Bu film o kadar çok şeyi bir araya getiriyor ki... Özellikle polisiye roman ve filmlere meraklı bir kitle için (ki ben de öyleyimdir) birçok anıyı canlandırıyor, önemli isimleri hatırlatıyor. Ve kendine özgü bir lezzetle ekranlarımıza yansıyor.

Bu öncelikle bir Agatha Christie uyarlaması. 1890-1976 arası yaşamış (yani maşallah 86 yaşına ulaşmış) bu İngiliz kadın yazar, özellikle dedektif Hercule Poirot karakterini yaratmış ve popüler kılmıştı. Ayrıca Mary Westmacott adıyla aşk romanları da yazmış, iki eş değiştirmiş bir hatundu. Poirot'nun yanı sıra bir diğer kahramanı Jane Marple adlı bir kadındı. Bir tarihte romanları en çok satmış yazar sayılmıştı. Aynı ölçüde de birçok filme de kaynak olmuş...

Ama sinema onu bir zamandır unutmuştu. Bu ilginç bir dönüş ve keyifle izlenen bir büyük bulmaca olmuş. Hele finale doğru "Katil kim?" sorusunun on dakikada bir değişen yanıtlarını düşününce!...

Christie'nin "Hallowe'en Party" romanından uyarlanmış olan hikâye 1947 yılının Venedik'inde başlıyor. Tatilini orada geçiren Hercule Poirot artık emekli olmuştur. Bu nedenle kendisinden yerel dille 'Sinyor Poirot" diye yardım isteyen insanları kibarca reddediyor. Arada İtalya'da da Cadılar Bayramı'nın en ateşli biçimde kutlandığını görüyoruz!...

Ve kahramanlar birer- ikişer geliyor. Uzakdoğulu gibi duran (nitekim bu roldeki Michelle Yeoh Malezyalı) bayan Reynolds, gaipten gelen seslere kulak veren, ölülerle irtibat kuran gizemli bir kadındır. "Her ev perilidir, lanetlidir" diyerek o gerçekten birbirinden eski Venedik evlerini çok iyi sunuyor.

Bu arada esrarengiz doktor Ferrier ve onun Edgar Allan Poe romanlarını elinden düşünmeyen, büyümüş de küçülmüş oğlu Leopold... Kızı Alicia'yı en esrarengiz biçimde kanala gömen talihsiz anne Rowena... Ki lanet dolu bir evde yaşamını sürdürmeye çalışmaktadır. Bir kadın roman yazarı; bir gerilim ustası olan, 30 kitabının 27'si best-seller olmuş Ariadne... Ki yeni bir atılım için ilham aramaktadır. Zavallı Alicia'nın eski nişanlısı Maxime...

Ve elbette baş kahramanımız. Yani bizzat Hercule Poirot... Agatha Christie onu nedense Belçikalı olarak çizmiştir!... Bu nedenledir ki İngilizcesi son derece aksanlıdır ve anlaması kolay değildir!... Perdede o kadar ünlü ona kimliklerini vermiştir ki: Peter Ustinov'dan Albert Finney'e, John Malkovich'den Alfred Molina'ya... Ve birkaç kez de -belki en iyisi olarak- Kenneth Branagh'a...

Ve ölümler başlar. Sadece ilkini söyleyeyim: Kahin bayan Reynolds'un üzerine düşen bir avizeyle ölmesi açılışı yapar. Ardından gelecekler vardır. Ve böylece filmin biraz yavaşlamış temposu yeniden hız alır. Başta dediğim gibi art arda gelen sürprizlerle...

Filmin görselliği çok üstün. Hele başlarda sunulan, dünyanın belki en iyi korunmuş kenti gibi gözüken Venedik dekorları bir harika. İnsanı koltuğunda kıskançlıktan kıvrandıran... Birçok ilginç ve unutulmaz sahne var. Alicia'nın dostu papağan sahneleri... Daktiloyla ruh çağırma sekansı!... Bence kadınlarla yürüyen tüm sahneler...

Ve de bizimle ilgili anmalar. Örneğin annenin vaktiyle İstanbul'a geldiğinden söz etmesi, veya söz konusu bal ve etkileri olunca, o "Türkiye'den gelen deli balı" lafı...

Oyunculara gelince... Tüm kadınları çok beğendim. Kahin kadında Malezyalı oyuncu Michell Yeoh da başlarda yer alır. Onun en son Oscar'larda Her şey Her Yerde Aynı Anda filmiyle en iyi kadın seçildiğini hatırlıyor musunuz? Yaşını veremiyorum, çünkü kaynaklarda yok!...

Ama erkekler de elbette çok iyi. Hele o küçük velette Jude Hill... Umarım iyi bir geleceği olur. Ama Kennett Branagh'ı kutlamak şart. Bu değerli İrlandalı sanatçının 1980'lerde başlayan son derece parlak bir kariyeri var. Yazar- yönetmen- oyuncu olarak çok çalışmış. Birçok Shakespeare uyarlamasında oynamış, birçok ünlüye hayat vermiş. Son yıllarda iki Agatha Christie uyarlamasında Poirot'yu oynamış: Doğu Eksperinde Cinayet (2017) ve Nil'de Ölüm (2022). Onu en son Oppenheimer'de de küçük bir rolde izlemiştik. Birçok Oscar adaylığı var: ama ödülü 2022'de Belfast filmi için almış: özgün senaryo dalında... Bence artık o sinemanın en iyi Hercule Poirot'su oldu çıktı. O tipik İngiliz soğukkanlılığı taşıyan oyununu düşündükçe hayran oluyorum.

Dikkat: Benim eleştirisini daha önce verdiğim Derviş Zaim'in Tavuri filmi bu hafta vizyona giriyor. Çok ilginç bir film olduğunu hatırlatayım.