Gündem

Tartışmalı sosyal medya düzenlemesi: 'Sansür Yasası' TBMM’de

04 Ekim 2022 23:02

T24 Haber Merkezi

İktidar tarafından ‘‘Dezenformasyon Yasası’’ olarak tanımlanan, gazeteci örgütlerinin "Sansür Yasası" olarak nitelediği yasa teklifi Meclis’in ilk gündem maddelerinden biri oldu. Bu düzenlemeyle TCK’ya “Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçu eklenerek, 1-3 yıl arasında hapis öngörülüyor. TBMM Genel Kurulu’nda görüşmelerine başlanan “Sansür Yasası’nın” ilk iki maddesi kabul edildi.

Meclis Genel Kurulu'nun ilk gündemi büyük eleştiri alan ‘sosyal medya' düzenlemesi oldu. AKP-MHP milletvekilleri tarafından hazırlanan ve 15 Haziran'da Adalet Komisyonu'nda görüşülerek kabul edilen teklif, Genel Kurul'da ele alındı. CHP ve HDP’nin önerisiyle usul tartışması açıldı. Usul tartışmasının ardından, gruplar; teklifin geneli üzerine görüşlerini bildirdi. Yasanın ilk iki maddesi kabul edildi.

40 maddeden oluşan teklifi ile TCK'ya yeni bir madde ekleniyor. “Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla kamu barışını bozma” gibi gerekçelerle ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' şeklinde yeni bir suç tanımı getiriliyor. Bu suçu işleyenlere 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Meclis Adalet Komisyonu'nda teklif görüşülürken Yargıtay 8. Ceza Dairesi üyesi İhsan Baştürk de bu düzenlemeye karşı çıkmıştı.

Milletvekilleri ve gazeteciler teklifi protesto etti

AKP ve MHP’nin TBMM’ye sunduğu “sansür yasa teklifi” nedeniyle bugünkü birleşimin açılışında 10 basın meslek örgütü temsilcisi de yasayı protesto etmek için siyah maskeler takarak basın locasına girdi.

Bu sırada CHP milletvekilleri de gazetecileri alkışlayarak, ellerindeki “Sansür yayasına hayır. Basın ve ifade özgürlüğü istiyoruz. Anayasa’ya aykırı yasa geri çekilsin. ‘Yalan haber’ kime göre, neye göre” yazılı dövizleri açarak destek verdi.

TIKLAYIN | "Sansür yasası" teklifi TBMM'de protesto edildi: CHP’li vekiller pankart açtı, gazeteciler siyah maske taktı

"Gazeteciler haber yaparken sansür ve oto sansüre maruz kalacak"

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nun ilk gündem maddesini oluşturan yasa teklifi ile ilgili T24 Youtube kanalına konuşan CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer ve DİSK Basın-İş Bölge Temsilcisi Turgut Dedeoğlu, yasa teklifinin sansürden daha öte olduğunu belirterek halkın bilgi alma hakkını engelleyebileceğini ayrıca gazetecilerin de haber yaparken sansür ve oto sansüre maruz kalmasına neden olacağını söyledi. 

Yasa teklifini 12 Eylül Anayasası'na benzeten Dedeoğlu, "Tümüyle yanlış bir yasa. Düzeltilecek bir tarafı da yok. Onun için biz tümüyle karşı çıkıyoruz. İllaki bir yasa çıkartılacaksa bunun  basın meslek örgütleri ve hukukçular tarafından tartışılıp düzenlenmesi gerekir" dedi. 

TIKLAYIN | Tartışmalı yasa teklifi TBMM’de: Sansürden de öte; halkın bilgi alma hakkını, gazeteciliği yok ediyor

İlk iki maddesi kabul edildi

Teklifin; internet haber sitelerinde çalışanlara basın kartı verilmesini sağlayan birinci maddesi kabul edildi. Böylece, mevcut Basın Kanunu’nun birinci maddesinin birinci fıkrasındaki, “Bu Kanun, basılmış eserlerin basımı ve yayımını kapsar” hükmü; “Bu Kanun basılmış eserlerin basımı ve yayımı ile internet haber sitelerini kapsar” hükmü ile değiştirildi.

