Muzaffer Gençdoğan / Ankara
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nun muhalefet üyeleri, Sayıştay’ın komisyona gönderdiği bilgi notunun denetim raporu kabul edilemeyeceğini öne sürerek, Cumhurbaşkanlığı, TBMM, Sayıştay ve Kamu Denetçiliği Kurumu’nun 2012 yılı kesin hesap kanunu tasarılarının görüşmelerinin ertelenmesini istedi. Muhalefetin verdiği bu yöndeki önergeler AKP’li üyelerin oylarıyla reddedildi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bugün başlanan kamu kuruluşlarının 2014 yılı bütçe tasarılarıyla ilgili görüşmelere Sayıştay raporları damgasını vurdu. Komisyonun muhalefete mensup üyeleri, Sayıştay’ın gönderdiği 2-3 sayfalık bilgi notunun “Denetim Raporu” olarak kabul edilemeyeceğini öne sürerek, 2012 yılı Kesin Hesap Kanunu Tasarılarının görüşmelerinin ertelenmesini istedi. Çok sayıda milletvekili, görüşmelerine bugün başlanacak olan Cumhurbaşkanlığı, TBMM Başkanlığı, Sayıştay ve Kamu Denetçiliği Kurumu’nun kesin hesap kanunu tasarılarının da ertelenmesini önerdi.
TBMM Başkanı Cemil Çiçek’in Meclis’in 2014 yılı bütçe Tasarısı ile ilgili sunumu öncesi söz alan çok sayıda muhalefet milletvekili, Sayıştay raporları üzerinde usul tartışması başlattı. Sayıştay’ın Komisyona 2 sayfadan oluşan bir metin gönderdiğini öne süren üyeler, “Bu metinde Kurumlardan bilgi alınamadığı için rapor düzenlenemediğinden söz ediliyor. Bizi kandırıyorlar. Bu darbe yapmak gibi bir şeydir. Bu raporlar gelmeden 2012 Yılı Kesin Hesap Kanunu tasarılarının görüşülmesi Anayasa’ya aykırıdır” görüşünü savundular.
'Dikta rejimi iddiaları'
CHP’li Bülent Kuşoğlu “Mevcut Anayasa gereğince denetim görevimizi yapamıyor oluşumuz utanç vericidir” derken CHP Eskişehir Milletvekili Kazım Kurt “Yasama görevimiz torba yasalarla elimizden alındı, şimdi de Sayıştay raporlarının olmaması nedeniyle denetim görevimiz elimizden alınıyor” ifadesini kullandı. Ankara Milletvekili İzzet Çetin de “İşi tam bir dikta rejimine doğru götürüyorsunuz. Halkın kamuda ne olup bittiğini bilmesini istemiyorsunuz. Bu yaklaşımınızla ben, kamuda çok sayıda yolsuzluk ve usulsüzlük varki raporlar bizden yani halktan kaçırılıyor diye düşünmeye başlarım. Yolsuzluklara kılıf yaratıyorsunuz” tepkisini gösterdi. CHP İstanbul Milletvekili Mevlüt Aslanoğlu da “Sayıştay’ın gönderdiği bi notu, olmayan şeyi bize rapor diye yutturmayın. Adam mı kandırıyorsunuz?” dedi. MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı “Bu yöntemle giderseniz çok tehlikeli bir yol açmanız söz konusu. Bugün bu sorunu çözemezsek gelecek yıldan itibaren Salıştay’ın rapor vermemesi uygulaması resmiyet kazanacaktır. Sayıştay, bilgi notunda bazı kurumlardan ‘gizlilik’ ve “sır” gerekçe gösterilerek bilgi alamadığını söylüyor. Başbakanlığın Sayıştay’a güveni yok mu? Şu haliyle Anayasa’nın bize yüklediği sorumluluğu yerine getiremiyor, denetim yapamıyoruz” diye konuştu.
MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay da “daha önce çıkarılan kanunlarla Sayıştay’ın denetim yapmaktan uzaklaştırıldığını” savunurken Manisa Milletvekili Sümer Oral da “Devlette mali denetimin ciddi manada zaafa uğradığı bir gerçek. Anlaşılıyorki hukuki bazı sorunlar nedeniyle bu tartışmayı yapıyoruz. Hukuki sorunların ortadan kalkması lazım. Bu haliyle bütçe yapamayız” dedi. BDP’li Adil Zozani de “Sayıştay bizden neyi gizliyor, bilmek istiyoruz” tepkisini gösterdi. AKP’li bazı üyeler ise, Sayıştay’ın bazı roporlarına kendilerinin de zaman zaman tepki gösterdiklerini, Kurumun bazen çelişkiye bile düşebildiğini vurguladıktan sonra “Ancak, buradaki tartışmalardan Sayıştay görevini yapmıyor diye bir genel algı yaratılmak isteniyor. Sayıştay denetim yapmamış olsaydı, size raporları gönderemezdi. Bu tartışmalar bizi bir sonuca götürmez” dediler.
TBMM Başkanı Çiçek
TBMM Başkanı Cemil Çiçek ise, usul tartışmalarının gerginleşmesi üzerine söz alarak, özetle şunları söyledi:
“Bir sorun varsa, yetki ve sorumluluk kimdedir diye mevzuata bakmak lazım. Keşke İçtüzük değişikliği kabul edilmiş olsaydı Kesin Hesap Komisyonu kurabilseydik bu tartışmalar belki de yapılmıyor olacaktı. Anayasamıza göre Sayıştay-Meclis ilişkisini netleştirmek lazım. Buna göre Sayıştay bağımsız bir kurumdur ve üzerinde vesayet olamaz. İşlemleri için sadece yargı yolu açıktır. Sayıştay zaten yargı görevi yapıyor. Tartışma konusu olan raporlardaki ifadelerin bir bölümü yol göstericidir, kamu idaresini eğitmektir. Bazı ifadeleri ‘yolsuzluk’ olarak algılarsanız kamuda kimse elini taşın altına sokmaz… Raporlarda bizim Meclis olarak bir müdahalemiz yok, olamaz da. Müdahale edersek yetki çatışması çıkar. Belki bazı noktaların netleşmesi için mevzuat düzenlemesi yapılabilir.”
'Raporlarımız hukuka uygun'
Sayıştay Başkanı Recai Akyel, tartışmalar sırasında söz verilince Kurumun 2014 bütçe tasarısı ile ilgili sunum yapmaya başladı. Muhalefet milletvekillerinin tepkileri üzerine bundan vazgeçen Akyel, sorulara yanıt verirken “Kanunlarda tanımlanan tüm raporlar ve 146 kuruma ait denetim raporları TBMM’ye gönderildi. Görevimizi yaptık. Bu raporların sonuna kadar arkasındayız” dedi. Akyel’in “Raporlar yürürlükteki kanun ve mevzuat ile uluslararası standartlara uygundur” sözleri üzerine CHP’li üyeler öğle yemeğini de bahane ederek toplantı salonunu terketti.
BDP’li Hasip Kaplan, Akyel’in sözlerine karşılık “Bu sözler bir skandaldır. Sayıştay hükümet adına mı görev yapıyor? Askeri ve güvenlik harcamalarıyla ilgili Savunma Sanayi Müsteşarlığı, MGK Genel Sekreterliği, MİT, Emniyet Jandarma Genel Komutanlığı’nın harcamalarıyla ilgili görüş bildiremiyoruz diyorsunuz. Böyle raporlar sadece kabile devletlerinde olur. TOMA’sı, panzeri, gazı biberinin harcamasını denetleyemiyoruz. Kesin hesap tasarılarının artelenmesini istiyoruz” tepkisini gösterdi.
Sayıştay Başkanı Akyel, sözlerine devamla “Meclis’e sunduğumuz mali raporlardır ve kısa olur. Bu raporlarda sadece sistem analizi yapılır. Yolsuzluklarla ilgili konular ise mahkeme süreci çok uzun olduğu için raporlara girmez ve şahsi sorumluluk doğurur. Bunlar dışında farklı raporlar hazırlamamız mevcut kanunlar nedeniyle mümkün değildir” dedi.
Önergeler reddedildi
Tartışmaların ardından CHP, MHP ve BDP’li üyelerce ayrı ayrı verilen “2012 yılı kesin hesap bütçe tasarılarının ertelenmesi” yönündeki önergeler, AKP’li üyelerin oylarıyla reddedildi.
