Hülya Karabağlı/ ANKRA
TBMM Anayasa Uzlaşma Yazım Komisyonu’nda, “Olağanüstü Yönetim Usulleri” başlıklı maddede, yurdun bir ya da birden fazla bölgesinde veya bütününde iki ayı geçmemek üzere OHAL ilan edilebileceği konusunda anlaşma sağlandı.‘başkan’ önerisini getiren AKP, söz konusu maddeyi, ‘ Başkanın talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi” biçiminde düzenledi. Ancak, öneri kabul edilmedi ve metne kırmızı olarak yazıldı. “Olağanüstü Yönetim Usulleri” maddesi şöyle düzenlendi: “Tabii ya da insan kaynaklı afet; tehlikeli salgın hastalıklar; ağır ekonomik bunalım; Anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması sebebiyle kamu düzeninin ciddî şekilde bozulması hallerinde Bakanlar Kurulu yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde süresi iki ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir”.
Seferberlik ve savaş kararında anlaşamadılar
Yazım Komisyonu’nda savaş ve seferberlik kararının kimin vereceği konusunda anlaşma sağlanamadı. AKP, ‘Başkan', BDP, “Bakanlar kurulu’, CHP, Bakanlar kurulu kararının TBMM’nin toplantıya çağrılmasını, MHP ise, Milli Güvenlik Kurulu ‘nan da görüşünün alınmasını önerdi. Üzerinde mutabakat sağlanmayan maddenin önerileri şöyle.
(AK Parti-BDP Önerisi) Savaş ya da savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi halinde Başkanın (BDP Önerisi: Bakanlar Kurulu) talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi seferberlik ve savaş haline karar verebilir.
(CHP Önerisi) Savaş hali, seferberlik, yakın bir saldırı tehdidi, olağanüstü hal ilanını gerektiren hallerden daha vahim şiddet hareketlerinin yaygınlaşması nedenlerinden birine dayanarak Bakanlar Kurulu, süresi iki ayı aşmamak üzere yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde sıkıyönetim ilan edebilir. Bu karar, derhal Resmi Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi toplantı halinde değilse hemen toplantıya çağırılır. Türkiye Büyük Millet Meclisi Bakanlar Kurulunun istemiyle, her defasında iki ayı aşmamak üzere, süreyi uzatabilir veya sıkıyönetimi kaldırabilir. Savaş ve seferberlik hallerinde süre koşulu aranmaz.
(MHP Önerisi) Savaş hali, seferberlik ve yakın saldırı tehdidi hallerinde veya olağanüstü hal ilanını gerektiren hallerden daha vahim şiddet hareketlerinin yaygınlaşması veya ayaklanma olması veya ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması sebepleriyle, Bakanlar Kurulu, Milli Güvenlik Kurulunun da görüşünü aldıktan sonra, süresi dört ayı aşmamak üzere yurdun bir veya birden fazla ilinde veya bütününde sıkıyönetim ilan edebilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Bakanlar Kurulunun istemiyle, her defasında dört ayı aşmamak üzere, süreyi uzatabilir veya sıkıyönetimi kaldırabilir. Savaş ve seferberlik hallerinde süre koşulu aranmaz.
