20 Aralık 2024

Adalet, hakikat, dezenformasyon

Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin verdiği, Atatürk Havalimanı’nda düzenledikleri bombalı saldırı nedeniyle 46’şar kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olan 6 IŞİD’linin tahliye kararı, ilk derece mahkemesinde yeniden görülecek. Teorik olarak mahkemenin, temyiz kararına direnme hakkı bulunuyor. Ancak o tarihte, yani davanın yeniden görüleceği tarihte, tahliye edilen IŞİD sanıklarının bulunup bulunmayacağı da belirsiz

IŞİD üyesi 3 kişinin 28 Haziran 2016'da Atatürk Havalimanı'nda düzenledikleri ve 45 kişinin ölümüne neden olan saldırıya ilişkin davada, 46 kez ağırlaştırılmış müebbet ve 2 bin 604 yıl hapis cezası alan 7 sanıktan 6'sı hakkında tahliye kararı verdi

Alican Uludağ imzasıyla Now TV’de yayımlanan haber, kötü bir şaka gibiydi ama hakikatin ta kendisiydi.

Bundan sekiz yıl önce (28 Haziran 2016) Atatürk Havalimanı’nda düzenledikleri bombalı saldırı sonucu, 45 kişinin ölümüne yol açan ve 46’şar kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olan 6 IŞİD’li, Yargıtay kararıyla tahliye edilmişti.

Yepyeni tarihli bir karardı: 12 Aralık 2024.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi, istinafın onadığı ilk derece mahkemesi kararını bozarken, “hakkaniyete uygun değil” demişti. Bozma gerekçesi olarak 45 kişiyi öldürmek ve Anayasal düzeni ihlalden değil örgüt üyeliğinden yargılanmaları gerektiğini bildirmişti.

Tutuklulukta geçen sürenin dikkate alınması istenerek derhal tahliye denilmişti.

* * *

IŞİD, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) başta olmak üzere, çok sayıda ülke ve uluslararası örgüt tarafından terör örgütü kabul ediliyor.

Gelinen eşikte, vatandaşların, vatandaşlardan oluşan geniş kitlelerin adalete duyduğu inancın sarsılması belli ki önemsenmiyor. Vahşice öldürülen 45 kişinin ailelerinin, yakınlarının neler hissedeceği ise hiç.

Kelimenin gerçek anlamıyla -dış dünyada değilse bile- yüreklerde akıllarda “infial” doğuran bu kararın, enine boyuna tartışılması meşrudur. En çok da kararın, dairenin olağan iş akışında, kendi prosedürü için alınıp alınmadığı sorusu…

Daha açık anlatımla, 12 Aralık 2024 tarihli bu kararın, Suriye’de 8 Aralık’ta devrilen Esad rejimi ardından HTŞ’nin yönetime geçmesi ile bağının olup olmadığı, izah gerektiren önemli boyutlardan biridir.

Aslında, adaletin, -ne yazık ki- konjonktürel politik çıkarlara göre araçsallaştırılması, Türkiye’de ilk kez rastlanan bir durum değil. Daha önce de yine ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm Hizbullahçıların, AKP iktidarı ile HÜDA-PAR yakınlaşması sonrası “sessiz sedasız” salıverildiği ortaya çıkmıştı.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin verdiği bu karar, ilk derece mahkemesinde yeniden görülecek. Teorik olarak mahkemenin, temyiz kararına direnme hakkı bulunuyor. Ancak o tarihte, yani davanın yeniden görüleceği tarihte, tahliye edilen IŞİD sanıklarının bulunup bulunmayacağı da belirsiz.

Hangi dezenformasyon?

Alican Uludağ imzalı haberin Now tv’de yayımının ardından, Dezenformasyon Merkezi çok enteresan bir açıklama yaparak, “tahliye edilenler failler değildir” dedi ve “asılsız iddialara itibar edilmemesini” istedi.

Varlık nedeni dezenformasyonu önlemek olan bir “merkez”, kelime oyunlarıyla, yanıltıcı bilgi yayıyordu. Çünkü salıverilen sanıkların 5’i, bu saldırıya doğrudan ortak olmaktan yargılanmıştı. Alican Uludağ, medya hesabında bu gerçeğin altını çizerken, devletin ajansı Anadolu Ajansı’nın haberini referans gösterdi.

