Sosyal medyada var olma yaşının son yıllarda oldukça düştüğüne dikkat çeken Survivor Dijital Medya Ajans Başkanı Reyhan Açıkelli, "Bebekler daha doğmadan ebeveynleri tarafından sosyal medya hesapları açılıyor, paylaşımlar yapılmaya başlanıyor. Çocukların yüzde 80'inden fazlası, henüz 2 yaşına gelmeden çevrimiçi bir varlığa sahip oluyor" dedi. Açıkelli, bazı paylaşımların çocukların kişilik haklarına zarar verdiğini ve yasal olarak suç olduğunu belirterek, ailelere uyarılarda bulundu.
İngiliz ParentZone platformunun yaptığı araştırmaya göre, ortalama bir ebeveyn, 5’inci yaş gününden önce çocuğunun yaklaşık bin 500 görüntüsünü çevrimiçi olarak paylaşıyor. Araştırmaya katılan ebeveynlerin yüzde 32'sinin, çocuklarının ortalama olarak ayda 20 yeni fotoğrafını sosyal mecralara yüklediklerini söyleyen Survivor Dijital Medya Ajans Başkanı Reyhan Açıkelli, “Yüzde 28'i ise çocuklarına fotoğraflarını internette paylaşıp paylaşmamakla ilgili hiçbir şey söylemiyorlarmış ve paylaşımlar konunda onların fikrini sormayı hiç düşünmediklerini söylemişler. Araştırmada ebeveynlere, çocuklarının görüntülerini internette paylaşırken herhangi bir endişe duyup duymadıkları da sorulmuş ve ebeveynlerin yüzde 55'i, herhangi bir endişe duymadıklarını söylemiş” diye konuştu.
Ebeveynler gizlilik ayarlarını yönetmeyi bilmiyorlar
Araştırmanın, ebeveynlerin Facebook'taki gizlilik ayarları hakkındaki bilgilerini de incelediğini söyleyen Açıkelli, “Ebeveynlerin yalnızca yüzde 10'u mahremiyet ayarlarını yönetme konusunda "kendine çok güvendiğini" belirtmişler. Yüzde 29'u profillerinde bulunan fotoğraf albümü için ayrı gizlilik ayarları yapıp yapamayacaklarını bilmediklerini belirtmiş” dedi.
"Kişilik haklarına zarar verecek paylaşımlar oldukça fazla"
Araştırma sonuçlarını yorumlayan Açıkelli, “Genellikle ebeveynlerin paylaşım için kendilerince iyi nedenleri olabilir, paylaşımlar ebeveynlik tavsiyelerini bulmalarına ve paylaşmalarına, duygusal ve pratik destek almalarına ve akraba ve arkadaşlarıyla iletişimlerini sürdürmelerine olanak tanır. Fakat bazı ebeveynler sosyal medyada daha fazla etkileşim alabilmek, sosyal beğeni ve statü için çocuklarının çıkarlarını asla dikkate almadan paylaşımlar yapabiliyorlar. Onları utandıracak kişilik haklarına zarar verecek paylaşımlar yapan ebeveynlerin sayısı da oldukça fazla. Ancak bunun yasal bir suç olduğunun da bilinmesi gerek. Çocukların istemediği fotoğrafların paylaşılması kişilik haklarını ihlal demektir. Kişi, 18 yaşına girdiğinde fotoğraflarını yayınlayanlara karşı dava açma hakkına sahip olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
"Paylaşımlar mahkeme kararıyla engellenebilir"
Dünyanın birçok yerinde çocukların haklarını dijital dünyada da korumak için yeni yasa ve tedbirlerin alınmaya devam ettiğine dikkatleri çeken Açıkelli, "Türkiye’de de çocuk fotoğraflarının internette ebeveynleri tarafından çok sık paylaşılması konusunda alınan yasal kararlar var. Örneğin 2017 yılında bir Blogger anneye 'çocuk istismarı' suçlaması nedeni ile mahkemece çocuklarının fotoğraflarını paylaşması yasaklanmıştı” dedi.
Yine de alınan yasal önlemlerin dışında ebeveynlerin bilinçli olması gerektiğine dikkatleri çeken Açıkelli, "Ebeveynler çocuklarının fotoğraflarını internette paylaşmadan önce bu fotoğraf ileride onu utandırır mı? Onun mahremiyetini ihlal ediyor muyum? Bu fotoğraf kötü niyetli kişilerin eline geçerse ne olur? gibi soruların yanıtlarını kendilerine sormalı" ifadelerini kullandı. (DHA)
