T24 Haber Merkezi
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), kuruldaki üyeliği düşürülmesi tartışmalara neden olan gazeteci Faruk Bildirici'nin açıklamalarına yanıt verirken, günlük 230 Euro olarak ödenen yurt dışı harcırah ödemesini yalanlamadı. RTÜK, TBMM adına denetim yapan Sayıştay'ın "mevzuata aykırı olarak fazla hesaplandığını" raporla kayda geçirdiği harcırahlar için, "Yurt dışında görevlendirilen üye ve Üst Kurul uzmanlarına, Harcırah Kanunu’nda belirlenmiş olan makam ve derecelerine göre, harcırah ödemesi yapılmaktadır. Harcırah miktarı, Üst Kurul tarafından değil, TBMM tarafından kabul edilen ve yürürlükte olan kanunla belirlenmektedir" açıklamasını yaptı.
Medya Omdusdmanı/gazeteci Faruk Bildirici, 11 Temmuz 2019'da, TBMM Genel Kurulu'nda CHP kontenjanından RTÜK üyesi seçildi. Seçildikten sonra RTÜK'te başkan ve üyelerin başka bir kurumda görev alma yasağının ihlal edildiğine ilişkin tespitler yapan, kararlar ve gerekçelerin şeffaf biçimde açıklanması için girişimlerde bulunan Bildirici, televizyonlara verilen cezalar konusunda da genellikle çoğunluk oyuna katılmadı. Bildirici, seçildikten yaklaşık 3,5 ay sonra, 31 Ekim 2019'da "kurul toplantılarının gizliliğini ihlal ettiği, başkan, üyeler ve çalışanları hedef gösterdiği, yargı kararlarına muhalefet ettiği" iddiasıyla, AKP ve MHP kontenjanından kurulda görev yapan 6 üyenin oyuyla, "üyelikten çekilmiş" sayıldı. Bildirici bu süre içinde, RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin'in, RTÜK Kanunu'na aykırı olarak, kuruldaki görevinin yanı sıra Türksat'ta da Yönetim Kurulu üyeliği yaptığını ortaya çıkardı. Bildirici'nin bu durumu açıklamasının ardından Ebubekir Şahin Türksat Yönetim Kurulu üyeliğinden istifa etmek zorunda kaldı.
Faruk Bildirici, son olarak önceki gün Cumhuriyet'te yayımlanan açıklamasında, RTÜK'teki tanıklıklarını anlatırken, “İşin arkasında ciddi bir çıkar ağı var. Dış ülke gezilerinde RTÜK üyelerinin günlük harcırahları 230 Avro. Üyeler sürekli dış gezilere gidip birbirlerini ağırlıyor" dedi. Bildirici'nin sözleri üzerine RTÜK Başkanlığı bugün (25 Mayıs 2020) 5 maddelik yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada, Faruk Bildirici'nin, RTÜK toplantısına katılmak için 15 Ekim 2019'da diğer üyelerle birlikte KKTC'ye gitmesinin "kendisi de KKTC'de görevlendirilmiş ve diğer üyelerle aynı harcırahı almıştır" şeklinde kelimelendirilmesi dikkat çekti. RTÜK'ün yurt dışı harcırahlara ilişkin yazılı açıklaması ve Sayıştay'ın "harcırahların fazla hesaplandığı" tespitine ilişkin rapor şöyle:
RTÜK: Harcırah Kanunu'na göre ödeme yapılıyor
"Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nda kısa bir süre görev yapan eski bir üyenin, kurumdaki yurtdışı görevlendirmelerle ilgili kamuoyunu yanıltıcı ve yanlış beyanlarda bulunduğu görülmüştür. Bu açıklamalar nedeniyle halkımızda oluşabilecek yanlış anlaşılmaların ve haksız değerlendirmelerin önüne geçilebilmesi için bu açıklamanın yapılması zaruret arz etmiştir.
RTÜK’teki yurt dışı görevlendirmeler ve görevlilerin aldıkları harcırahlara ilişkin bu eski üyenin değerlendirmeleri yasalara, gerçeğe ve ahlaka aykırıdır.
Şöyle ki;
1- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nda Üyelerin ve uzmanların yurt dışı görevlendirmeleri Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler ve anlaşmalar çerçevesinde yapılmaktadır. RTÜK, Türkiye’nin imza attığı Uluslararası Yayıncılık Sözleşmelerinin tarafı bir kuruldur.
2- Üyeler ve uzmanlar; Üst Kurul toplantısında üyelerin onayıyla belirlenip, görevlendirilmektedirler.
3- Yurt dışında görevlendirilen üye ve Üst Kurul uzmanlarına, Harcırah Kanunu’nda belirlenmiş olan makam ve derecelerine göre, harcırah ödemesi yapılmaktadır. Harcırah miktarı, Üst Kurul tarafından değil, TBMM tarafından kabul edilen ve yürürlükte olan kanunla belirlenmektedir. Kamuda böyle olduğu gibi özel sektörde de şehirlerarası ya da uluslararası göreve gönderilen her kişiye harcırah ödendiği herkesin malumudur.
