Kültür-Sanat

Şair ve yazar Roni Margulies hayatını kaybetti

19 Temmuz 2023 15:22

Şair, yazar, gazeteci, tercüman Roni Margulies 68 yaşında hayatını kaybetti.

Türkiye'de sol siyasetin de önde gelen isimlerinden biri olan Margulies, bir süredir kanser nedeniyle hastanede tedavi görüyordu. 

5 Mayıs 1955 yılında İstanbul'da dünyaya gelen yazar, ilk ve orta öğrenimini Şişli Terakki'de tamamladı ve 1972'de Robert Koleji'nden mezun oldu. İngiltere'nin çeşitli üniversitelerinde okuyarak iktisat doktoru olan Margulies, bu dönemde Marksist görüşle yakınlaştı ve kariyerinde bir daha iktisat alanında çalışmadı.

Baba tarafından Aşkenaz, anne tarafından Sefarad Yahudisi olan Margulies, bir dönem Londra'da yaşadı. Devrimci Sosyalist İşçi Partisi (DSİP) üyesiydi. İlk şiir kitabını 1991 yılında çıkaran Margulies'in, şiir kitapları çoğunlukta olmak üzere, anı, çeviri, edebiyat, siyaset ve tarih alanlarında kitapları bulunuyor. Son kitabı "Türk'ün Hizmetçisi - Türkiye'de Azınlık Olmak" 2020'de yayımlanmıştı.

Çok sayıda dergi ve gazete makalesi de bulunan yazar, 2009-2013 tarihleri arasında Taraf gazetesinde köşe yazarlığı yapmıştı. Türkçeye çevirdiği şairler arasında Ted Hughes, Philip Larkin ve Yehuda Amihay da bulunuyor.

Kitapları

Margulies, "Saat Farkı" adlı kitabıyla 2002 Yunus Nadi Şiir Ödülünü kazandı. Yayımlanmış bazı kitapları şöyle: "Her Rind Bilir" (Remzi Kitabevi, 1991), "Gün Ortasında" (Korsan Yayınları, 1992), "Mağrur Olma Padişahım" (YKY, 1994), "Bilirim Niye Yanık Öter Ney" (YKY, 1996), "Uzaklıklar" (Adam Yayınları, 2000), "Elsa" (Adam Yayınları, 2000), "Saat Farkı" (Adam Yayınları, 2002), "TK 1980" (YKY, 2006), "Apollo Yılları" (YKY, 2010), "Şiir, Yahudilik Vesaire" (Kanat Kitap, 2004), "Bugün Pazar, Yahudiler Azar" (Kanat Kitap, 2006), "Larda Yüzen Al Sancak" (Kanat Kitap, 2007), "Kalpsiz Dünyanın Kalbi" (Kanat Kitap, 2009), "Ayrıca, Gülümser Çocukluğum Ardımdan" (Adam Yayınları, 2000), "Manastır'da İlân-ı Hürriyet - 1908-1909 Fotoğrafçı Manakis Biraderler" (YKY, 1997).

"Devrimciliğin tanımı"

Verdiği bir röportajda 'devrimci' tabirini kendi görüşüne göre tanımlayan Roni Margulies, "Gündelik dilde, büyük değişikliklere “devrim” denebiliyor, bu değişiklikleri gerçekleştirenlere de “devrimci” denebiliyor. Ama ben 'devrimci' ifadesini daha somut, siyasi ve toplumsal bir anlamda kullanıyorum. Baskının, sömürünün, ayırımcılığın olmadığı, özgür, adil, eşitlikçi bir dünya yaratmak isteyen, bunun için çabalayan ve örgütlü olarak başkalarıyla birlikte mücadele eden kişileri kastediyorum" ifadelerini kullandı.

Son yazısından: "Göç mecburen kalıcılaşmış"

Son olarak serbestiyet. com'da yazıları yayınlanan Roni Margulies'in "Mutlu bitmiş bir göç öyküsü" başlıklı son yazısında şöyle diyordu:

"Benim baba tarafım Polonya'dan gelmiştir. Dedem 1897'de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir vatandaşı olarak Krakow'da doğmuş, Birinci Dünya Savaşı'nda çarpıştıktan sonra Viyana Üniversitesi'nde okumuş, Berlin'de mühendis olarak ilk işine girmiş ve 1925 Nisan'ında evlendikten hemen sonra Türkiye'ye göçmüş. Kalıcı olmasını düşünmüyorlarmış bu göçün, bir yıl çalıştıktan sonra geri döneceklermiş, ama iş uzamış ve Naziler'in Polonya'yı işgal etmesiyle beraber geri dönülecek yer kalmamış, göç mecburen kalıcılaşmış. Anlatacağım göç dedeminki değil ama. Kardeşininki."

Roni Margulies 'in cenaze töreni 21 Temmuz Cuma günü saat 13.00'da Kilyos Musevi Mezarlığında, anma töreni ise 22 Temmuz Cumartesi günü 17.00-19.00 saatleri arasında gerçekleştirilecektir.