Sam Altman ve Elon Musk

Bugün size yapay zekâ dünyası ve Silikon Vadisi’nde dönen dedikodulardan bahsetmek istiyorum biraz.

Dedikodu diyorum ama anlatacaklarımın kimi söylence kimi vakıa.

Mesela ChatGPT’nin yaratıcısı OpenAI’ın artık tamamen kâr odaklı bir yapıya kavuştuğu bir vakıa.

Oysa açık kaynak olarak gelişecek (o nedenle “open”) ve dünyadaki tüm yapay zeka çalışmalarının insanlığın sonunu getirmesinden korkulan abuk subuk yollara sapmasını engelleyecek kâr amacı gütmeyen bir yapıyla yola çıkmıştı OpenAI.

Başta Microsoft olmak üzere çok önemli şirket ve yatırımcılardan büyük yatırımlar aldı, gittikçe büyüdü.

Hatta o kadar büyüdü ki, bundan bir yıl kadar önce kuruculardan Sam Altman’ı fazla hırslı bulan bir grup iç darbeyle yönetimi ele geçirmeye ve şirketi kurucu hedeflerine uygun yönetmeye yeltendi.

Darbe girişimi başarısız oldu, Altman kısa bir süre ayrı kaldığı CEO koltuğuna yeniden kavuştu.

Şimdi en az 6 milyarlık bir başka yatırım turuna çıkıyor OpenAI.

Bu yatırım turuyla birlikte şirketin değerlemesi 150 milyar dolara ulamış olacak.

Ayrıca Sam Altman’ın da bu değerleme sonrası yüzde 7’lik bir hissenin sahibi olacağı söyleniyor, ki bu da 10.5 milyar dolar demek.

Her ne kadar Altman geçen hafta şirket içi bir toplantıda bu söylentiyi yalanlasa da artık kâr amaçlı bir şirkete dönüşen ve devâsa yatırımlarla büyümeyi hedefleyen bir şirkette kurucunun hisse almaması hayatın olağan akışına pek uygun değil.

Ne yani, kendi kurduğu şirkette hayatına sadece maaşlı çalışan olarak mı devam edecek Sam Altman?

Yola bir STK naifliğiyle çıkan OpenAI’dan 10 milyarlık hisse sahibi olmak…

Sosyal medyada “Altman işini biliyor”, “Tek derdi para”, “Bu adeta bir dolandırıcılık operasyonu” gibi yorumlar almış başını gidiyor.

Yağmur ormanlarını koruyalım derken kereste fabrikası kurmak

Altman’a en çok kurulan da OpenAI’a en başta 50 milyon dolar koyan Elon Musk.

Musk çok öfkeli.

“Ben bu şirkete ana sermayeyi her şey açık kaynak olsun, yapay zekâ denetlensin diye koydum. Benim paramla şirketi büyüttüler. Amaçlarından saptılar. Şimdi de milyar dolarları ceplerine koyuyorlar” diyor.

Şu hayatta Musk’la aynı fikirde olma ihtimalim çok düşük ama bu konuda ona hak veriyorum.

Hatta Musk bir röportajında OpenAI’ın yaşadığı değişimi güzel bir örnekle şöyle anlatıyor:

“Diyelim ki Amazon’daki yağmur ormanlarını korumak için kâr amacı gütmeyen bir kuruluş oluşturuyoruz. Sonra onlar bu kuruluşu alıp bir kereste fabrikasına dönüştürüyor ve yağmur ormanlarını budamaya başlıyorlar. Bu kanuni bir iş olabilir mi?”

OpenAI’ın ve Sam Altman’ın bu girişimlerinden rahatsız olan sadece Elon Musk değil. Yapılanlar şirket içinde de hoş karşılanmadı.

Şirketin üç tepe yöneticisi görevinden ayrıldı fakat bunlar içinde en kritik isim henüz 36 yaşında olan baş teknoloji sorumlusu (CTO) Mira Murati.

Murati ülkesi Arnavutluk’tan çıkan en etkili isimlerden biri ve özellikle Büyük Dil Modelleri’nin (LLM) en popüleri olan ChatGPT’nin geliştirilmesinde büyük katkı sağlamış bir isim.

Murati dahil kimse istifa ederken şirketin amacından sapmasına dair bir açıklama yapmadı.

Muhtemelen çıkışlarında imzaladıkları sessizlik sözleşmeleri yüzünden.

Hepsi “Kendime yeni bir yol çizmenin vakti geldi. OpenAI’da çok güzel zamanlar geçirdim” tadında açıklamalar yaptı ama güneş balçıkla sıvanmıyor tabii…

Tüm ayrılanların Altman’ın kariyer hırsı nedeniyle böyle davrandıkları söyleniyor.

Trump’ın damadının kardeşi ve Birleşik Arap Emirlikleri de yatırımcılar arasında

OpenAI’a 6 milyar dolar yatırmaya karar verenlerin listesi de ilginç.

Örneğin Donald Trump’ın başkanlığı döneminde Orta Doğu’daki kritik görüşmelerden eksik olmayan damadı Jared Kushner’ın kardeşi Josh Kushner yatırım şirketi Thrive Capital ile 1 milyar dolar koymaya karar verdi.

Apple, Microsoft ve AI çipleriyle borsada tavan yapan Nvidia’nın da yatırımcılar arasında yer alacağı söyleniyor.

Ayrıca Birleşik Arap Emirlikleri destekli yatırım fonu MGX’in de yatırım yapacağı iddia ediliyor.

Normalde bu türden şirketler böyle milyar dolarlık yatırımları pek yapmazlar.

Yaptıkları çok daha küçük yatırımlarda bile 1’e 10’la 1’e 100 arasında değişen bir kârlılık ararlar.

