T24 Dış Haberler
Derleme: Gonca Tokyol
Hindistan ve Pakistan arasında yıllardır devam eden ve çoğu zaman sınır kapısındaki askerlerin karşılıklı olarak birbirlerine karşı ‘sinirli dans figürleri yapmasıya’ somutlaşan gerilimin dozu son günlerde arttı.
14 Şubat’ta, dünyanın geri kalanı Sevgililer Günü’nü kutlarken; İngiliz yönetiminin sona erdiği ve ülkenin Hindu Hindistan ve Müslümanların çoğunlukta yaşadığı Pakistan arasında ikiye bölündüğü 1947'den bu yana taraflar arasında tartışma konusu olan Keşmir’de bir intihar saldırısı düzenlendi. En az 40 Hint askerinin hayatını kaybettiği o saldırıyı Pakistan'da konuşlu bir örgüt üstlenirken, Yeni Delhi yönetimi, olaydan İslamabad'ı sorumlu tuttuğunu açıkladı.
TIKLAYIN - Nükleer güçler arasında gerilim yükseliyor | Pakistan: Hindistan uçağını düşürdük, pilotlar elimizde
Hindistan pazartesi de, yaklaşık 50 yıl aradan sonra ilk kez Pakistan hava sahasına girerek bir hava operasyonu düzenledi. Hindistan hükümeti, ülkenin hava kuvvetlerine ait jetlerin sınırı geçerek, Pakistan'daki "terör kamplarına" bir hava operasyonu düzenlediğini açıkladı.
Takvimler 27 Şubat'ı gösterdiğindeyse İki ülke arasındaki gerilim daha da yükseldi. Pakistan, sabah saatlerinde hava sahasını ihlal eden iki Hindistan uçağının düşürüldüğünü ve pilotlardan birinin ellerinde olduğunu duyurdu. Hindistan tarafı ise, Pakistan uçaklarının saldırı girişiminin engellendiği sırada bir savaş uçağının düştüğünü ve bir pilotun kaybolduğunu açıkladı.
Peki, iki ülke arasındaki gerilimin yükselmesini dünya siyaseti açısından bu kadar önemli kılan ne?
İki ülkenin de nükleer silaha sahip olması.
Pakistan Başbakanı İmran Han, gerilimin yükselmesinin ardından çarşamba günü Hindistan’a itidal çağrısında bulundu. Görüşme talebini aktaran Han, iki ülkenin de sahip olduğu nükleer silahları kastederek, “Tarih bize savaşların hatalı hesaplamalarla dolu olduğunu söylüyor. Elimizdeki silahlara bakıldığında hatalı bir hesaplamayı göze alamayız” dedi. Televizyonda canlı yayınlanan konuşmasında Han, “Oturmalı ve konuşmalıyız” mesajını gönderdi.
Washington Post’ta, Hindistan Hava Kuvvetlerine bağlı savaş uçakları, Pakistan hava sahasını ihlal etmesinden önce yayınlanan Christopher Clary imzalı analizde de iki ülkenin de nükleer güç olmasına dikkat çekilmişti. Albany Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler konusunda çalışan Clary, nükleer silaha sahip ülkeler arasında gerilimin bu düzeye yükselmesinin nadir gözlemlenin bir durum olduğunu belirterek, “Kaybeden ülkelerin tansiyonu yükseltme eğilimine sahip olduğunu ve bu durumun da çatışmayı belli sınırlar içinde tutmayı zorlaştırdığını” söylemişti.
"Hindistan ve Pakistan arasındaki her gerginlik, bir nükleer krize dönüşme riski taşıyor"
Pakistan’ın Keşmir konusunda şimdiye kadarki stratejisinin, ‘nükleer risk konusunu manipüle etmek’ olduğunu savunan Clary, Hindistan’ın da bu sebepten sınırdaki militanlara yönelik kapsamlı bir askeri müdahale girişiminde bulunmadığını belirtmişti. Clary’nin analizinde şu ifadeler yer almıştı:
"Hintli yetkililer, Pakistan’ın nükleer silahları tehdit olarak kullanması karşısında giderek daha da bıkkınlaşıyor. Stratejik nükleer gücünü kullanmadan önce Pakistan’ı silahsızlandırmanın yollarını aramaya başladılar.
Hindistan ve Pakistan arasındaki her gerginlik, bir nükleer krize dönüşme riski taşıyor. Hindistan, Pakistan’daki nükleer silahları etkisiz hale getirmeye çalışıyor; Pakistan da bundan kaçmaya. Eğer Modi, misilleme saldırılarına onay verirse, potansiyel riskler inanılmaz düzeyde olur."
Bir nükleer savaş çıkarsa neler yaşanır?
Peki ya Hindistan ile Pakistan arasında bir nükleer kriz yaşanırsa neler olur? 2018’de Ted Talk kapsamında bir konuşma yapan atmosfer bilimci Brian Toon, olası bir nükleer krizle ilgili şu tahminlerde bulunmuştu:
“Meslektaşlarım Luke Oman ve Alan Roubach’ın yaptığı hesaplamalara göre, Hindistan ve Pakistan arasındaki bir savaş sonrasında dumanın nasıl yayılacağını hesapladı. Dumanın tüm dünyayı kaplaması sadece 2 hafta sürüyor ve yerden yaklaşık 32 ila 80 kilometre yükseliğe kadar çıkabiliyor. Bu yüksekliklerde asla yağmur yağmaz ve bu sebepten de duman oralarda yıllarca kalır.
Avrupa’da ya da ABD’de bir çiftçi, Pakistan ve Hindistan’dan binlerce kilometre uzakta olabilir ancak tepesinde duman bulutu oluştuğunda, ayaklarının altındaki tarlada bulunan ürünlerin ışık olmadığı için ve soğuk havalar nedeniyle öldüğünü görecek.
Hindistan ile Pakistan arasında bir savaş yaşanması halinde, önümüzdeki yıllarda kötü hava nedeniyle mısır, buğday ve pirinç üretiminin yüzde 10 ila 40’ının kaybedileceği düşünülüyor. Bütün dünyanın, eğer yerlerine yenisi eklenmezse nüfusunu sadece 60 gün doyurmaya yetecek yemeği var. Nobel ödüllü Ira Helfand, Hindistan ile Pakistan arasında bir savaş yaşanması durumunda yaklaşık 2 milyar insanın hayatını kaybedeceği tahmininde bulunuyor.”
