Değabah seçimini kaybeden Başepiskopos Aram Ateşyan, kendisine "Patrik vekilliğini bırak" diye seslenen seçimi kazanan Başepiskopos Karekin Bekçiyan'a cevap verdi. Ateşyan, "Geçiş döneminde şekillenen bu dengeler yeniden aynı asgari koşullarda oluşuncaya dek, şimdiki durumun değişmesi fiilen mümkün gözükmemektedir. Burada benim tarafımdan bir inat ya da direniş yoktur. Koşullar olgunlaştığında süreç kendiliğinden ivme kazanır" görüşünü dile getirdi.
Seçimi Bekçiyan kazandı
Türkiye Ermeni Patrikhanesi Ruhaniler Genel Kurulu, 15 Mart'ta Patriklik seçim sürecini yönetecek olan değabah seçimini yapmak için bir araya geldi. Saat 15.00’de başlayan toplantı sonrası yapılan oylamada Almanya Ermenileri Ruhani Önderi Başepiskopos Karekin Bekçiyan Değabah (Patrik kaymakamı) olarak seçildi.
İstanbul Valiliği müdahale etti: Seçim süreci başlatılamaz
Seçim sonrası Ateşyan basın mensuplarıyla Valilik’ten gelen bir mesaj paylaştı. Ateşyan’ın paylaştığı valilik kağıdında "Seçim sürecinin başlatılmasının hukuken mümkün olmadığı" yazıyordu.
Vali Yardımcısı Aziz Mercan imzasıyla gönderilen yazı şöyle:
"Yazılı görsel basında yer alan haberlerde, 15 Mart 2017 Çarşamba günü değabah (patrik kaymakamı) seçimine gidileceği belirtilerek, Patrik seçim prosedürünün fiilen başlatılmak istendiği anlaşılmaktadır.
"16 Şubat 2017 Perşembe günü Patrikhane’de gerçekleştirilen toplantıda meydana gelen olumsuz olaylar da göz önüne alındığında bu sürecin cemaat içinde huzursuzluğa sebebiyet vererek, cemaat içinde ayrışmalara neden olabileceği hali hazırda Patrik Vekilinin görevinin başında olduğu, ayrıca patrik seçimiyle ilgili esasi usul ve teamüllerin cemaatinizce yakinen bilindiği, bu kapsamda seçim sürecinin başlatılmasının hukuken mümkün olmadığı değerlendirilmektedir."
Bekçiyan'dan Ateşyan'a mektup
Seçimi kazanarak Değabah olan Karekin Bekçiyan kısa bir süre için gittiği Köln’den Aram Ateşyan’a bir mektup yazdı. Ateşyan’dan Eçmiadzin’de varılan mutabakata göre hareket etmesini talep eden Bekçiyan “Patrik genel vekili” tanımını kullanmamasını istedi.
Mektubun tamamı şöyle:
"Saygıdeğer Aram Başepiskopos Ateşyan,
"Ermeni Patrikhanesi Kumkapı
"Sevgili sırpazan biraderim. 15 Mart 2017’de İstanbul Patrikhanesi’nde toplanan Ruhani Meclis’in patriklik kaymakamı seçiminin sonucu malumunuzdur. Seçim kilisemizin geleneklerine ve kurallarına uygun bir şekilde yapılmıştır. Dolayısıyla her fırsatta vilayetten gelen mektubu ifşa etmek, kilise iradesine gölge düşürme izlenimi yaratıyor. Dolayısıyla bu duruşunuzu, özellikle de Ermeni kilisesinin işleyişi ve kurallarını göz önünde bulundurarak terk etmenizi öneririm.
"Öte yandan Ana Taht Eçmiadzin’de Vehapar’ın himayesinde 23 -24 şubat 2017’de hep birlikte yaptığımız görüş alışverişlerinin sonucunda yayınlanan beyannameyi de göz önünde bulundurmalıyız. Burada “Kaymakam seçimi ile kilise geleneklerimize göre patrik vekilinin yetkileri son bulur” denilmekteydi. Dolayısıyla eminim ki siz de yüksek rütbeli bir din adamı olarak kilisenin geleneklerini korumayı öncelikli göreviniz telakki eder ve buna göre hareket edersiniz. Bu mecburiyet dolayısıyla bundan böyle ‘genel vekil’ tanımını kullanmamanızı, patrikhane adına gazetelere verilen ilanlarda bu ifadeden sakınmanızı tavsiye ederim.
"Aynı zamanda şu andan itibaren Sahak Episkopos Maşalyan’ın kaymakam vekili olduğunu ve benim yokluğumda kaymakamlık görevlerini yürüteceğini bildirmek isterim.
