Sadece 6 saniyelik ama yoğun egzersizler 'yararlı'
James Gallagher
BBC Sağlık Editörü
İskoçyalı araştırmacılara göre, sadece 6'şar saniyelik ama yoğun egzersizler yaşlıların sağlık durumlarında önemli bir düzelme sağlayabiliyor.
12 yaşlı üzerinde yapılan çalışma, çok kısa süreli ama dinamik bir egzersizin tansiyonu düşürdüğünü ve zaman içinde genel zindeliği pekiştirdiğini gösterdi.
Abertay Üniversitesi'ndeki araştırma ekibi bu yaklaşımın yaşlılarda çok yüksek düzeye ulaşan sağlık harcamalarını düşürebileceğine inanıyor.
Uzmanlar bu çalışmanın her yaşta egzersizin yararlı olduğunu vurguluyor.
Son zamanlarda büyük ilgi toplayan bir egzersiz türü Yüksek Templo Antreman'ın (High Intensity Training - HIT), geleneksel egzersizler gibi ama çok daha kısa sürede yarar sağlayacağı belirtiliyor.
Rahat bir tempoda yarım saatlik bir koşu veya bisikletle birkaç kilometre gitme yerine, HIT, kısa bir süre için vücudun sınırlarının zorlanmasını öngörüyor.
Yaşlılar üzerinde ilk kez araştırma yapan İskoçya'daki ekibin incelediği grup, haftada iki kez laboratuvara geldi ve egzersiz bisikletinde 6 saniye süreyle olabildiğince hızlı pedal çevirdi.
Daha sonra bir süre kalp atışlarının düzelmesi için ara veren yaşlılar, aynı egzersizi yineledi. Denemenin sonunda egzersiz süresi bir dakikaya kadar çıkarıldı.
Araştırmacı Dr. John Babraj, "Grup fazla hızlı değildi ama o yaşlardaki insanlar için iyiydi." diyor. Amerikan Geriatrik Derneği dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, deney sonunda katılımcıların tansiyonları yüzde 9 oranında düştü; kaslarına giden oksijen miktarı arttı ve oturdukları yerden kalkma veya köpek gezdirme gibi gündelik faaliyetleri daha rahat yapmaya başladıkları gözlendi.
Dr.Babraj, BBC'ye yaptığı açıklamada, bu egzersizin yararlarının çok büyük olabileceğini söyledi.
Dr Babraj, "Yaşlanan bir nüfusumuz var, bu insanları hareket etmeye özendirmezsek, ekonomik maliyetleri çok yüksek boyutlara çıkacak. Zira kalp ve damar hastalıkları ile şeker gibi birçok hastalık, hareketsizlik ile ilişkili. Yaşlıları hareketli ve faal olmaya teşvik edersek bu tür hastalıklara yakalanma tehlikesi azalır. Sosyal bakımdan da, yaşlılar daha az faaliyet halinde. Dolayısıyla bu yolla diğer insanlarla ilişkileri de artabilir." dedi.
İngiltere'de 65 yaşın üzerinde 10 milyonu aşkın yaşlı insan var ve bu sayının artması bekleniyor.
Dr Babraj, yaşlı insanların birçoğu eşlerinin de bakımını üstlendiği için egzersiz yapmaya vakit bulamadıklarını, ama gündelik yaşamda High Intensity Training'e zaman bulmanın daha kolay olacağını belirtiyor.
Yaşlıların bu egzersiz türünü, evlerinde de deneyebilecekleri ama önce doktorlarını ziyaret etmeleri ve başka sağlık sorunları olmadığının belirlenmesi gerektiği vurdulanıyor. Tek başına yapılabilecek en kolay egzersizin, hızla koşarak bir tepeye çıkmak olabileceği, eğim ne kadar dikse koşmada o kadar zorlanılacağı, ama 6 saniye süreyle elden gelen çabanın gösterilmesi gerektiği kaydediliyor.
Güvenli mi?
Sağlık çevrelerinde, kısa süreli ama vücudu zorlayan egzersizlerin geleneksel egzersizlerden daha güvenli olduğunu düşünen bir kesim var.
Egzersiz yüzünden artan kalp atışı ile yükselen tansiyon, kalp krizine ve beyin kanamasına yol açabiliyor.
Dr. Babraj, kalp, kısa süreli yüksek yoğunluklu egzersizde daha çok zorlanmakla birlikte, uzun süre koşmanın genelde kalbe daha büyük baskı yaptığını söylüyor.
Yaşlılar üzerinde başka deneyler daha yapılması planlanıyor.
İngiliz Geriatri Derneği'nde görevli uzman doktor Adam Gordon, BBC'ye yaptığı açıklamada, "Bu harika bir çalışma. Yaşlılık yıllarında hangi tür egzersiz yapılmasının doğru olduğu konusundaki varsayımlarımızı değiştirebilir. Hatta bu egzersizin, daha da yaşlı ve daha da takatsiz insanlara ne gibi yararlar getirebileceğinin de araştırılmasını öneriyorum. Dikkatli bir seçim yaptıktan sonra, hiç kimse egzersiz yapmak için fazla yaşlı, fazla hasta, fazla halsiz değildir. 80-90 yaşlarında bile, her hafta çeşitli defalar biraz ter dökmek yarar sağlar." dedi.
