T24 Kültür Sanat
31 Temmuz Çarşamba günü 86 yaşında hayatını kaybeden Türk tiyatrosunun büyük ismi, usta sanatçı Genco Erkal, bugün (2 Ağustos 2024 Cuma) son yolculuğuna uğurlandı.
Genco Erkal için ilk tören, saat 14.00'te Harbiye Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu'nda düzenlendi. Erkal, Teşvikiye Camisi'nde kılınan ikindi namazından sonra düzenlenen cenaze töreninin ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Çok sayıda sanatçı, gazeteci, hukukçu ve politikacının hazır bulunduğu cenaze törenine katılan bazı isimler şunlar:
Eski CHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Hikmet Çetin, eski CHP Genel Başkanı Altan Öymen, piyanist Fazıl Say, tiyatro oyuncusu Zeliha Berksoy, Mazlum Çimen, avukat Turgut Kazan, Avukat Aslı Kazan, T24 yazarları Hasan Cemal, Tuğçe Tatari, Yazı İşleri Müdürü Candan Yıldız, DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, CHP Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, gazeteci Aslı Öymen, oyuncu Emre Kınay, oyuncu Şevket Çoruh, yazar Adnan Özyalçıner, müzisyen Nejat Yavaşoğulları, sanatçı Bedri Baykam, yönetmen Ali Özgentürk, hukukçu ve siyasetçi Filiz Kerestecioğlu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Şişli Belediye Başkanı Emrah Şahan, Beyoğlu Belediye Başkanı İnan Güney, oyuncu Taner Birsel, İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, Sol Parti Genel Başkanı Alper Taş, sanatçı Ali Rıza Binboğa, siyasetçi Süleyman Çelebi, Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer ve Muhsin Ertuğrul Sahnesi çalışanları.
Candan Yıldız- T24
Törende dünyaca ünlü piyanist Fazıl Say ve müzisyen Serenad Bağcan sahne aldı. " Bir insandan bir meleğe dönüşen, insan gibi insan, en önemli sanatçılarından biri için söylüyorum." diyen Bağcan, "İnsan insan" ve "Memleketim" eserlerini seslendirdi.
Piyanist Fazıl Say ve müzisyen Serenad Bağcan Candan Yıldız- T24
Bağcan ve Say'ın ardından sahne alan sanatçılar Ercan ve Gökhan Çağıran, Ahmet Arif'in şiirlerinden yazılan Şahdamarım oyunundaki Genco Erkal'ın en sevdiği besteyi çaldılar.
Sevenlerinden usta sanatçı Genco Erkal'a veda mesajları
Cenaze töreninde sevenleri usta sanatçı Erkal'ı şu sözlerle andı:
Fazıl Say: Ondan disiplini çalışkanlığı tek başına mücadele etmeyi ideolojinden vazgeçmemeyi öğrendim
Erkal'ın yakın dostu Özcan Arca: İnsan Genco çok iyi bir aile babasıydı. Korkusuydu. Haksızlığa hukuksuzluğa karşı durdu. 50 yıldır usanmadan yorulmadan yaptı. 12 Eylül de başlayan direnme son güne kadar devam etti. Genco gitti ama Genco Erkal hep burada olacak.
Turgut Kazan: Genco gibi özgün bir sanatçının ölüm töreninde bir hukukçunun konuşması bir Türkiye klasiği. İnsan hakları savunucusudur. Eylemleri de öyle olmuştur. 12 Mart ta ben içerdeyim o dışarıda. Eşimle kızımı hep galalara davet ederdi. Aslı'nın doğum gününde babası unutmuştur diye paylaşım yapan incelikli bir insandı. 12 Eylül de aynı davada sanıktık. Çetin Özek ve beni hakim duruşma salonundan attı. Artık ben ne yaptım hatırlamıyorum Genco geldi yanıma, "Tiyatro oynadın mı sen hiç , müthiş oynuyorsun" dedi. Cumhurbaşkanına hakaret davasında ben Aslı ve serdar savunduk. “İleri demokraside” cumhurbaşkanına 38 bin dava açılmış. Beraat etti ama temyiz ettiler. Genco gibi bir sanatçının cenaze töreninde bir hukukçunun konuşmasından ıstırap duyuyorum.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu/ Candan Yıldız- T24
Ekrem İmamoğlu: Sanat dünyasının koca çınarıydı. Gülhane parkında bir ceviz ağacıydı demek daha doğru olur. Farkındaydık ve farkında olacağız. Eğilmedi bükülmedi susmadı susturulamazdı. Toplumun bütün dünya halklarının sorunu ele alan o bilge insan tavrı çok önemliydi. En güçlü tonda savaşa hayır diyendi. Savaşa hayır demeye çok ihtiyacımız var bu günlerde. Genco Erkal bu ülkenin şehrin efsane sanatçısı olarak uğurluyoruz ama ben onun cesaretinin önünde saygı durarak uğurlamak istiyorum.
Yaşama dair ve Bertolt Brecht oyunlarından şarkılarla veda edildi.
Harbiye Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu'nda düzenlenen törenin ardından Erkal'ın cenazesi Teşvikiye Camii'nde ikindi namazının kılınmasının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'nda defnedildi.
Candan Yıldız- T24
Cenazeye İyi Parti eski Genel Başkanı Meral Akşener ve CHP lideri Özgür Özel çelenk gönderdi.
Candan Yıldız- T24
Bir süredir kan kanseri tedavisi gören 86 yaşındaki usta sanatçının ölümü, 31 Temmuz'da sabaha karşı sosyal medya hesabından bir veda mesajı ile duyuruldu. Paylaşımda, “Hoşça kalın dostlarım benim hoşça kalın! Sizi canımda canımın içinde, kavgamı kafamda götürüyorum. Hoşça kalın dostlarım benim hoşça kalın... Resimlerdeki kuşlar gibi dizilip üstüne kumsalın, mendil sallamayın bana. İstemez... Tek hecesiz elveda” sözlerine yer verildi.
