David Rockefeller geçenlerde 101 yaşında öldüğünde Türkiye’de sanki dünya kapitalizminin kralı ölmüş havası estirildi. Oysa Rockefeller ailesi, “en zenginler” liginden düşeli çok oluyor. Forbes dergisinin dolar milyarderleri veya Fortune dergisinin En Büyük 500 Şirket listelerinde Rockefeller’lar veya Rotschild’ler gibi gizemli aileler değil, ne yapıyorsa açıktan yapan, kasaları yüz milyarlarca dolar nakitle dolup taşan şirketler ve onların patronları yer alıyor.

Dünya kapitalizmini Rockefeller, Illuminati veya Tapınak Şövalyeleri değil onlar yönetiyor. En zengin 62 insanın serveti, dünyanın en yoksul yüzde 50’sinin, yani 3.5 milyar insanın servetine eşit.

En zengin 62, bu “başarıyı”, sadece “alınlarının teriyle” değil, Hükümetlerle kıran kırana vergi pazarlıklarıyla, offshore oyunlarıyla elde ettiler. Örneğin kısa süre önce açıklanan “Paradise Belgeleri”nden, teknoloji devi Apple’ın, servetinin önemli kısmını Jersey Adası’ndaki offshore hesaplara park ederek milyarlarca dolarlık vergiden kurtulduğunu öğrendik.

Apple’ın kasasında 256 milyar dolar nakit para var. Vergi ödememek için bu paranın 239 milyar dolarını ülke dışında tutuyor. 239 milyar dolar! Amerika’da milyonlarca insan evsiz barksızken, dünyada milyonlarca insan bugün de yatağa aç giriyorken, Yunanistan birkaç milyar euro bulamadığı için batmışken, hiç bir işte kullanılmayan, offshore yoluyla vergisi bile doğru düzgün verilmeyen 239 milyar dolar.

Teknoloji şirketlerinin toplam nakitleri ve yurtdışında tutulan bölümleri şöyle:

Tablonun kaynağı Habertürk

Trump kısa süre önce, en zengin 62’nin ne zamandır beklediği adımı atarak vergileri indirdi. Seçim kampanyası sırasında Trump’ın vergi indirimi politikasını destekleyen şirketlerden biri de Apple’dı. Şirket, yurtdışında park ettiği 239 milyar dolar nakit parayı Obama döneminde Amerika’ya getirse 78 milyar dolar vergi ödeyecekti. Şimdi 31 milyar dolar ödeyecek. Tek hareketle 47 milyar dolarlık vergiden kurtuldu.

Apple şu sıralar 5 milyar dolara, “dünyanın en yeşil binası” olarak tanımlanan yeni genel merkezini inşa etmekle meşgul. Kaliforniya’daki binanın, kendi ihtiyacını kendi başına karşılamak gibi takdir edilesi özellikleri var. Çember şeklindeki mimarisi de ilginç. Bununla birlikte insan yine de, parası olanın tedavi olduğu, olmayanın kaderine terk edildiği Amerika’nın korkunç sağlık sistemi duruyorken, milyarlarca doların bu tür projelere harcanmasının anlamsızlığını düşünmeden edemiyor. Kimsenin Apple CEO’sunun şirketi nereden yönetmek istediğini karıştığı yok elbette ama yurtdışındaki 239 milyar doların vergisini ödeseler fena mı olur?

Fransız iktisatçı Piketty, büyük yankı yaratan kitabı “Yirmi Birinci Yüzyıl’da Kapital”de, tarihte görülmemiş boyutlara ulaşan eşitsizliği biraz olsun düzeltebilmenin yolunun en zengin % 1’e sağlam bir servet vergisi koymaktan geçtiğini söyler. Mantıklı. Offshore’a park edilmiş yüz milyarlarca dolarlık servetlerden alınacak vergilerle dünyada çözülebilecek sorunları düşlemek bile güzel.

Ama Trump, vergileri değil artırmak, daha da indirmek vaadiyle Amerika’ya başkan oldu. Geçtiğimiz otuz yılda serveti katlanan en zengin yüzde 0.1’in onun döneminde daha da palazlanacağını söylemek kehanet olmaz.

Serveti en hızlı artan şirketlerin başında Apple geliyor. Yeni çıkan iPhone X dünyada büyük ilgi gördü. Haftada 3 milyon adet üretiliyor ve Türkiye’nin de aralarında bulunduğu ülkelerde peynir ekmek gibi kapışılıyor. 2017’nin Apple’ın en çok telefon sattığı yıl olması bekleniyor.

***

Önceki gün bir İddaa bayinin önünden geçerken, bir yandan tahmin yapıp öbür yandan birbirlerine yeni çıkan iPhone X’in özelliklerini öven iki kişinin konuşmasına kulak misafiri oldum. 7 bin liralık telefonu almak için İddaa tutturmak dışında bir şansları yok gibi görünüyordu.

Ama sizin belki de vardır. Belki de mutfak masrafından kısıp iPhone X taksitine girip girmeme konusunda kararsız kalan milyonlarca dünya vatandaşından birisiniz.

Boş verin.