Telifin ikinci maddesi de Basın Kanunu’nun ikinci maddesine eklenen “internet haber siteleri” hükmüyle, internet siteleri de yaygın dağıtım kapsamındaki basın kuruluşları arasında yer aldı. Ayrıca internet haber sitesinin de “İnternet ortamında, belirli aralıklarla haber veya yorum niteliğinde yazılı, görsel veya işitsel içeriklerin sunumunu yapmak üzere kurulan ve işletilen süreli yayını” tanımı yapıldı.

"Sonuna kadar mücadele edeceğiz ve birlikte değiştireceğiz”

CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç, TBMM Genel Kurulu’nda; “Açlık, işsizlik, hayat pahalılığının can yaktığı, şiddetin her gün can aldığı bir dönemde bu Meclis, ‘Sansür Yasası’ ile yasama yılını açıyor. Mesaisini acılarımızın dertlerimizin çözümü için değil bunların haber yapılmasını ve konuşulmasını yasaklamak için kullanıyor. ‘Sansür Yasası’nı da ülkenin gündemine böyle yabancı Meclis yapısını da kabul etmiyoruz. Sonuna kadar mücadele edeceğiz ve birlikte değiştireceğiz” diye konuştu.

"Siyasi ve sivil toplumu baskı altına almak anlamına gelmektedir”

İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu, TBMM Genel Kurulu’nda “sansür yasasına” ilişkin “Hakikatin iktidar tarafından belirlendiği siyasal düzende yalan da iktidar tarafından belirlenecek. Şayet cezalandırılacaksa bunun adı demokrasi değil istibdattır.

Kanun teklifinin asıl hedefi ak formasyondur. Tespiti oldukça güç, uygulamada zorluk çıkaracak mahiyette, ziyadesiyle muğlak olan 217-a maddesini eklenerek, Türk Ceza Kanunu uygulamak değil siyasi ve sivil toplumu baskı altına almak anlamına gelmektedir” ifadesini dile getirdi.

"Elinizdeki gücü oligarşiye teslim etmeyin"

CHP Medya ve İletişimden Sorumlu Genel Başkan Başdanışmanı Tuncay Özkan, “Sansür Yasası’nın” TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmeleri sırasında; “Bu gazeteci dediğiniz yaratık, canavar olmuş. Bir karanlık yaratıyorsunuz, içine gazeteci diye bir canavar koyuyorsunuz. O canavar değil ama o karanlık sizi yutar. Yapmayın bunu... Özgürlük mücadele ile geliyor. Arkadaşlar elinizdeki gücü oligarşiye teslim etmeyin, bürokratik oligarşiye. İletişim Başkanlığı’na, Basın İlan Kurumu’na vermeyin” dedi.

"Basın özgürlüğü açısından anayasaya aykırı"

CHP İstanbul Milletvekili İbrahim Kaboğlu, “Sansür Yasası’nın” TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmeleri sırasında, kanun teklifini; “Savaş ve barış hukuku açısından, savaş hükümlerinin barış düzenine uygulanması nedeniyle bir anayasaya aykırılık söz konusudur.

Ama basın kartının Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı’nın takdirine verilmesi, parti başkanlığı yoluyla devlet başkanlığı ve yürütme sisteminde tamamen basın özgürlüğü açısından, madde 28 ve Anayasa madde 26’ya aykırılık oluşturan bir durumdur.” ifadesini kullandı.

"Güç kaybeden rejimler türlü seçim oyunlarıyla, düzenlemelerle ellerini tekrar güçlendireceklerini zannederler"

CHP Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, “Sansür Yasası’nın” TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmeleri sırasında; “Güç kaybeden rejimler türlü seçim oyunlarıyla, düzenlemelerle ellerini tekrar güçlendireceklerini zannederler. Şimdi de önümüzde bir seçim var. İktidar mensupları seçim öncesi oyunlarla muhalefeti, muhalif sesleri bastıracağını, korkutacağını zannediyorlar. Saray mutfağından çıkan bu yasalarınız ne iktidardan gitmenizi engeller ne bu halkın sesini kısmanıza izin verir. Çok uzağa gitmeyin, inin Kızılay’da bir esnafa kulak verin. Ulus’ta bir gence kulak verin. Hepsi diyor ki 'bıçak kemiğe dayandı.' Seçimi bekliyor" görüşünü dile getirdi. 

