Oxford sözlüğü cinsiyetçi ifadelerden arındırılıyor, TDK’da gelişme yok

İngiltere’de antropolog Michael Oman-Reagan öncülüğünde, ünlü Oxford İngilizce Sözlüğü’ndeki cinsiyetçi ifadelerin ifşa edilmesi, sözlükle ilgili yeni bir tartışma başlattı.

Olay, antropoloğun geçen hafta, Oxford İngilizce Sözlüğü’nde “aşırıya kaçarak ve fanatik bir biçimde bir şeye inanmak/bir şeyin destekçisi olmak” anlamına gelen “rabid” sözcüğünün ilk kullanımına ilişkin verilen örneği eleştirmesi ve bu konuda Oxford’a bir tweet atmasıyla başladı. Çünkü sözlüğün kelimenin karşılığı olarak verdiği örnekte “a rabid feminist” ifadeleri yer alıyordu. "Rabid" burada teknik olarak olumsuz bir anlam taşımasa da olumsuz bir göndermeyle kullanılıyor (çünkü 'kudurmuş' anlamı da bulunuyor) ve bu olumsuz göndermenin feministlerle bağdaştırılması için herhangi bir neden bulunmuyor. 

Bunun istisnai olduğu düşünülebilir ancak Oman-Reagan, Oxford’un sözlüğündeki diğer cinsiyetçi ifadeleri de ifşa ederek şu kelimelerin düzeltilmesi gerektiğini duyurdu:

Psyche/ Ruh (İsim) / Kullanım: Kadın ruhunu hiçbir zaman gerçekten anlamayacağım.

Housework / Ev işi (İsim) / Kullanım: Tüm ev işini hâlâ o (kadın) yapıyor.

Grating / Kulak tırmalayan (Sıfat) / Kullanım: Onun (kadın) yüksek ve kulak tırmalayıcı ses tonu

Nagging / Dırdırcı (Sıfat) / Kullanım: Dırdırcı eş (kadın)

Promiscuous / Cinsel ilişkide bulunurken seçici olmayan (Sıfat) / Kullanım: O arsız, önüne gelenle ilişkide bulunan ve zevkine düşkün bir kadın

Oxford yetkilileri Oman-Reagan’ın eleştirilerinden sonra özür diledi ve “rabid” ve diğer kelimelerin kullanım alanlarını tekrar gözden geçirme sürecine girdi. 

Öte yandan, geçen yıl Türk Dil Kurumu’nun sözlüğündeki “müsait” kelimesinin ikinci anlamında “flört etmeye hazır olan, kolayca flört edebilen (kadın)” ifadelerinin yer alması tartışma yaratmış, sözlükte “serbest”, “kötü kadın”, “mal” gibi birçok kelimenin karşılığında cinsiyetçi açıklamaların yer aldığı ortaya çıkmıştı. Buna karşın Türk  Dil Kurumu (TDK), “'müsait' kelimesinin 1980 sonrasında beri bu anlamı taşıdığını" aktarmış, değişiklik yapmaya gerek duymamıştı. 

Kulturservisi.com'da yayınlanan haberin tamamını okumak için tıklayın.