Tüm bunlar, yatırımcı tarafında OpenAI’ın hızla minimum 1,5 trilyon dolar büyüklüğe sahip olmasının beklendiği anlamına geliyor.

Bu da şirketin Zuckerberg’in Meta’sından (Facebook ve Instagram) daha büyük bir değere ulaşması demek.

OpenAI da bu büyük yatırımlarla bol bol çip alacak, ekibi genişletecek vs…

“Yapay zekânın enerji ihtiyacına çare nükleer” diyorlar

Fakat bir sorun var: Enerji!

Şirketin yatırımlarla içine gireceği büyüme sonrası 5 gigawatt enerji tüketen bir tesise sahip olacağı söyleniyor.

Hatta rivayete göre OpenAI bu yeni işletmeye dair tekliflerini Beyaz Saray’a sundu bile.

İşte bu devasa enerjinin nasıl karşılanacağı henüz belirsiz ama Altman’ın kafasında ne olduğunu az çok biliyoruz: Nükleer enerji!

Sam Altman’ın desteklediği nükleer enerji startup’ı Oklo, Idaho eyaletinde kurmayı planladığı ilk -görece küçük- nükleer santral için yola koyuldu bile.

ABD’de Enerji Bakanlığı ile santralin yeri konusunda yapılan ilk görüşmeler tamamlandı.

Altman’ın ilk modüler nükleer santraline 2027 yılında kavuşacağı söyleniyor.

İşin ilginci OpenAI’ın CEO’sunun nükleer enerjiyle ilgili hayalleri kendi nükleer santraline sahip olmakla sınırlı değil.

Bu tür adamlar önlerindeki 10 yılı değil, 20-30 yılı planlayarak hareket ediyorlar genelde.

Fisyona değil, füzyona yani geleceğe 375 milyon dolar yatırım

Tam da bu yüzden Altman bugün dünyada henüz deneme aşamasında olan nükleer füzyona da yatırım yapıyor.

Dünyada bugün nükleer santrallerde fisyon teknolojisi kullanılıyor. Yani çok kabaca söylemek gerekirse ağır bir elementi (ki bu da uranyumdur, plütonyumdur) enerji açığa çıkarmak için parçalıyoruz.

Füzyon ise aksine hafif bir elementi (hidrojen) birleştirme şeklinde oluyor. Ortaya helium çıkıyor.

Güneşte durmaksızın füzyon gerçekleşiyor.

Bilim insanlarıysa bunu bomba üretirken becermişler. Bakınız hidrojen bombası…

Bir tesiste, bir şeyleri patlatmadan, bir bombaya dönüşmeden enerjiyi açığa çıkarıp depolamayı insanlık henüz becerebilmiş değil.

Buna karşın çalışmalar sürüyor. Bu yıl, füzyonu gerçekleştirmek için harcanandan daha fazla enerjinin açığa çıktığı (çok küçük bir farkla da olsa) bir model başarıyla çalıştırılabildi.

Yine de nükleer füzyonla elektrik üretecek santrallerin ancak 2050’lerde hayatımızda olacağı söyleniyor.

O noktaya kadar atmosferi dağıtmadan, iklimleri geri dönülmez bir şekilde değiştirmeden gelebilirsek enerji ihtiyacı probleminin çok daha temiz bir şekilde ve sonsuza kadar çözülmesi bekleniyor.

Her konuda olduğu gibi füzyon santralleri konusunda da ABD ve Çin arasında kıyasıya bir rekabet var ve Çin yine her alanda olduğu gibi bu alanda da çalışmalarını çok hızlandırmış durumda.

Sam Altman yapay zekanın hayatın her alanına yayılmasıyla ortaya çıkacak enerji ihtiyacının ancak füzyon santralleriyle çözülebileceğine inanıyor ve bunu da her fırsatta dile getiriyor.

Dile getirmekle de kalmıyor: Tam 375 milyon doları nükleer füzyon denemeleri yapan Helion Energy isimli şirkete yatırmış bile. 

Yani sevgili okur, biz iki yıl sonrası için “İmamoğlu mu, Yavaş mı” diye tartışaduralım elin 39 yaşındaki oğlanı, “yirmi-otuz yıl sonra derdimize fisyon mu, füzyon mu devâ olacak” diyerek milyon dolarları gözünü kırpmadan yatırıyor.

Elli yıldır aynı konuları tartışmaktan bıkmayanların ülkesinden iyi haftalar…

Eray Özer kimdir? Eray Özer ODTÜ'de psikoloji okudu, sosyoloji hatmetti. Akabinde Bilgi Üniversitesi'nde yüksek lisans, Anadolu Üniversitesi'nde ise tez aşamasına takılan bir doktora ile akademik hayattan bir türlü elini eteğini çekemedi. Hatta iki yıl boyunca Kadir Has Üniversitesi'nde sosyoloji dersleri verdi. Meslek hayatına Radikal Gazetesi'nde başladı, kısa süreli televizyon haberciliği deneyiminin ardından Doğuş Dergi Grubu'nda devam etti. Son olarak ise Cumhuriyet hafta sonu eki Sokak'ı çıkaran ekipte yer aldı. Radikal, Birgün, Cumhuriyet ve Diken'de yazdı. Yaklaşık dört sezondur devam eden bir podcast içeriği hazırlıyor. Buzdolabının tarihinden Yapay Zekâ'ya, Roman halkının hikâyesinden Kayıp Kıta Mu'ya birbirinden farklı konular hakkında hiç bilinmeyenlerin anlatıldığı "Yeni Haller" ismindeki podcast yayınına Spotify'dan veya tüm podcast uygulamalarından ulaşabilirsiniz.