22 Haziran 2022 tarihli o haber halen erişilebilir bir biçimde yayında.

Dezenformasyon Merkezi’nin, “asılsız iddialar” nitelemesiyle maddi bir belgeye dayanan Yargıtay kararı haberini sanki gerçekdışıymış gibi gösteren sosyal medya açıklamasına karşın, hangi failin hangi suçlamayla yargılanıp mahkûm olduğuna ilişkin ayrıntıların yer aldığı AA haberinin tamamını yeniden paylaşmak elzemdir.

AA’nın Atatürk Havalimanı saldırısı haberi

“Atatürk Havalimanı’ndaki terör saldırısının üzerinden 6 yıl geçti

Terör örgütü DEAŞ üyesi üç canlı bombanın 28 Haziran 2016'da düzenlediği; 45 kişinin ölümüne neden olan saldırıya ilişkin davada, 6 sanık 46'şar kez ağırlaştırılmış müebbet ve toplam 2 bin 604 yıl hapis cezası aldı, 26 sanık beraat etti.

Başak Akbulut Yazar, Melike Gallenkuş |28.06.2022 - Güncelleme : 28.06.2022

Atatürk Havalimanı'nda 28 Haziran 2016'da terör örgütü DEAŞ üyelerince düzenlenen; 45 kişinin hayatını kaybettiği, 163 kişinin yaralandığı terör saldırısının üzerinden 6 yıl geçti.

Yeni İstanbul Havalimanı'nın faaliyete geçmesinden önce kentin önemli terminallerinden Atatürk Havalimanı, 28 Haziran 2016'daki kanlı terör saldırısıyla sarsıldı.

Havalimanına ticari taksiyle gelen ve dış hatlar terminaline geçen 3 terörist, yaz günü kalın kıyafetler giymeleriyle polisin dikkatini çekti. Saat 21.00 civarında saldırganlardan birinin uzun mont giyip şapka takması, terminalde görevli bir polis memuru tarafından fark edildi.

Kontrol amacıyla durdurularak aranmak istenen yabancı uyruklu saldırganlardan Rakhım Bulgarov, polise ateş açtı ve üzerine bağladığı bombayı patlattı.

Aynı dakikalarda dış hatlar gidiş kapısından giren Vadım Osmanov ile kimliği tespit edilemeyen diğer saldırgan ise iki ayrı noktaya ayrıldı. Uzun namlulu silahlarla güvenlik noktasına ateş açan saldırganlardan biri, güvenlik görevlileri tarafından vurulduktan sonra üzerindeki bombayı patlattı.

Yürüyen merdivenleri kullanarak yolcu karşılama salonuna yönelen Osmanov'un da üzerindeki bombayı patlatmasıyla Atatürk Havalimanı, o güne kadar görülmemiş üçlü bombalı saldırı dehşetiyle sarsıldı. Bombaların patlamasıyla çok sayıda kişinin öldüğü ve yaralandığı, olayın hemen ardından yapılan incelemelerde anlaşıldı.

Saldırının altından DEAŞ bağlantısı ortaya çıktı

Türkiye'de ve dünyada şok etkisi yaratan saldırıyı ilk etapta üstlenen olmazken saldırının yapılış biçimi ve hedefi, DEAŞ'ı işaret etti.

Görüntü ve fotoğraflar üzerinde yapılan incelemede, canlı bomba eylemini gerçekleştiren kişilerin Atatürk Havalimanı'nda daha önce keşif yaptıkları ortaya çıktı. Saldırganların, olaydan önce 3, 8 ve 23 Haziran 2016'da havalimanına gelerek incelemelerde bulundukları tespit edildi.

Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma sonunda, 14 Şubat 2017'de, 42'si tutuklu 4'ü firari 46 sanık hakkında 262 sayfalık iddianame hazırlandı. İddianamede çoğu yabancı uyruklu 45 maktul, 207 kişi de müşteki olarak yer aldı.

İddianamede, sanıklardan 16'sının Rus, diğerlerinin ise Çeçenistan, Cezayir, Tunus, Mısır, Suriye ve Türk vatandaşı olduğu belirtildi. 45 kişinin hayatını kaybettiği, 163 kişinin yaralandığı, 44 kişinin ise malına zarar verildiği ifade edilen iddianamede, sanıkların terör saldırısında ölen DEAŞ'lı bombacılarla bağlantıları anlatıldı.

Sanıklar hakkında "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme" ve "tasarlayarak öldürme" suçlarından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istenen iddianamede, sanıkların ayrıca "silahlı terör örgütüne üye olma", "terör örgütü kurma ve yönetme", birden çok "tasarlayarak öldürmeye teşebbüs etme" ve birden çok "nitelikli mala zarar verme" suçlarından da 2 bin 132 yıl ile 3 bin 342 yıl arasında hapisle cezalandırılmaları talep edildi.

