Suriye’deki iç savaştan kaçarak Türkiye’ye sığınan ve geçici eğitim merkezlerine yönlendirilen çocuklar için Milli Eğitim Bakanlığı iki yıldır bir model üzerinde çalışıyor. Bu modele göre daha kolay uyum sağlayabilmek için Suriyeli çocuklar Türk öğrencilerle eğitim görecek.
Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin 976 bin 200’ünü okul çağındaki çocuklar oluşturuyor. Bu çocuklar krizin başında ‘geçici’ oldukları gerekçesiyle ‘Geçici Eğitim Merkezleri’ne yönlendirildi. Son iki yıldır ise Milli Eğitim Bakanlığı, Suriyeli çocukların ayrı okullarda değil devlet okullarında eğitim görmeleri için çalışıyor. Suriyeli çocukların okullaşması konusundaki dil bariyeri, Milli Eğitim Bakanlığı’nın AB fonuyla yürüttüğü ‘Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegresyonunun Desteklenmesi’ projesiyle aşılmaya çalışılıyor. Peki Türk ve Suriyeli çocukların beraber eğitim gördüğü okullarda durum nasıl? Hürriyet'ten Zeynep Bilgehan'ın Suriyelilerin yoğun olduğu Gaziantep’te entegrasyonu gözlemlediği haberi aynen şöyle:
1638 öğrenciden 625'İ Suriyeli
Türk ve Suriyeli çocukların beraber okuduğu okullardan biri Gaziantep merkezdeki Şehit Karayılan İlkokulu. Okulun 1638 öğrencisinden 625’i Suriyeli. Okulun asli müdürü şu an El Bab’da görevli olduğu için idareye Ali Rıza Gündemir vekalet ediyor. Gündemir, Suriyeli ailelerin çocuklarını okullara kayıt ettirmek için istekli olduğunu söylüyor. Gündemir Suriyeli öğrencilerle ilgili bugüne kadar sorun yaşamadıklarını anlatıyor: “Öğrenci sayısı artınca sınıf mevcutları 23’ten 45’e çıktı. Başta buna itiraz eden birkaç veli oldu ama sayıları sınırlıydı. Çocuklar açısındansa hiçbir uyumsuzluk yaşanmadı. Devam sorunu da yaşamıyorlar.”
Tek sırada iki kültür
Sınıflarda geziyoruz... Üçüncü sınıf dersliğinde Zülal Tuzlu ve Doğa Kamer aynı sırayı paylaşan Türk ve Suriyeli öğrenciler. Gaziantepli Zülal ile Halepli Doğa Kamer iki farklı şehir ve kültürden olsalar da artık aynı sınıfta aynı kitapları okuyor. Doğa’nın Türkçesi akıcı. O sebeple iyi anlaşıyorlar. Birbirlerine derslerde yardım ediyorlar.
Türkmen arkadaştan yardım
Onların birkaç sıra arkasında oturan İbrahim ve Ayşe kardeşlerinse işi daha zor. Halepli iki kardeş neredeyse hiç Türkçe konuşamıyor. Ancak Türkiye’deki gelecek hayalleri doktor ve öğretmen olmak. Bilmedikleri bir dilde eğitim almak zor... Onlara yan sırada oturan Türkmen arkadaşları Muhammed yardımcı oluyor. Yan sınıftaysa İbrahim ve Ayşe gibi Türkçeyi hiç konuşamayan Suriyeli çocuklar için Türkçe dersi devam ediyor. Bu Türkçe dersleri geçen yıl kurulan ‘Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi’ kapsamında veriliyor.
Haftada 15 saat Türkçe
Büyük bölümü Halep’ten gelen öğrenciler haftada 15 saat Türkçe öğreniyor. Sınıfa girdiğimiz esnada harfleri okumayı öğreten öğretmenleri de gencecik. Aslen sınıf öğretmeni olan İzmirli Buşra Erkan’ın, bu ilk görevi. Derslere başlayalı yalnızca iki hafta olmuş. Erkan, işinin kolay olmadığını söylüyor: “Çocuklar evde aileleriyle hep Arapça konuştuğundan Türkçeyi öğrenmeleri zaman alıyor.” Buna rağmen işini çok seviyor: “Suriyeli çocuklar ileride toplumun bir parçası olacak. Faydalı bir neslin yetişebilmesine katkı sağlamak için bu işe başvurdum. Kültürleri farklı olsa da çocuk çocuktur.”
"Türkçe öğrenince arkadaşım oldu"
En ön sırada oturan Muhammed, “Dört sene Halep’teydik. Sonra buraya geldik. Herkes Türkçe konuşuyordu. Başta anlamıyordum. Sonra konuşa konuşa arkadaşlarımdan Türkçe öğrendim. Şimdi daha fazla Türk arkadaşım var” diyor.
Yan sıradaki Mustafa da bize Türkçesini duyurmak için anlatmaya başlıyor:
“Biz Suriye’deydik. Önce abim Türkiye’ye geldi. O biraz Türkçe konuşuyordu. Babam bize anlattı; ‘Biz Suriye konuşuyor, o Türkçe konuşuyor’. Sonra biz buraya çıktık. Arkadaşım yoktu. Arkadaşım olunca bana Türkçeyi öğretmeye başladı: Nasılsın, iyisin... Şimdi daha iyi öğreniyorum ama Türkçe zor.”
3200 dersliğe ihtiyaç var
İl Milli Eğitim Müdürü Cengiz Mete, Gaziantep’te 38 bin 850 Suriyeli öğrencinin devlet okullarında eğitim gördüğünü söyleyerek başlıyor anlatmaya:
“Okullarda çocuklar arasında dil problemi dışında hiçbir sorun yok. Gaziantep’te Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi projesi kapsamında 720 Türkçe öğretmeni istihdam edildi. Sosyal travma yaşayan çocuklar için 61 rehberlik öğretmeni görevlendirildi. Ancak fiziki kapasitelerin arttırılması gerekiyor. Gaziantep’te artan Suriyeli nüfustan dolayı 3200 dersliğe ihtiyacımız var.”
Bilgi notu: Halen 618 bin 138 Suriyeli çocuk okula gidiyor. Bunların 344 bin 156’sı devlet okullarında, 265 bin 414’ü Geçici Eğitim Merkezleri’nde, geriye kalanları ise açık öğretimde.
