Duvar'da yer alan habere göre; Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'nun (TİHEK) Besta Tosun hakkında verdiği “Kötü Muamele Yasağının İhlal Edilmediği” kararına tepki gösterdi. TİHV, "Bu kararla cezasızlık yolunu açarak işkence ve diğer kötü muameleyi önleme mücadelesine zarar veriyor" dedi.
Kayıp yakını Besna Tosun, Cumartesi Annelerinin/İnsanlarının 14 Ekim 2023 tarihinde gerçekleşen 968. Hafta Buluşması’na polis saldırısında gözaltına alındı.
Besna Tosun, gözaltına alınırken işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığını belirterek TİHEK’e başvuruda bulundu. Başvuru dosyasında video kayıtları, tıbbi raporlar ve tanık ifadelerine yer verildi.
Besna Tosun’un “sinirli bir halde gerçekleştirdiği jest ve mimik hareketleriyle elinin kelepçelenmesine engel olduğunu, olayın geçtiği caddenin birçok açıdan işlek ve önemli bir konumda bulunduğunu” ifade eden TİHEK, Besna Tosun’a fiziksel şiddet uyguladıktan sonra çok sayıda ters kelepçe takan kolluk güçlerinin bu eylemlerini “meşru zor kullanma yetkisi” çerçevesinde “orantılı güç kullanımı” olarak değerlendirdi. TİHEK, “Kötü Muamele Yasağının İhlal Edilmediği” kararını verdi.
"Başvuru yapmayın" çağrısı
TİHEK'in bu kararına TİHV'den tepki geldi. TİHV, kararın, cezasızlık yolunu açarak işkence ve diğer kötü muameleyi önleme mücadelesine zarar verdiğini belirterek TİHEK’in ‘Ulusal Önleme Mekanizması’ kapsamında sürdürmekte oluğu soruşturma görevinin sonlandırılması yönünde çağrıda bulundu.
Ayrıca işkence gören kişilere de, aslında evrensel ilke ve standartlara göre bir ‘Ulusal Önleme Mekanizması’ olarak işkence ve diğer kötü muamelenin soruşturulması görev ve sorumluluğu hiçbir şekilde bulunmayan TİHEK’e bu kapsamda başvuru yapmamaları çağrısında bulundu.
"İşkenceyi meşrulaştırıyor"
TİHV, TİHEK’in kararını eleştirerek, “Ters kelepçe gibi yasaklanmış yöntemlerin kullanımı, BM İşkenceye Karşı Komite’nin açık tespitlerine aykırıdır,” dedi. TİHEK’in bağımsızlık ve tarafsızlık ilkelerini ihlal ettiğini belirten TİHV, kurumun bir Ulusal Önleme Mekanizması (UÖM) olarak soruşturma yetkisi bulunmadığını vurguladı. TİHEK’in evrensel insan hakları ilkelerine ve İstanbul Protokolü’ne aykırı bir şekilde soruşturma yürüttüğünü ifade eden TİHV, bu durumun cezasızlık kültürünü pekiştirdiğini belirtti.