Terör saldırısını gerçekleştiren 3 saldırgan hakkında da öldükleri için takipsizlik kararı verildi.

İtirafçı olmak isteyen sanık DEAŞ bağlantısını anlattı

Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesi, iddianameyi 22 Şubat 2017'de kabul ederken suçlardan bir kısmının "örgüt üyeliği" ve "anayasayı ihlal" kapsamında bulunduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verdi ve dosyayı terör suçlarıyla yetkili İstanbul Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi.

Sanıklar hakkındaki yargılama bu kez İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde, 13 Kasım 2017'de başladı.

Silivri Ceza ve İnfaz Kurumu karşısındaki salonda yapılan ilk duruşmalara, olayla bağlantıları tespit edilen sanıklar ve saldırıda hayatını kaybedenlerin yakınları katıldı.

Sanıklardan Ali Mostafa Ali Marzouk, saldırıyla ilgisi olmadığını belirterek 2016 Mayısı'nın sonunda DEAŞ'lı birinin daveti üzerine Mısır'dan İstanbul'a geldiğini belirtti. Marzouk, itirafçı olmak istediğini söyleyerek DEAŞ'la bağlantısını anlattı.

DEAŞ'tan kaçtığını, örgüte katıldığı ilk haftadan sonra dönmeye karar verdiğini ancak tehdit edildiğini belirten Marzouk, "Bana 'casus' dediler. Kaldığım 2 ayda gördüm ki bunlar medyada kendilerini gösterdikleri gibi değiller. Medya mezunu olduğum için bana bu alanla ilgili görev verdiler. Başlangıçta hayırlı bir iş yapacağımı düşünüyordum. İnsanlara zarar vermek için bu iş içinde değildim. Onları gördükten sonra gerçekleri anladım. Nasıl olabilir, vicdansızca insanlık suçu işliyorlar?" ifadelerini kullandı.

Müşteki: "Onlar benim oğlumu değil, beni de öldürdüler"

Duruşmada dinlenen müştekiler, yakınlarını kaybetmenin üzüntüsünü dile getirerek sanıklardan şikayetçi oldu.

Saldırıda hayatını kaybeden Yasin Özal'ın annesi Ümmügülsüm Özal, "Gelinim bir aylık hamileydi. Benim torunum yetim büyüyor. Çocuğumun suçu havalimanında çalışmak mıydı?" sözleriyle sanıklara tepkisini gösterdi.

Düğününe bir hafta kala yaşamını yitiren Tevfik Yusuf Haznedaroğlu'nun annesi Cevriye Haznedaroğlu da "Oğlumun damatlığı, kınası duruyor. Onlar benim oğlumu değil, beni de öldürdüler. Buraya 8 ilaç içip geldim. Artık ben ölsem de olur. Hayatımda en çok sevdiğim varlığı benden aldılar." diye konuştu.

Silivri'de 9 Temmuz 2018'de yapılan duruşmada Cumhuriyet savcısı, esas hakkındaki mütalaasını açıkladı.

Mütalaada, tutuklu sanıklar Rıza Coşkun, Levent Uysal, Ahmet Kaplan, Eyüp Demir, Ahmet Dizlek ve Djamel Slimani'nin "Anayasayı ihlal" ile 45 kişiyi "tasarlayarak kasten öldürme" suçundan 46'şar kez ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılmasını isteyen savcı, bu sanıkların ayrıca 2 bin 150 yıldan 3 bin 371 yıla kadar hapis cezasına çarptırılmasını talep etti.

Mütalaada, 15 sanığın "terör örgütüne üye olmak" suçundan 7 yıl 6 aydan 15'er yıla kadar hapsi öngörülürken 21 sanığın tüm suçlardan beraati istendi.

45 ölüm için 45 kez müebbet hapis cezası

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti, 16 Kasım 2018'deki duruşmada davayı karara bağladı.

Tutuklu sanıklar Rıza Coşkun, Levent Uysal, Ahmet Kaplan, Eyüp Demir, Ahmet Dizlek ve Djamel Slimani'yi "Anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptıran mahkeme, aynı sanıkları, 45 kişiyi "tasarlayarak kasten öldürme" suçundan 45 kez ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırdı.

Mahkeme heyeti, bu sanıklara ayrıca 142 kişiyi "tasarlayarak kasten öldürmeye teşebbüs" suçundan toplam 2 bin 202 yıl, 45 kez "mala zarar verme" suçundan da 402 yıl hapis cezası verdi.

