Hazine ve Maliye Bakanlığı (Bakanlık), 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 107/A maddesinin verdiği yetkiye istinaden elektronik tebligat (e-tebligat) için gerekli altyapıyı oluşturduktan sonra bazı mükellefler için 1 Nisan 2016 tarihinden itibaren elektronik tebligat zorunluluğu getirmişti.
Kimler için e-tebligat zorunlu?
Kurumlar vergisi mükellefleri ile ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden sürekli gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar (Kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç) için e-tebligat zorunlu.
Bunların dışında kendilerine elektronik tebligat yapılmasını isteyen kişiler de sistemden isteğe bağlı olarak yararlanabiliyor.
Ancak sisteme bir kez girildikten sonra çıkış mümkün değil. Gerçek kişiler ölüm veya gaipliğine karar verilmesi halinde, tüzel kişiler ise ticaret sicil kaydının (nevi değişikliği ve birleşme halleri dahil) silinmesi ile sistemden çıkabiliyorlar.
E-tebligat sistemi ile UETS (ulusal elektronik tebligat sistemi) arasındaki fark nedir?
E-Tebligat Sistemi Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 2015 yılında, UETS ise 2019 yılında PTT tarafından kurularak faaliyete geçirildi.
E-Tebligat Sistemi yukarıda belirttiğim gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için zorunlu, bunların dışındaki mükellefler ise isteğe bağlı olarak katılım sağlayabiliyorlar.
UETS kapsamına girenler ise Elektronik Tebligat Yönetmeliğinde belirlenmiş bulunuyor. Ancak UETS’ye kayıtlı olmak vergisel işlemler açısından e-Tebligat sistemine kayıtlı olma yükümlülüğünü ortadan kaldırmıyor.
E-tebligat ne zaman yapılmış sayılıyor?
Vergi Usul Kanununa göre mükelleflere tebliği gereken evrak (bu kapsamda vergi/ceza ihbarnamesi) elektronik imza ile imzalanıyor ve mükellefin e-tebligat adresine iletiliyor.
Elektronik imzalı tebliğ evrakı, muhatabın elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılıyor.
Tebligat yapılacak muhatap tarafından elektronik tebligat sistemine başvuru sırasında veya daha sonra bildirilen mobil telefon numarasına ve/veya e-posta adresine, kendisine gönderilen tebligata ilişkin bilgilendirme mesajı gönderilebiliyor. Bilgilendirme mesajının herhangi bir nedenle muhataba ulaşmamış olması tebligat süresini ve geçerliliğini etkilemiyor.
Danıştay’a göre bilgi amaçlı SMS veya e-posta gönderilmemesi tebligatın süresini ve geçerliliğini etkilemiyor!
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, e-tebligata ilişkin telefon veya elektronik posta adresine bilgilendirme mesajı gönderilmemesinin, tebligatın süresi ve geçerliliğini etkilemeyeceğine karar verdi. (Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu Kararı; E: 2021/2, K: 2021/4)
Bakanlık bu sorunu gördüğü için 2019 yılında tebliğe, mükellefe tebligata ilişkin bilgilendirme mesajı (SMS ve/veya e-posta) gönderilebileceğini, bilgilendirme mesajının herhangi bir nedenle muhataba ulaşmamış olmasının tebligat süresini ve geçerliliğini etkilemeyeceğini eklemişti. Bu önlemin Danıştay kararında etkili olduğu anlaşılıyor.
Telafisi yok!
Son Danıştay kararı, mükelleflerin bu konuda dikkatli olmaları ve takip konusunu ciddiye almaları gerektiğini bir kez daha ortaya koydu. Başlıkta belirttiğim gibi bence mükelleflerin belli sürelerle sisteme girip kendilerine e-tebligat yapılıp yapılmadığını düzenli olarak kontrol etmelerinde yarar var.
Maalesef ihmalin telafisi yok, hâlâ yapılan tebligatın fark edilmediği, salınan vergi ve kesilen cezalara ilişkin dava, uzlaşma ve cezalarda indirim sürelerinin kaçırıldığı ve dolayısıyla tarhiyatın kesinleştiği örneklere rastlıyoruz.
Bu nedenle bilgilendirmeyi beklemeden, internet vergi dairesinden düzenli olarak e-tebligat yapılıp yapılmadığını kontrol etmenizi öneririm.
Ayrıca uygulamada özellikle muhasebe yetkilileri veya mali müşavir değişikliği nedeniyle bilgilendirmenin yapıldığı telefon ve e-posta hesaplarının güncellenmemesi nedeniyle sorun yaşanabiliyor. Aslolan sistemdeki adrese teslim olduğu için bu durum mazeret olamaz!
Bu yazı için son sözlerim: Mevzuat hazretleri sisteme yüklemeyi tebligat yapılmış sayılması için yeterli görse de mükellef hakları açısından bununla yetinilmemesi gerektiğini düşünüyorum. Özellikle sistemin "zorunluluk" yönünden değerlendirilmesi gerekir. Sisteme teslim edilen evrakın, hangi nedenle olursa olsun, açılıp açılmadığının kontrol edilmesi ve açılmadığının/okunmadığının görülmesi halinde alternatif (geleneksel) yöntemle tebligatın yapılarak mükellefe yasal haklarını kullanma fırsatı verilmesi çok uygun olacaktır.
Ayrıca sistemin otomatik olarak gönderdiği mesajlar konu bilgisi içermiyor. Çok özet olarak konuya da yer verilmesi isabetli olacaktır.
