Şarkıda dendiği gibi otomobil uçar gider ama küçük bir farkla, uçup giden otomobil değil ikinci el fiyatı… İkinci el fiyatları salgın döneminde patladı. Öyle ki, ikinci el fiyatı bazı modellerde ilk kez birinci eli geçti. Yaşanan çılgınlığın özetleyen bir Tweet:
"Araba fiyatları 2016 - 2017'deki ev fiyatlarına döndü, artık ihtiyaçtan dolayı değil yatırım için araba alınır oldu. Otomobil piyasasında balon oluşuyor. Nisan ayında 210 bin olan sıfır arabanın ikinci eli şu anda 270 - 290 bandında. Sadece iki ayda böyle oynaklık anormal." (Osman Altıntaş.)
Otomobil piyasası veri şirketi Cardata’ya göre mart - haziran arasında ikinci el araç fiyatları ortalama yüzde 23 arttı.
Bugün itibarıyla ikinci el fiyatı birinci elinden daha yüksek bazı modeller:
Mercedes Vito Panelvan: İkinci el 259.000, birinci el 182.000
Volkswagen Transporter: İkinci el 177.000, birinci el 151.000
Volkswagen Arteon: İkinci el 386.000, birinci el 334.200
Audi A7: İkinci el 1.224.000, birinci el 857.000
Evet, saçmalık. Ama her saçmalığın arkasında bir neden var. Bu saçmalığın arkasındaki sebep, Koronavirüs salgınında otomobil fabrikalarının üretimi durdurması. Ve zaten sıkışık olan sıfır kilometre araç tedariğinin neredeyse imkansızlaşması. Salgında sıfır kilometre araç bulamayan vatandaş ikinci ele yöneldi. Bu da ikinci el araç fiyatlarının tavan yapmasına sebep oldu.
Bir sebep daha var: Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, filo ve kiralama şirketlerinin sıfır kilometre araç bulamamaları nedeniyle kiradan dönen araçları satışa çıkarmamasının da fiyatlardaki hızlı yükselişte rol oynadığını söylüyor.
Bu süreçte "spotçular" olarak tanımlanan fırsatçı bir kesim ortaya çıktı. Spotçular bayideki sıfır kilometre aracı pazarlık dahi yapmadan neredeyse liste fiyatından satın alıp üstüne bazı modellerde 150 bin TL’leri bulan kârlar ekleyip satışa çıkarmaya ve alıcı bulmaya başladılar. Onları Koronavirüs vurguncuları olarak adlandırmak herhalde yanlış olmaz. Her savaşın vurguncuları olur, Koronavirüs’le savaşın vurguncuları da onlar...
Bu arada kamu bankalarının düşük faizli kredileri de fiyatlara tuz biber ekti. Karantina önlemlerinin kalkması, düşük faizli krediler derken, otomobil talebi patladı. Nitekim Tofaş CEO’su Cengiz Eroldu geçen hafta BloombergHT’de, ellerinde yeterince araç olsa haziranda tarihin en yüksek satış adedine ulaşacaklarını söylüyordu.
Bu çılgınlığın sona ermesi için sıfır kilometre araç piyasasının normale dönmesi gerek. Fabrikalar mayıs ayında düşük kapasite ile de olsa tekrar üretime geçtiler. Yaz aylarında üretim kapasitesi muhtemelen daha da artacak. İkinci el fiyatları da yavaş yavaş normale dönecek. Ama bu biraz zaman alacak. Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, "Biz ikinci el araç fiyatlarının ancak yıl sonuna doğru normalleşeceğini düşünüyoruz" diyor. Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Şahsuvaroğlu da hafta sonu, piyasada sıfır araç bulunurluğunun eylülde artmasını beklediklerini söylüyordu.
Kritik soru: Eğer ikinci el otomobilde balon varsa fiyatlarda düzeltme yaşanmaz mı? Yani balon patlayacak mı?
OYDER Yönetim Kurulu Başkanı Murat Şahsuvaroğlu, "Sıfır araç bulunurluğu yeterli seviyeye geldikten sonra ikinci elde de bir fiyat dengelenmesi olur" diyor. En azından ikinci el fiyatının sıfır otomobil fiyatlarının altına ineceği ortada...
Hüsamettin Yalçın ise yılın son çeyreğinde otomobil markalarının cazip koşullu satış kampanyaları yaptıklarını hatırlatarak, "Otomobil almak isteyenlerin bunları takip etmelerinde yarar var" önerisinde bulunuyor.
Özetle, acele etmeyin, bekleyin.