4- Yurtdışında görevli personel, konaklama, ulaşım ve üç öğün yemek vb. giderlerini kendisine ödenen harcırahtan karşılamaktadır. Görev dönüşünde de bunların faturasını kuruma ibraz etmektedir.
5- Türkiye’nin tezlerinin anlatıldığı ve dünyadaki yayıncılık konusundaki gelişmelerin izlenip, tartışıldığı görevlerden dönüldüğünde hazırlanan raporlar, Üst Kurul’da onaylanarak, devlet hafızasındaki yerini almaktadır.
Yalan beyanlarıyla kamuoyunu yanıltan eski üye, 3,5 aylık görevi esnasında bu sistem dâhilinde KKTC’de görevlendirilmiş ve kendisi de diğer üyelerle aynı harcırahı almıştır. Bu harcırahıyla toplantının yapıldığı şehirde, konaklama ve ulaşım bedellerini ödemiştir.
Aynı eski üye, Hollanda’da düzenlenen “IBC 2019 Fuarı” için de Üst Kurul tarafından görevlendirilmiştir. Üst Kurulca verilen bu görevi kendisi kabul etmiştir. Bunun ardından kendisine yasada belirtilen oranda harcırah ödenmiş, uçak biletleri alınmıştır. Ancak daha sonra üyeliği tartışılır hale geldiği için göreve gidememiştir.
RTÜK bugüne kadar pek çok konuda eleştirilmiştir. Ancak RTÜK, eski bir üyesinin kendisinin de yasalar çerçevesinde kullandığı harcırahı, üye ve uzmanlar sanki yasadışı bir gelir elde ediyorlarmış gibi yansıtmasıyla ilk kez karşılaşmıştır.
Ayrıca, kendi kendini medya ombudsmanı ilan eden bu kişinin iddialarını haberleştiren medyanın, haberin olmazsa olmazı olan ‘bilgiyi teyit etme’ prensibini atlayarak yansıtmaları üzüntü vericidir. Kurumla temas kurulmamış olsa bile hiç olmazsa kamu görevlilerinin harcırahlarına ilişkin mevzuat incelenip, sözde 'medya ombudsmanı'nın iddialarının gerçekliği sorgulanabilirdi, ancak bu da yapılmamıştır.
3,5 ay görev yaptıktan sonra üyelikten çekilmiş sayılması, kendisinde RTÜK takıntısına yol açan bu üyenin, gündemde kalabilmek adına yasal iş ve işlemleri yasadışı eylemler gibi göstermesi içinde bulunduğu hezeyanın dışavurumudur.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur."
Sayıştay: Harcırah ödemeleri yüksek hesaplanmış
RTÜK, Bildirici'nin açıklamalarına yer veren medyayı da "mevzuat incelemesi yaparak gerçekliği sorgulamamak"la eleştirdi. Ancak TBMM adına mevzuata uygunluk incelemesi ve denetimi yapan Sayıştay, "RTÜK'teki harcırah ödemelerinin mevzuata aykırı olarak yüksek hesaplandığı" tespitini içeren rapor yayımladı. Sayıştay'ın, Eylül 2019'da yayımlanan "2018 RTÜK Denetim Raporu"nda, "BULGU 2" başlığı altında, şu tespite yer verdi:
"Kurumda 15.01.2012 tarihinden sonra göreve başlayan Radyo ve Televizyon Üst Kurul üyelerinin mali ve sosyal hakları ile ilgili olarak, TBMM tarafından seçilerek göreve başlamaları gerekçe gösterilerek 375 sayılı KHK kapsamında olmadıkları yönünde alınan Kurul Kararı ile 375 sayılı KHK hükümleri yerine 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun hükümlerinin dikkate alındığı ve bu bağlamda aylık ücret ve harcırahların fazla hesaplandığı görülmüştür. (...) 15.01.2012 tarihinden sonra göreve başlayan üst kurul üyelerine yapılan aylık ücret ve harcırah ödemelerinin hesaplamalarında, 375 sayılı KHK’nın Ek 11’inci maddesi hükümlerinin uygulanmaması mevzuata aykırılık oluşturmaktadır. "
Sayıştay raporunda ödemelere ilişkin olarak yapılan 15 sayfalık değerlendirmede, RTÜK yönetiminden gelen açıklamaları kabul etmenin "hukuken mümkün olmadığı" belirtilerek "yüksek hesaplama ve ödeme" bulgusu kayda geçirildi.
TIKLAYIN - Bildirici, "Günlük 230 Euro harcırah alıyorlar" demişti; RTÜK üyelerinin yurt dışında 32 etkinliğe katıldığı ortaya çıktı