TIKLAYIN | Ümit Özdağ'dan "dezenformasyonla mücadele düzenlemesi" açıklaması: Ana akım medyada sağlanan baskı ve sansür artık sosyal medyada da yaşanacak

“Zaten ana akım medyada sağlanan baskı ve sansür, artık sosyal medyada da yaşanacak”

Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, Kanun Teklifi'ne ilişkin olarak yaptığı açıklamada, "AK Parti, bir Kuzey Kore sansür yapısını Türkiye’de de oluşturmak istiyor. Böylelikle korku ve korkuya bağlı suskunluk sarmalı oluşturacaklar seçimden önce. Zaten ana akım medyada sağlanan baskı ve sansür, artık sosyal medyada da yaşanacak. Kalan tek özgürlük alanı da yok edilecek. Her şeyden evvel, seçimden önce sağlanan bu şartlarda, seçim döneminde sesimizi çıkartmamamız isteniyor. Halk susturulmak isteniyor. Gençlik susturulmak isteniyor. Sadece AKP’nin gerçekleri hakim olsun isteniyor. Bir de bu yasayı gündeme taşırken Almanya’da bir yasa var, onu örnek gösteriyor iktidar yanlıları. Kaldı ki bu da Almanya’nın en tartışılan yasası. Bunu gizliyorlar. Üstelik Almanya’da bu yasa, ‘Erdoğanizm’in vücut bulmuş halidir’ diye eleştirilmişti. Ayrıca Almanya’da her şeye rağmen bağımsız bir yargı var. Türkiye’deki gibi bir parti yargısı yok." dedi.

TIKLAYIN | CHP'li Kaboğlu'ndan 'sansür yasası' tepkisi: Demokratik siyaset alanını nasıl daraltırız ve toplumu nasıl sönümlendiririz sorularına yanıt arayan bir yasa

"Anayasaya aykırı"

CHP İstanbul Milletvekili İbrahim Kaboğlu, "Geçen nisan ayında 7393 sayılı yasayla AKP ve MHP koalisyonu Seçim Kanunu’nda değişiklik yaptı. Ve seçimleri nasıl kazanırız sorusuna yanıt arayışını dile getiren bir yasaydı. Bu yasa ile demokratik siyaset alanını nasıl daraltırız ve toplumu nasıl sönümlendiririz sorularına yanıt arayan bir yasa. Gelecek seçimleri güvence altına alırız kaygısıyla yapılan bir düzenlemedir. Seçim ve sansür yasası birbirini tamamlayan iki yasa olarak söyleyebiliriz. Her ikisi de demokrasi düşmanıdır. İnsan hakları açısından demokratik toplum düşmanıdır. Her ikisi de açıkça Anayasa’ya aykırı hükümlerle bezelidir.”  diye konuştu.

TIKLAYIN - "Sansür" eleştirileriyle gündeme gelen sosyal medya ve internet haberciliği kanun teklifi Meclis'e geliyor

TIKLAYIN - Füsun Sarp Nebil'in yazısı: AKP, neden dezenformasyon yasası getiriyor?

TIKLAYIN - Rıza Türmen'in yazısı: Demokrasi barometresi: Sansür yasası

SANSÜR YASASI NE İÇERİYOR?

“Sansür yasası” olarak bilinen Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nde hapis cezaları da öngörülüyor. Teklifle "Halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak amacıyla ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan" kimse, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Milli İstihbarat Teşkilatı’nın faaliyetleri ve personeline yönelik suç teşkil eden içerikler katalog suçlar kapsamına alınacak. Teklifle, internet haber siteleri süreli yayın kapsamına alınacak. Basın kartı başvurusu İletişim Başkanlığı’na yapılacak ve basın kartı resmi nitelikte kimlik belgesi olarak kabul edilecek.