Bu 6 sanığı toplamda 46'şar kez ağırlaştırılmış müebbet ve 2 bin 604 yıl hapisle cezalandıran heyet, sanıklardan Anzor Davitiani, Artur Tengizov, Murat Murtuzaliev, Seyhun Ali Akçay, Cuma Güneş ve Ali Mostafa Ali Marzouk'a "terör örgütü üyesi olmak" suçundan çeşitli miktarda hapis cezası öngördü. Sanıklardan Ahmet Kaplan da "terör örgütüne üye olmamakla birlikte yardım etme" suçundan 3 yıl 9 ay hapisle cezalandırıldı.

Sanıklar Ramazan İdrisov, Adam Rabadanov ve Fahim Ait Allaooua'nı, "resmi evrakta sahtecilik" suçundan 2 yıl 6'şar ay hapse mahkum eden heyet, 26 sanığın ise tüm suçlardan kesin ve inandırıcı delil olmadığından beraatine hükmetti.

Tutuklu 8 sanığın tahliyesine hükmeden mahkeme heyeti, firari sanıklar Dzhamal Kurbanismailov, Rustem Efendiev, Nazım Gasanov ve Marat Pshnatov'un dosyasını ise ayırdı.

Henüz yakalanamayan firari sanıkların yargılaması, dosya üzerinden devam ediyor.

Dava dosyası Yargıtay'da

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyetince verilen hüküm, ilk temyiz yeri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine (istinaf) gönderildi. Burada yapılan incelemelerde dosya, usulü eksiklikler olduğu gerekçesiyle mahkemesine geri gönderildi.

Eksikliklerin giderilmesinin ardından dosyayı yeniden inceleyen istinaf, mahkemece verilen hükümleri onadı.

İstinaf mahkemesince onanan dosya, Yargıtay 16. Ceza Dairesi'ne gönderildi. Dosyanın Yargıtay'daki temyiz incelemesi sürüyor.

* * *

Belki çok uzamış bir yazı oldu ama gerçekliğe ulaşmanın giderek zorlaştığı bir çağda, yanıltıcı bilginin odağı olmamak, daha fazla çabayı gerektiriyor.

AA haberini olduğu gibi alıntılamamın nedeni, hakikatin, dolayısıyla kimi zaman adaletin de üzerine sis perdesi atma girişimlerine karşı bir de buradan kayıt düşmektir.

Çiğdem Toker kimdir?

Çiğdem Toker, Diyarbakır'da doğdu. Denizli Lisesi'nden mezun oldu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Gazeteciliğe üniversite öğrencisiyken Anka Ajansı'nda başladı. Günaydın, Ankara Ulus gazetelerinde, Nokta dergisinde stajlar yaptı.

Anadolu Ajansı'nın sınavlarını (1988) kazanarak, adliye, Devlet Güvenlik mahkemeleri (DGM), yüksek yargı muhabiri olarak çalıştı. 1990- 1993 yıllarında haftalık Ekonomik Panorama dergisinde; sonrasında da kesintisiz 15 yıl Hürriyet Gazetesi Ankara Bürosu'nda ekonomi muhabiri olarak görev yaptı. Burada maliye, vergi, özelleştirme, enerji, rekabet politikalarını izledi. 1994 ve 2001 ekonomik krizlerini, IMF ile ilişkileri, kriz kapsamında çıkarılan kanunların TBMM'deki yasama süreçlerini haberleştirdi. Çeşitli ülkelerde Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası toplantıları muhabir olarak takip etti.

Habertürk gazetesinin ilk Ankara temsilcisi olarak gazetenin Ankara bürosunu kurdu. İstifa ederek ayrıldı. İnternet gazetesi T24'ün ilk yayınlarında OECD'nin "Futbolda Kara Para Aklama" raporunu konu alan dizi yazısıyla yer aldı. Köşe yazarı ve Ankara Temsilcisi olarak çalıştığı Akşam gazetesinden, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun (TMSF) el koyma sürecinde kendi isteğiyle ayrıldı.

2013- 2018 yılları arasında Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. Gazetenin sahibi konumundaki Cumhuriyet Vakfı yönetimi değiştikten sonra kendi isteğiyle ayrıldı. 2018'de katıldığı Sözcü gazetesindeki yazılarına 2022 Kasım ayında 'küçülme' gerekçesiyle son verildi. Fox TV kanalında yayımlanan "Orta Sayfa" adlı haber programında yorumcu olarak yer alıyor.

