T24 Dış Haberler
İran’ın, 20 Ocak’ta görevi devralacak olan 47. ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve başlamasından bir hafta önce, Fransa, Britanya ve Almanya ile nükleer program konusunda görüşmelere hazırlandığı öğrenildi. Bugün yapılacak olan toplantı, İran'ın nükleer faaliyetleriyle ilgili diplomatik çözüm arayışlarını yeniden gündeme getirdi.
Kasım ayında İsviçre’nin Cenevre şehrinde gerçekleşen ilk gizli görüşmenin ardından İran ile Avrupa’nın 3 büyük gücü Fransa, Britanya ve Almanya (E3) arasında ikinci bir görüşmenin planlandığı belirtildi.
Fransa Dışişleri Bakanlığı, toplantının İran’ın hızlanan nükleer programına diplomatik bir çözüm bulma çabalarının bir parçası olduğunu ifade ederken Almanya ise görüşmelerin müzakere değil, bir “istişare” niteliğinde olduğunu vurguladı.
Bugün gerçekleşecek toplantının, Trump yönetiminin göreve başlamasıyla birlikte İran’a yönelik baskı politikalarının yeniden ön plana çıkmasının beklendiği bir döneme denk geldiği belirtiliyor. Trump’ın ilk başkanlık döneminde ABD, 2015 yılında imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ndan (JCPOA) çekilmiş ve İran’a karşı “maksimum baskı” politikası uygulamıştı.
İran’ı geçen aralık ayında uranyum zenginleştirme faaliyetlerini “benzeri görülmemiş seviyelere” çıkarmakla suçlayan E3 ülkeleri anlaşmaya uymayan İran’ın nükleer silah geliştirmesini engellemek için diplomatik adımların kararlılıkla sürdürüleceğini ifade etti.
Görüşmenin sonuçları bölgedeki yeni politikaların şekillendirilmesinde belirleyici olabilir
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), İran’ın yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyum üreten tek ülke olduğunu ve bu seviyenin atom bombası geliştirme aşamasına yaklaştığını bildirirken İran nükleer programının tamamen barışçıl amaçlara hizmet ettiğini savunmaya devam ediyor.
Nükleer anlaşmayı yeniden canlandırmayı hedefleyen İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ülkesinin uluslararası izolasyonunun son bulmasını istediğini belirtti. Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ise verdiği bir röportajda, “Yaptırımların kaldırılması karşılığında güven inşa etmeye dayalı formülü destekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İran’ın nükleer programının hızlanmasının “kırılma noktasına” yaklaştığını ifade ederken İran yönetimi “yapıcı müzakereler” yoluyla sorunların çözümüne hazır olduklarını belirtti.
JCPOA anlaşmasındaki yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda yaptırımların yeniden devreye girmesini sağlayan mekanizmanın süresi ekim ayında sona eriyor. Görüşmelerin sonuçlarının ise Trump yönetiminin bölgedeki yeni politikasını şekillendirmeden önce belirleyici bir rol oynayabileceği düşünülüyor.
_____________________________________________________________________________________________________
