Fenerbahçe ile Ukrayna'nın Dinamo Kiev takımları arasında oynanan karşılaşmada atılan Vladimir Putin sloganlarının yarattığı etkiye dönük olarak Fenerbahçe kulübünün perşembe günü 16.30 sularında yaptığı basın açıklaması, konuya ilişkin bir yazı daha yazma gerekliliğini ortaya koydu.

Önce kulübün açıklamasını olduğu gibi aktaralım ardından da metin de belirtilen ifadelere ilişkin görüşlerimizi ve bunun da ötesinde olayın yankılarına ilişkin düşüncelerimizi ortaya koyalım.

Fenerbahçe kulübünün yayımlamış olduğu bu metnin, dün gece yaşanan gelişmelere dönük olarak verilmesi gereken tepkinin çok uzağında kalan ve klasik anlamda tıpkı şiddete karışan bir avuç kendini bilmez ifadesinde olduğu gibi bu sloganı atanların kulübü temsil etmediğine vurguda bulunulmaktadır. Üstelik sadece 20 saniye süresince devam ettiği şeklinde kullanılan ifade ise tam anlamıyla fecaattir. Ne yani böylesine tuhaf bir sloganın atılmasını saniyeler ile mi ölçeceğiz? Daha uzun sürmüş olsaydı daha mı kötü olacaktı?

Bir diğer sorunlu noktanın atılan sloganın arkasında bir dönem Türkiye'de futbol oynamış rakibin yedek kalecisinin tribünleri 'gaza getiren davranışları' olduğu iddiasıdır ki bu da suçun hafifletilmesi düşüncesinden ileri gidebilecek bir durum değildir. Keşke Fenerbahçe yönetimi metnin içerisindeki savaş karşıtı tavrını uzun uzadıya anlatmak yerine dün gece yaşananların tam anlamıyla utanç verici olduğunu belirtebilse ve bütün kulüplerimizin her zaman yapmış olduğu gibi taraftar güzellemesinden vazgeçebilmiş olsaydı. Oysa bunun yerine metnin sonunda kulübün töhmet altında bırakılması ve siyaset ile ilişkili ifadelere yer verilerek, mesaj verilmek istenmiştir. Ancak bu mesajın hem içeriği hem de zamanlamasının tamamen yanlış olduğu kanaatindeyim.

Fenerbahçe Spor Kulübü olarak spor ve siyasetin birbirinden her zaman ayrı tutulması gerektiği konusundaki duruşa ilişkin düşüncenin tıpkı diğer bütün kulüplerimizin ve onların yönetimlerinde olduğu gibi sadece söylemden ibaret olduğunu belirtmeliyim. Durumun farklı olduğunu iddia edecek olanlar varsa Sayın Ali Koç'un ligin bitimindeki basın toplantısında kullandığı ifadelere ve katıldığı Derin Futbol programındaki söylemlerine bir kez daha bakmalarını tavsiye ederim. Bu vesile ile bir kez daha hem kulüp yönetimlerine hem de taraftarlara spor ile siyaset arasında ilişkinin olmadığını belirten her açıklamanın gerçeklikten uzak olduğunu anlamaları gerektiğine vurguda bulunmak isterim. Çünkü adı geçen iki kurumun tarih boyunca olan birlikteliği göz önünde bulundurulduğunda söylenen bu sihirli cümlenin var olan gerçekliğin üzerine örtmekten başka bir işe yaramadığını unutmamalıyız.

Gelelim bu olayın diğer kulüp takımları tarafından sahiplenilmek suretiyle kendi takımlarına yönelik güzellemelerde bulunup rakiplerini aşağılama girişimlerinin aslında ne kadar tutarsız olduğu durumuna. Galatasaray, Beşiktaş, Trabzonspor ve diğer kulüp takımlarının taraftarları açısından dün gece Şükrü Saracoğlu stadyumunda yapılan tezahüratlar takımlarının farkını ortaya koyduğuna dönük açıklamalarına biraz daha yakından bakmak gerekiyor. Sözünü ettiğimiz bu kulüplerin de diğerlerinin de zaman zaman rakipleri aleyhine kendi takımlarını övmeye ve rakibi aşağılamaya dönük attıkları sloganların ne kadar aşağılayıcı ve zaman zaman da utanç verici olduğuna dönük çok sayıda örnek sıralayabiliriz. Bu ne sizin onlardan daha iyi olduğunuzu ne de onların sizden daha kötü olduğunu göstermez. Aslında bütün bu takım taraftarlarının ülkemizin taraftarlık kültürünün bir parçası olduğunu ve hepsinin benzer eğilimler içerisinde spontane tepkiler geliştirmek suretiyle anlık karşılıklar ürettikleri anlamına gelir. Yani bir başka ifadeyle dün gece bu sloganları atan Fenerbahçeliler ile dün gece orada olmayan diğer takım taraftarları arasında büyük bir farklılık söz konusu değildir.

Bütün bu yaşananların üzüntü verici ve gerçekten utandırıcı olduğu gerçeğini görebilmek ve sloganı atan kişi sayısına veyahut sloganın süresine takılmadan özür dileyebilmek erdemini gerçekleştirmek durumundayız. Burada kulüplerin birbirlerinin daha önce kullandıkları ifadeler üzerinden var olan durumu normalleştirme girişimlerinin de herhangi bir elle tutulur yanının olmadığını da belirtmeliyim. Kötüye kötü diyemediğimiz her noktada kötülüğün bir parçası haline dönüşmeye başladığımız gerçeğini unutmamalıyız. Taraftarların tribünlerde rakiplerini aşağılamaya dönük küfürleri, sloganları veyahut pankartları bir kez daha akıl süzgecinden geçirmelerinin belki de tam sırasıdır. Çünkü bu atılan sloganın yarattığı etki öyle kolay kolay ortadan kaldırılabilecek gibi durmadığı gibi, tarihteki yerini bu şekilde aldığını da üzülerek belirtmek durumundayım.

Son bir paragrafı da Türkiye Futbol Federasyonu yetkililerine açmak istiyorum, bu ülkenin futbol federasyonunun artık maçlardaki tribün kapatma cezalarından vazgeçmelerinin ve olaylara karışan kişileri cezalandırmalarının tam sırasıdır. Küfreden, rakibi aşağılayan, olay çıkartan kişiler kimlerse onları cezalandırın ve cezaların anonimliği üzerinden prim yapan kitlelerin ortadan kalkmasını sağlayın.

Futbolun, içinde yaşanılan toplumu yansıtan bir ayna olduğu gerçeğini bir kez daha vurgulamak istiyorum. Bu vesile ile bu ülkenin spor sahalarında olup bitenler konusunda spor sosyologlarının daha fazla öne çıkmaları gerektiğinin altını çiziyorum. Sevgili sosyolog arkadaşlarım güvenli konfor alanlarınızdan çıkarak toplumsal hayatın içinde önemli bir yer teşkil eden spor alanına daha fazla zaman ayırın.