Eleştirel finans haberciliği olarak da tanımlanan yazıları hakkında kimileri astronomik, çok sayıda manevi tazminat davası açıldı. Konusu bir imar haberi olan yazısı hakkında hapis cezası istemiyle yargılandı. Kamu ihaleleri ve şirketleri konu alan çok sayıda yazısı da Sulh Ceza hâkimlikleri kararlarıyla erişime engellendi.

Kitapları

- Adım da Benimle Beraber Büyüdü- Abdüllatif Şener, Doğan Kitap, 2008

- "Türkiye'de Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı - Şehir Hastaneleri" kitabına makale katkısı, İletişim Yayınları, 2018

- Kamu İhalelerinde Olağan İşler - Tekin Yayınevi, 2019

Ödülleri

- İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi "En Başarılı İktisat Muhabiri Ödülü" (1995)

- Sabah Gazetesi "Muammer Yaşar Bostancı Haber Yarışması Büyük Ödülü" (1997)

- Türkiye Ziraat Odaları Birliği "Basında Tarım Ödülü" (2000)

- Milliyet Gazetesi "Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü" – "Taksiyarhis'in Zehra Teyzesi" başlıklı röportaj (2001)

- Türkiye Gazeteciler Cemiyeti- TGC "Sedat Simavi Gazetecilik Ödülü" |"Evcil'in Dönüşü" dosyası – (2005)

- European Press Prize "The Mystery of the Secret Funds" – "Yorumcu Ödülü"nde kısa liste (2015)

- Halkevleri "Basın Ödülü" (2016)

- Uluslararası Şeffaflık Derneği Ödülü (2016)

- İstanbul Tabip Odası "Basında Sağlık Ödülü" (2016, 2018 ve 2019)

- TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi "Emre Madran Koruma Ödülü" (2017 ve 2019)

- Eskişehir - Bilecik Tabip Odası "Halk Sağlığı Ödülü" (2017)

- ÇGD "Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Ödülü" (2017)

- ÇGD Bursa Şubesi "Meslekte Dayanışma Ödülü" (2018)

- Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü "Uluslararası Cesaret Ödülü - Kısa liste" (2018)

- Sedat Simavi Gazetecilik Ödülü – "Kamu İhalelerinde 21/b Usulü" dosyası- (2018)

- Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği "Önder Kadınlar Ödülü" (2019)

- Rekabet Derneği "Adil Rekabete Katkı Ödülü" (2019)

- TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası "Hasan Balıkçı Onur Ödülü" (2020)

- Halkevleri Dayanışma Ödülü (2020)

- Ankara Tabip Odası – "Şehir hastanelerinin ekonomi politiğini tüm gerçekliğiyle ortaya koyarak kamuya ve sağlık çalışanlarına etkilerini görünür kılan haberleri" nedeniyle (2021)

- TMMOB Şehir Plancıları Odası - Kent Planlama Basın Ödülü (2021)

- İzmir Gazeteciler Cemiyeti "Hasan Tahsin Basın Özgürlüğü Ödülü" (2021)

- SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği "Yılın Kadınları" Ödülü (2021)

- Alanya Gazeteciler Cemiyeti - Ulusal Basında Yılın Gazetecisi Ödülü (2021)

Yazarın Diğer Yazıları

İhale kanunundaki manidar gecikme

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, Kamu İhale Kanunu’nda reform yapılacağından bahsederken, kamuda tasarruf ve mali disiplin ile bağını kuruyordu. Ne var ki, kanundan kaçmanın aracına dönüşen istisnalar ile su yolu edilen pazarlık usulündeki yaygın usulsüz kullanımların önüne nasıl geçileceğine dair henüz bir ipucu bulunmuyor

Sağlık bütçesi kimin için?

2025 yılında Sağlık Bakanlığı için ayrılan ödeneğin yüzde 10’u, şehir hastanelerini işleten 18 firmaya gidecek. Başka bir ifadeyle, gelecek yıl, 18 şehir hastanesini işleten 18 müteahhitlik şirketine 104,6 milyar TL ödenecek

2025 bütçesinde KÖİ ve Dışişleri bütçesi

KÖİ modeliyle yaptırılan ulaştırma altyapı projeleri ile şehir hastaneleri için 200 milyar TL’nin üzerinde kaynak ayrıldı. Bu tutarın 97,6 milyar TL’si, otoyol, köprü ve tüneller için. Dışişleri Bakanlığı için ayrılan 39 milyar TL’nin 2,5 katı...

"
"