"Tüm bunlardan bağımsız olarak eğer şimdiye kadar yazdı iseniz, randevu talep etmek için vilayete gönderdiğiniz yazının bir örneğini göndermenizi rica ediyorum. Sevgilerimle
"Karekin Başepiskopos Bekçiyan
"Patrikhane Kaymakamı"
Ateşyan'dan mektuba cevap
Ateşyan, Patrik Kaymakamı Bekçiyan'ın kendisine hitaben kaleme aldığı mektubuyla ilgili konuştu. Ateşyan bu mektubun ardından gazetemize yaptığı yazılı açıklamada görev yaptığı dönem boyunca oluşan "çok boyutlu bir denge"den söz etti ve "Dengeler yeniden aynı asgari koşullarda oluşuncaya dek, şimdiki durumun değişmesi fiilen mümkün gözükmemektedir" ifadesini kullandı. Ateşyan, Bekçiyan’ın henüz yemin etmemiş olduğunu da vurguladı. Bir diğer gelişme ise Eçmiadzin’e gönderilmesi beklenen seçim sonuçlarını içeren mektuplar. Maşalyan söz konusu mektupların gönderildiğini söylerken Ateşyan gereken bilgilendirmenin Patrikhane tarafından yapılacağını açıkladı.
Agos gazetesinden Miran Manukyan, bu gelişmeleri içeren soruları Başepiskopos Ateşyan’a yöneltti. Ateşyan’ın verdiği yazılı yanıtlar şöyle :
Patrik seçimine dair çok sayıda soru var. Eçmiadzin'de Değabah seçimiyle birlikte genel vekillik makamını bırakmanız üzerinde mutabakata varılmıştı. Makamı halen bırakmamanızın gerekçesi nedir?
Eçmiadzin'deki toplantılarımız çok verimli geçti. İstanbul'da gürültülü bir istifa sonrasında, Episkopos Sahak Maşalyan kardeşim Vehaparımız'ın konuya müdahil olmasını istedi. İlişkilerimiz sekteye uğramıştı. Aramızda yeniden bir ahenk ve mutabakat oluşabilmesi için Kutsal Ruh'un önderliğine ihtiyacımız vardı. Patrikliğimiz'in özerk konumu için azami hassasiyet sergileyerek, Vehaparımız bizleri duaya davet etti. Kardeşliğimizi onarabilmemiz için manevi bir yenilenmeye ihtiyacımız vardı. Bu amaçla yaptığımız dualara ve giriştiğimiz arayışlara önderlik ettikleri için Vehaparımız'a şükran borçluyuz. Eçmiadzin'de kendi takdisleriyle vardığımız mutabakat herkesin malumudur. Ancak, daha Vehaparımız'ın yanından ayrılır ayrılmaz, episkopos kardeşlerim açıklanan mutabakatın lafzından ve ruhundan saptılar. Bunları üzülerek gözlemledim, ancak Vehaparımız'ı yerel sorunlarımız bağlamında bir polemik aracına dönüştürmemek için tepki göstermedim.
Patriklik Makamı hiçbirimizin kişisel malı ya da mirası değildir. Dolayısıyla, sorunları bu yüzeyselliğin ötesinde irdelememiz gerekir. Genel vekil olarak, 2010 yılında şekillenmiş olan hassas dengeler temelinde görev yaptım. Bu çok boyutlu bir dengedir. Geçiş döneminde şekillenen bu dengeler yeniden aynı asgari koşullarda oluşuncaya dek, şimdiki durumun değişmesi fiilen mümkün gözükmemektedir. Burada benim tarafımdan bir inat ya da direniş yoktur. Koşullar olgunlaştığında süreç kendiliğinden ivme kazanır.
Değabah Bekçiyan dün yaptığı açıklamada patrik genel vekilliği tanımını kullanmamanızı istedi. Bu konuda bir değerlendirmede bulunacak mısınız?
Seçilmiş-kaymakam Başepiskopos Bekçiyan deneyimli bir din adamıdır. İstanbul Patrikhanemizle ilgili Köln'den popülist hamleler yapmanın mevcut çıkmazın aşılmasına bir katkı getiremeyeceğini ziyadesiyle takdir edebileceğini düşünmekteyim. Sorunları birbirimize güç gösterisi, iktidar ispatı yaparak değil, özveri ruhuyla yenebileceğimizi düşünüyorum.
Değabah seçimi sonuçları Patriklik tarafından Eçmiadzin'e gönderildi mi, gönderilecek mi?
Seçilmiş-kaymakamın yemin edememiş olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Vehaparımız tüm ayrıntılardan haberdardır ve zorluklarımızın aşılması için duacı olduklarını biliyoruz. Sürecin gidişatı netleştiğinde gereken resmi bilgilendirme Kumkapı'daki Patrikhanemiz tarafından yapılacaktır. Kişisel kanallarla yapılan gayrıresmi bilgilendirmelerin ve basındaki haberlerin ötesinde, somut bir netice olmadan resmen bir şey gönderilmesi zaten bir anlam ifade etmez. Patrikliğimiz'in Eçmiadzin ile olan köklü çalışma geleneği bu tip konularda tereddüte mahal bırakmaz.
Geçtiğimiz Perşembe Valilik'ten randevu talep ettiğiniz söylemiştiniz. Talebinize yanıt geldi mi?
Henüz Valilik Makamı'ndan bize ulaşan bir yanıt yok. Umutlu bekleyişimiz sürüyor. Bu süreçte resmi mercilerimizle sağlıklı bir ortamda temas edebileceğimizi düşünüyorum. Karşıt taraflar değiliz. Patrikhanemiz Türkiye'nin bir kurumudur ve devletimizin güvenine mazhardır.
