Ancak Gordion'da böyle bir yıkım olduğuna dair kesin bir kanıt bulunmuyor. Aynı zamanda Midas'ın mezarı halen tespit edilemediği için öldüğünde kaç yaşında olduğu da bilinmiyor.
Prof. Dr. Brian Rose, Midas’ın çok zengin bir lider olduğunu, ancak dokunduğu nesneleri altına çevirdiğine dair bir bulguya rastlamadıklarını söylüyor. “Hatta Midas’ın babası Gordios’un mezarında altın izine rastlamadık” diyor.
“O devirde aristokratların giysilerinde kullanılan kumaşlarda götit adında özel bir boya kullanıldığını ve bunun giysileri altındanmış gibi gösterdiğini bulduk. O yüzden şimdiki teorimiz, altın dokunuşun kaynağının gerçek altın değil ancak bu olduğu yönünde.”
Pennsylvania Üniversitesi Arkeoloji ve Antropoloji Müzesi’ne göre antik bir uygarlığın araç, gereç, malzeme, materyal açıdan vardığı en üst düzey göz önüne alınırsa Gordion antik kenti; Atina, Roma, Pompei, Hitit uygarlığının başkenti Hattuşa ve Babil ile aynı kategoride yer alıyor.
Gordion antik kentini çekici hale getiren unsurların Anadolu’nun önemli ticaret yolları üzerinde bulunması, tarihi olarak Sangarios bugün Sakarya olarak bilinen ırmağın sağladığı zenginlik ve tarıma elverişli geniş topraklar olduğu düşünülüyor.
Bir krala ait Orta Anadolu’nun en büyük tümülüsü
Gordion’un çevresinde, tarihi M.Ö. 9. ve 3. yüzyıla kadar uzanan, bir mezar ya da mezarlıklardan oluşan tümülüsler bulunuyor.
Polatlı Belediyesi’ne göre Gordion'un çevresinde yaklaşık 85 adet tümülüs var.
Bu tepelerin önemli kişilerin mezarları olduğu düşünülüyor.
Bu tip mezar biçimi Anadolu'da daha önce görülmediğinden bu uygulamanın Frigler tarafından bu topraklara getirildiği varsayılıyor.
Bu mezarlardan biri 50 metreyi aşan yüksekliği ile Orta Anadolu’daki bu tip mezarların en büyüğü.
Bu mezarın bir krala ait olduğu ve bu kralın M.Ö. 740 yılında hayatını kaybettiği düşünülüyor.
Bu mezarın şehre adını veren Frig kralı Gordios’a ait olduğuna dair güçlü bulgular var.
Büyük İskender’in geçirdiği kış ve Gordion düğümü
Gordion, Midas’ın yönetiminde Frig uygarlığının başkentiydi, daha sonra Batı Anadolu’da kurulan Lydia Krallığı ve Pers İmparatorluğu gibi güçlerin eline geçti.
Makedonyalı Büyük İskender’in M.Ö. 334’de Pers İmparatorluğu’na karşı çıktığı seferin ilk yılında Gordion’a geldiği ve kışı orada geçirdiği tahmin ediliyor.
Gordion antik kentine ait meşhur bir başka efsane de Büyük İskender’in ziyaretine dair.
Buna göre Büyük İskender, Gordion’daki Zeus Tapınağı’nda özel bir araba bulunduğunu ve arabanın boyunduruğunun gövdesine kızılcık kabuğundan karmaşık bir düğüm ile bağlandığını duyuyor.
Bir kehanete göre bu düğümü çözen kişinin bütün Asya’yı yöneteceğine inanılıyor.
Bu kehaneti gerçekleştirmek isteyen İskender düğümü çözmeyi deniyor, ancak başarısız olunca düğümü kılıcıyla kesiyor.
Bu olaydan “Gordion düğümünü kesmek” deyimi türüyor.
Bu deyim, detaylarla zaman kaybetmeden sorunu kökünden halletmek anlamına geliyor.
Kehanet gerçek miydi bilinmez ancak Büyük İskender’in Gordion durağından sonra Asya’da elde ettiği askeri başarılar ortada.
Prof. Dr. Brian Rose, geçen yazki kazılar sırasında Mozaik Binası adı verilen yapıda altından ve fildişinden bir sfenks bulunduğunu, çok büyük ihtimalle Gordion düğümünün de bu binada yer aldığını ifade ediyor.
Sakarya Meydan Savaşı’ndan kalıntılar
Geç Osmanlı döneminde Gordion antik kentindeki yerleşim merkezinin Bebi köyünde yoğunlaştığı tespit edildi.
Bu köy, 1921 yılında Sakarya Meydan Savaşı sırasında tahribata uğradı.
Siperler, şarapnel parçaları ve bazı insan kalıntıları bu dönemden.
4000 yılı aşkın süredir ayakta kalan Gordion antik kentinde temsil edilen bütün dönemler şu şekilde:
Bronz Çağı (M.Ö. 2500-1200), Demir Çağı (M.Ö. 1200-550), Akhamenid Pers (ya da Geç Frig) Dönemi (M.Ö. 550-330), Hellenistik Dönem (M.Ö. 3 - 1. yüzyıl), Roma İmparatorluğu (M.S. 1 - 5. yüzyıl), Ortaçağ (6-14. yüzyıl), Osmanlı dönemi (M.S. 15.-20. yüzyıl) ve 1923’te cumhuriyetin kuruluşu ile başlayan modern çağ.
Türkiye'nin UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki diğer kültürel varlıkları
- Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) 1985
- İstanbul'un Tarihi Alanları (İstanbul) 1985
- Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) 1985 (Karma Miras Alanı)
- Hattuşa: Hitit Başkenti (Çorum) 1986
- Nemrut Dağı (Adıyaman) 1987
- Hieropolis-Pamukkale (Denizli) 1988 (Karma Miras Alanı)
- Xanthos-Letoon (Antalya-Muğla) 1988
- Safranbolu Şehri (Karabük) 1994
- Truva Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 1998
- Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) 2011
- Çatalhöyük Neolitik Alanı (Konya) 2012
- Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa) 2014
- Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir) 2014
- Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (Diyarbakır) 2015
- Efes (İzmir) 2015
- Ani Arkeolojik Alanı (Kars) 2016
- Aphrodisias (Aydın) 2017
- Göbekli Tepe (Şanlıurfa) 2018
- Arslantepe Höyüğü (Malatya) 2021
