Metin Kaan Kurtuluş & İsmail Ahmet Yeniçeri
Rusya uzmanı Aydın Sezer, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Moskova zirvesinden çıkan kararı yorumladı. Sezer, "Bütün medyada İdlib'de bu gece ateşkes sağlandı, haberleri geçiliyor. Bu 3 maddede ateşkes kelimesi yok" derken, "Ateşkes kelimesinin Rusya tarafından özenle kullanılmadığını düşünüyorum, çünkü ateşkes kelimesi kullanıldığı takdirde işin içine hem teröristler hem de ılımlı muhalefet giriyor" görüşünü dile getirdi.
Moskova'da Erdoğan ve Putin'in baş başa görüşmesinin ardından heyetler arasında devam eden zirve 5 saat 40 dakika sürdü. Zirvenin ardından açıklama yapan Putin ve Erdoğan, İdlib'de ateşkes kararını duyurdular. Liderlerin açıklamalarının ardından Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, mutabakata ilişkin imzalanan belgeyi açıkladılar.
'Ateşkes', 'güvenlik koridoru' ve 'ortak devriye' ifadelendirmeleri eşliğinde konuşulan mutabakatı T24'e yorumlayan Aydın Sezer, metinde 'ateşkes' kelimesinin Türkçe ve İngilizce olarak kullanılmadığına dikkati çekerken, "Türkiye'nin istediklerini alamadığını görüyoruz. Türkiye'nin beklentisi birinci olarak ateşkes, ikinci olarak da sivillerin korunması amacına yönelik geçici güvenli bölgeydi. Metinde güvenli bölgeye ilişkin bir husus yok" dedi.
TIKLAYIN - Erdoğan-Putin zirvesinden İdlib'de ateşkes ve "güvenlik koridoru" kararı çıktı
Sezer'in T24'e yaptığı değerlendirme şöyle:
"Öncelikle sahadaki tüm gerginliğe rağmen iki liderin Moskova'da bir araya gelmesi ve sonuçta bir dokümanın ortaya çıkması son derece olumu bir gelişme. Dokümanda yer alan hususlarla ilgili olarak tarafların önümüzdeki günlerde de sahada temas ve masada görüşmeler yapacağı anlaşılıyor, bunu da çok olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyorum."
"Türkiye'nin istediklerini alamadığını görüyoruz"
"Ancak metne bakıldığında, ki sadece 3 maddeden oluşuyor, burada Türkiye'nin istediklerini alamadığını görüyoruz. Türkiye'nin beklentisi birinci olarak ateşkes, ikinci olarak da sivillerin korunması amacına yönelik geçici güvenli bölgeydi. Güvenli bölgenin derinliğiyle ilgili tartışmalar yapılıyordu Türkiye'de, 5 kilometre mi, 30 kilometre mi olsun gibisinden. Metinde güvenli bölgeye ilişkin bir husus yok."
"M4 ve M5 karayollarından M5'in hiçbir şekilde metinde yer almadığını görüyoruz, bu da Suriye ve Rusya'nın kontrolünde olduğu anlamına geliyor. M4'ün, yani yatay yolun güneyinde ve kuzeyinde koridor kurulacak olması ve ortak devriye faaliyeti öngörülüyor olması da, bu yolun da artık açık olacağı anlamına geliyor."
"Ateşkes kelimesi Rusya tarafından özenle kullanılmadı"
"Son olarak bütün medyada İdlib'de bu gece ateşkes sağlandı gibisinden haberler geçiliyor. Bu 3 maddede ateşkes kelimesi yok, Türkçe ve İngilizce kelimesinde yok. Türkçe'sinde 'tüm askeri faaliyetlerin durdurulması' ifadesi var. Temas hattı boyunca tüm askeri faaliyetlerin durdurulmasından bahsediliyor. İngilizce'de de 'cease' kelimesi kullanılıyor, 'ceasefire' değil."
"Burada genel anlamadaki yorumdan farklı düşünüyorum, bunu sadece Türkiye ve Suriye ordularının, yani resmî olarak askerler arasındaki faaliyetlerin durdurulması anlamına geliyor şeklinde yorumluyorum. Ateşkes kelimesinin Rusya tarafından özenle kullanılmadığını düşünüyorum, çünkü ateşkes kelimesi kullanıldığı takdirde işin içine hem teröristler ve ılımlı silahlı muhalifler de girer diye düşünüyorum. Bunu da zaten dökümanın dördüncü paragrafında yer alan terörizmle mücadele konusundaki kararlılık vurgusuna atfen söylüyorum."
TIKLAYIN - İşte İdlib'de ateşkes anlaşmasının tam metni
