Özellikle kayıtdışı ekonominin azaltılması ve uluslararası ekonomik entegrasyonun hızlanması bakımından e-faturanın büyük etkileri olacak gibi görünüyor; ancak zorunluluk kapsamındaki işletmelerin de sisteme geçiş maliyetlerinin yüksekliği ve takvim sıkışıklığı ile ilgili ciddi kaygıları var. Bu kaygıların giderildiği bir geçiş süreci ile e-fatura uygulaması Türkiye’deki birçok ekonomik ve mali parametreyi olumlu etkileyecek gibi görünüyor.

Elektronik fatura nedir?

Kapsama giren mükellefler için son başvuru tarihinin 1 Eylül olduğu, elektronik fatura (e-fatura) aslında tamamen yeni bir belge değil. E-fatura, elektronik ortamda oluşturulan, yine elektronik ortamda gönderilen ve saklanan faturayı ifade ediyor. Biraz daha açalım, e-fatura, Vergi Usul Kanunu’na (VUK) göre bir faturada yer alması gereken tüm unsurları içeren -bu yönüyle hukuki olarak “kâğıt” faturadan farkı olmayan- ve satıcı ile alıcı arasındaki iletiminin merkezi bir yapı üzerinden gerçekleştirildiği elektronik bir belge demek. Burada sözü edilen merkezi yapı/platform ise Gelir İdaresi Başkanlığı’nı (GİB) ifade ediyor.

E-fatura, son dönemlerde sürekli gündemde olmasına karşın aslında çok yeni bir kavram sayılmaz. Konu hakkında ilk düzenleme sayabileceğimiz 397 numaralı VUK Tebliği ile 2010 yılından beri Türkiye’de e-fatura uygulaması var. E-fatura sistemini GİB, uluslararası diğer uygulamaları da takip ederek, yönetiyor ve yürütüyor.

E-faturanın faydaları…

E-faturayı yaygınlaştırmak ve zorunlu hale getirmek Türkiye için oldukça önemli bir adım. Özellikle kayıtdışı ekonomi üzerinde ciddi etkileri olacağı iddia edilen e-faturanın başka birçok faydası olacağını da söylemek mümkün. E-fatura sayesinde;

• Her şeyden önce, arşivleme maliyetleri, kâğıt, posta vb. giderler büyük oranda düşecektir.
• Dijital arşiv tutma sayesinde tüm kayıt ve faturalar sürekli el altında olacak ve arana belgeler kısa sürede bulunacaktır.
• Muhasebe işlemleri basitleşecektir.
• Faturalaşma daha kısa sürede gerçekleştiği için “ödeme” süreci de kısalacaktır.
• Mükellefler arasında bir veri standardizasyonu olacak ve raporlama kolaylaşacaktır.
• Uluslararası yatırımcıların vergi uyumu kolaylaşacaktır.

listeyi uzatmak mümkün.

Siz kapsamda mısınız?

İlk başta sadece tüzel kişilerin e-fatura siteminden yararlanmaları mümkünken; 416 numaralı VUK Tebliği ile “gerçek kişiler” de e-fatura kullanabilir hale geldi. E-faturaya ilişkin en önemli adımlardan bir diğeri ise 421 numaralı VUK Tebliği ile atıldı. Bu Tebliğ ile birlikte;

• 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında “madeni yağ lisansına” sahip olanlar ile bunlardan 2011’de mal alanlardan 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 25 milyon TL brüt ciroya sahip olanlar ile,
• 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (III) Sayılı Listedeki mallar olan “kolalı gazoz, tütün ürünleri ve alkollü içecekleri” imal, inşa veya ithal edenler ile bunlardan 2011’de mal alanlardan 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 10 milyon TL brüt ciroya sahip olanların,

1 Eylül 2013’e kadar GİB’e başvurmaları ve 31 Aralık 2013’e kadar da e-fatura’ya geçmeleri zorunlu hale getirildi.

Belirtelim, e-faturaya geçmesi zorunlu olmayanların da -gerekli sistemsel altyapıyı kurmaları ve GİB’den izin almaları şartıyla-  e-faturaya geçiş yapmaları mümkün.

E-fatura uygulamasına geçiş için burada ayrıntılarına girmeyeceğimiz 3 yöntem var;

1. E-Fatura Portalı ile
2. GİB sistemi ile entegrasyon yoluyla veya
3. GİB’den “özel entegrasyon” izni alan entegratörler aracılığıyla.

E-fatura’ya ilişkin en önemli noktalardan birisi de şu; e-fatura kesilmesi zorunlu olanlara kesilecek tüm faturaların mutlaka e-fatura olarak kesilmesi gerekiyor. Yani bunlara kesilecek faturaların bir kısmının “kağıt” olması mümkün değil; aksi halde bu kağıt faturalar hiç düzenlenmemiş sayılıyorlar. Belirtmekte yarar var, e-faturaya ilişkin zorunluluklara uymayanlar VUK’nun ceza hükümleriyle karşı karşıya kalabilirler.

1 Eylül büyük gün…

Yukarıda da belirttiğimiz üzere, kapsama giren mükellefler için son e-fatura başvuru tarihi 1 Eylül. Bu tarihin kaçırılmaması büyük önem taşıyor.

Özellikle kayıtdışı ekonominin azaltılması ve uluslararası ekonomik entegrasyonun hızlanması bakımından e-faturanın büyük etkisi olacak gibi görünüyor; ancak zorunluluk kapsamındakilerin de sisteme geçiş maliyetlerinin yüksekliği ve takvim sıkışıklığı ile ilgili ciddi kaygıları var. Bu kaygıların giderildiği bir geçiş süreci ile e-fatura uygulaması Türkiye’deki birçok ekonomik ve mali parametreyi olumlu etkileyecek gibi görünüyor.