1951 yılından bu yana on yedi kez değiştirilen yabancı futbolcu oynatma kuralı bir kez daha değiştirildi ve 2020-2021 sezonunda en fazla 14 yabancı uyruklu futbolcu ile sözleşme yapılabileceği ve bu futbolculardan sadece 8 tanesinin aynı anda sahada yer alabileceğini belirtti. 21 kişilik müsabaka isim listesinde ise alt yapıdan yetişmiş 01.01.1998 ve daha sonra doğmuş bir futbolcu bulundurulması zorunlu olacaktır. Alınan karara göre bir sonraki sezonda yabancı oyuncu sayısı 12’ye düşürülecek ve sahada 7 oyuncu yer alabilecektir. 2021-2022 sezonundaki bu değişikliğe ilave olarak ilk 11’de altyapıdan yetişmiş 01.01.2000 ve daha sonra doğmuş bir futbolcu bulundurulması zorunlu olacaktır. 2022-2023 sezonunda ise en fazla 10 yabancı uyruklu futbolcu ile sözleşme yapılabilecek ve bu futbolculardan sadece 6 tanesi aynı anda sahada yer alabilecektir. Yine bu sezonda da ilk 11’de alt yapıdan yetişmiş 01.01.2002 ve daha sonra doğmuş iki futbolcu bulundurulması zorunlu olacaktır.
Geçtiğimiz hafta Ege Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Spor Yöneticiliği bölümünde jüri üyesi olarak katıldığım yüksek lisans tez savunmasının başlığı "Yabancı Futbolcu Statüsü ve Başarı İlişkisi: Beş Büyük Avrupa Futbol Ligi Üzerine Bir Araştırma" konuluydu. Tezin içerisinde İngiltere, İspanya, Almanya, İtalya, Fransa liglerinin yanı sıra Türkiye Süper Ligine ilişkin veriler 1992-1993 sezonundan itibaren karşılaştırmalı olarak ele alınıyordu. Bu süre içerisinde altı ligde oynatılan yabancı oyuncu kuralı, sayısı, kulüp takımları ve milli takımlar düzeyindeki etkileri inceleniyordu. Tezin sonuç bölümünden bir alıntıyı burada paylaşarak getirilen kural değişikliğinin ne anlama geldiğini daha yakından anlamaya çalışalım: "Araştırma sonuçları, Türkiye Süper Liginde uygulanan yabancı futbolcu statüsü ve uygulamalarının Türk futbol kulüplerinin UEFA organizasyonlarındaki başarılarında herhangi bir etkisinin olmadığını göstermektedir. Türk futbolunun altın çağları, yabancı futbolcu statüsünün Türkiye Süper Ligi müsabakalarında, saha içinde 5 ve 6 yabancı futbolcunun yer alabildiği sezonlar olarak göze çarpmaktadır. Bu açıdan değerlendirildiğinde, Türkiye Süper Liginde 2015-2016 sezonundan başlayarak 5 sezondur uygulanmakta olan ve saha içinde 11 yabancı futbolcunun yer alabildiği yabancı futbolcu statüsünün, Türk futbolunda uluslararası başarı açısından herhangi bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir."
Kutay Arslan’a bilim uzmanı unvanını kazandıran çalışmadan yapacağımız bir alıntı daha aslında durumun ne olması gerektiğini de ortaya koyar nitelikte:
"Türkiye Futbol Federasyonu'nun bugüne kadar yabancı futbolcu statüsü ile ilgili olarak sadece sayısal sınırlamalara yer verdiği görülmektedir. Bu araştırmada sayısal sınırlamaların uluslararası başarıya hiçbir etkisinin olmadığı görülmektedir. TFF, yabancı futbolcu statüsünde sayısal sınırlamalardan çok, transfer edilecek yabancı futbolcularda FA’nın İngiltere Premier Liginde uygulamakta olduğu yabancı futbolcu transfer politikalarını inceleyerek, yürütülecek araştırmalar çerçevesinde, Türk futbolu için yabancı futbolcu transfer kriterleri belirlenmesinin daha faydalı olabileceği düşünülebilir. TFF bu kriterleri belirleyerek, kulüplere daha kaliteli yabancı futbolcu transferleri yapabilmelerini sağlayacak bir kuralı uygulamaya koyabilir. Bu kural ile Türkiye Süper Ligindeki yabancı futbolcu statüsü planlı ve istikrarlı bir şekilde uygulanabilecek bir yapıya kavuşabilir."
TFF sürekli olarak yabancı oyuncu statüsüne ilişkin değişiklikler yapma yoluna gitmekle birlikte asıl üzerinde durulması gereken yabancı oyuncuların kaliteli olmasına ilişkin herhangi bir kriter getirmeme konusunda ısrar etmektedir. Oysa Avrupa’nın beş büyük liginde buna yönelik kuralların uygulandığını gayet iyi biliyoruz. Ülke futbolunda beş yıl önce yerli oyuncuların önlerinin açılması için getirilen sınırsız yabancı uygulamasının ne gibi sonuçlar verdiğine ilişkin rakamsal veriler açıklanmadığı sürece yapılacak olan bütün düzenlemeler kağıt üzerinde ‘daha iyi olacak’ öngörüsünden ileri gidemeyecektir. O zaman ülke futbolunun daha iyi bir aşamaya gelebilmesi için palyatif tedbirler üzerinden yapılacak olan düzenlemelere değil çok daha kapsamlı ve uzun erimli politikalara ihtiyaç bulunmaktadır. Bu tarz düzenlemeler ülke futbolunun asıl sorununu çözmeyecektir. Sorun çok daha derinlerdedir ve çözümü için sadece TFF’nin tek başına alacağı kararlar yeterli olmayacaktır.