Gökçer Tahincioğlu yazdı - Cumhurbaşkanlığı hapis inadından vazgeçmedi, Genco Erkal yargılanırken “sanık” olarak veda etti
Mine Söğüt - İyi ki doğdunuz Genco Erkal
Hakan Aksay yazdı - Genco Erkal olmadan da döner bu dünya elbette ama onun yeri doldurulmaz
Ölümünden yalnızca üç yıl önce yargılanmıştı: "Bana bu fırsatı verdikleri için teşekkür ediyorum"
Genco Erkal'ın ölümünden yalnızca üç yıl önce, 83 yaşındayken "Cumhurbaşkanı'na hakaret" iddiasıyla yargılandı ve beraat etti.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede, hakkında 1 yıl 2 aydan 4 yıl 8 aya kadar hapsi talep edildi, suçun zincirleme ve aleni işlendiğini belirtilerek cezanın arttırılması istendi. Mahkeme, 2022 yılında Erkal'ın beraatine karar verdi.
Usta sanatçı, sosyal medyadaki paylaşımlarında hakaret olmadığını söyleyerek, kendisini şöyle savundu: "Paylaşımlarımda hakaret yoktur. Hiçbir zaman olmadı. İddianame kabul edilirse mahkemede sadece kendimi değil, başta Cumhuriyetin temel değerleri olmak üzere, doğayı, demokrasiyi, insan haklarını, ifade özgürlüğünü savunacağım. Bana bu fırsatı verdikleri için teşekkür ediyorum."
Fazıl Say'dan Genco Erkal paylaşımı: Büyük ruhlar kalıcıdır
Siyaset ve sanat dünyasından Genco Erkal’a veda; "Bazı sanatçılar için ölüm sadece bir duraktır..."
Genco Erkal'ın ölümü sonrası Instagram hesabından paylaşım: "Bir etap bitiyor öbürü başlıyor"
Genco Erkal kimdir?
Genco Erkal 28 Mart 1938'de İstanbul’da dünyaya geldi.
1959 yılından itibaren Türkiye'nin önemli özel tiyatro topluluklarında oyuncu ve yönetmen olarak çalışan Genco Erkal, 1969’da, bugün de sanat yönetmeni olduğu ve Türkiye'de politik tiyatronun gelişiminde öncü rol üstlenen Dostlar Tiyatrosu'nu kurdu.
1965’te Rus yazar Nikolay Gogol'un Bir Delinin Hatıra Defteri adlı öyküsünü tiyatroya uyarlayıp Türkiye'de Batılı anlamda metne dayalı sahnelenen ilk tek kişilik oyun olarak sahneledi. Yıllar boyunca üç farklı yorumla sahnelediği bu eser, onunla özdeşleşti.
Erkal, tek kişilik oyunların ustası olarak tanındı.
Genco Erkal, Gorki, Brecht, Sartre, Peter Weiss, Steinbeck, Havel, Tankred Dorst gibi yabancı yazarların yanı sıra, Aziz Nesin, Haldun Taner, Nazım Hikmet, Can Yücel, Refik Erduran, Vasıf Öngören, Orhan Asena, Behiç Ak gibi Türk yazarlarının oyunlarını yönetti; Roman, öykü, şiir gibi değişik türlerden tiyatroya uyarlamalar yaptı, oyunlar çevirdi.
Genco Erkal’ın çeşitli ödüller kazandığı ünlü rolleri arasında Aslan Asker Şvayk, Gogol'ün Bir Delinin Hatıra Defteri, Brecht'in Galileo'su, Maxwell Anderson'un Yalınayak Sokrates'i, Nâzım Hikmet'ten Kerem Gibi, Can Yücel'den Can akla ilk gelenlerden.
Ayrıca Erkal, senfonik konserlerde Prokofiev'in Peter ile Kurt, Stravinski'nin Askerin Öyküsü, Fazıl Say'ın Nâzım adlı yapıtlarını anlatıcı olarak seslendirdi.
Erkal, Önemli uluslararası film festivallerinde gösterilen ve bir çok ödül kazanan At, Faize Hücum, Hakkâri'de Bir Mevsim, Camdan Kalp filmlerinin baş rolünde oynadı.
TRT Televizyonu için Haldun Taner'in ünlü müzikli oyunu Keşanlı Ali Destanı'nı yönetti ve oynadı.
Değişik yıllarda birçok kez "yılın en iyi erkek oyuncusu", "en iyi tiyatro yönetmeni" seçildi, yaşam boyu başarı ödülleri kazandı.1982 ve 1983 yıllarında "en iyi sinema oyuncusu" olarak Antalya Film Festivali'nde iki kez Altın Portakal aldı.
"Nazım Oratoryosu" ve "Yaşamaya Dair" programları başta olmak üzere dünyaca ünlü piyanist Fazıl Say ile birlikte uzun yıllar aynı sahneyi paylaştı.
1993-1998 yılları arasında, Paris'te ve Avignon Festivali'nde Fransızca da oynamaya başlayan Genco Erkal, üç Fransız yapımında rol aldı: Nâzım Hikmet'ten Sevdalı Bulut, Philippe Minyana'dan Ou vas-tu Jérémie? ve Paulo Coelho'nun ünlü romanından uyarlanan Simyacı.
83 yaşında "Cumhurbaşkanı'na hakaret" iddiasıyla yargılandı ve beraat etti.
|
