T24 Haber Merkezi
Türkiye-Mısır normalleşme sürecinde yeni bir adım olarak Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi bugün Türkiye'ye geliyor. Mısır Cumhurbaşkanı'nın Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde resmî törenle karşılanması bekleniyor. Karşılamanın ardından Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ikili görüşme gerçekleştirilecek. Daha sonra liderler Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantısına başkanlık edecek. Görüşme ve toplantıların ardından Sisi ve Erdoğan'ın ortak basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor. Daha sonra Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde resmî akşam yemeği yenecek.
Sisi’nin Türkiye ziyaretini 4 Eylül’de yapacağı 22 Ağustos’ta basına yansımış olsa da Türk makamlarından salı gününe kadar resmî bir açıklama gelmemişti. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, dün yaptığı açıklamayla Sisi'nin ziyaretini doğruladı. Açıklamaya göre ziyaret kapsamında, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 14 Şubat 2024'te Mısır'ın başkenti Kahire'ye gerçekleştirdiği ziyarette imzalanan Ortak Bildiri uyarınca yeniden yapılandırılan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin ilk toplantısı, iki liderin başkanlığında gerçekleştirilecek.
Konsey toplantısında, Türkiye-Mısır ilişkileri tüm yönleriyle gözden geçirilecek, ikili işbirliğinin daha da geliştirilmesine yönelik gelecek dönemde atılabilecek müşterek adımlar ele alınacak.
2012'den bu yana Mısır'dan Türkiye'ye yapılacak en üst düzey ziyaret
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bu ayın başlarında Kahire'yi ziyaret etmiş ve mevkidaşı Badr Abdelatty ile bir araya gelmişti. Düzenledikleri ortak basın toplantısında konuşan Abdelatty, Sisi'nin Türkiye ziyaretinin mümkün olduğunca verimli geçmesi için atılacak adımları görüştüklerini söylemişti.
Sisi'nin ziyareti, iki ülke arasındaki normalleşme sürecinin kapsamında 2012’den bu yana Mısır’dan Türkiye’ye cumhurbaşkanı düzeyinde yapılacak ilk ziyaret olacak. Ziyaret ayrıca Ankara ve Kahire'nin Gazze konusunda ortak tutum geliştirmesine etki edebilir. Zira İletişim Başkanlığı’nın ziyaretin gerçekleşeceğini duyurduğu açıklamasında da “Görüşmelerde ikili ilişkilerin yanı sıra Gazze ve Filistin topraklarında yaşanan İsrail saldırıları başta olmak üzere, güncel bölgesel ve küresel meselelere ilişkin fikir teatisinde bulunulacak” ifadelerine yer verildi.
Erdoğan, şubat ayında Kahire'ye gitmişti
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2012'den bu yana ilk kez şubat ayında Kahire'ye gitmiş ve ziyaret esnasında iki ülke arasındaki ilişkiler "stratejik iş birliği" düzeyine yükseltilmişti. Erdoğan'ın ziyareti sırasında Sisi'nin nisan ayında Türkiye'ye geleceği söylenmişti. Erdoğan da "Değerli kardeşimi konsey toplantımızı gerçekleştirmek üzere ilk fırsatta Ankara'ya beklediğimi söyledim. Bu ziyaret inanıyorum ki ilişkilerimizde yeni bir dönüm noktası olacaktır" demişti.
TIKLAYIN | Erdoğan 11 yıl sonra, 'Asla barışmam' ve 'katil’ dediği Sisi’nin başkentine gidiyor; 10 soruda Türkiye-Mısır ilişkilerinin dünü ve bugünü
Hem Sisi hem de Erdoğan, şubat ayındaki Kahire ziyaretini "yeni dönemin başlangıcı" olarak nitelendirmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Müslüman Kardeşler liderliğindeki hükûmetin 2013 yılında devrilmesinin ardından Sisi'yi sık sık "acımasız bir katil" olarak nitelendirmişti.
Kahire'de "Gazze'nin yeniden toparlanması ve imarı" mesajı verilmişti
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 14 Şubat'taki Kahire ziyaretinde Sisi ile görüşmesi sonrasında yaptığı açıklamada "Gazze'nin insansızlaştırılması kabul edilemez. Mısır'ın bu konudaki dirayetli ve kararlı tutumunu takdirle karşılıyor ve destekliyoruz. Netanyahu yönetimi katliamlarını Gazzeli sivillerin sığındığı son nokta olan Refah'a da taşımakan uzak durmalıdır. İslam dünyası, BM Güvenlik Konseyi başta olmak üzere uluslararası toplum, sonu soykırıma varacak böyle bir çılgınlığa izin vermemelidir. Gazze'de akan kanın durması için Mısırlı kardeşlerimizle iş birliği ve dayanışma halinde olmaya devam edeceğiz. Orta vadede Gazze'nin yeniden toparlanması ve imarı için de Mısır'la birlikte çalışmaya hazırız" ifadelerini kullanmıştı.
İki ülke, normalleşme kapsamında 2023'ün temmuz ayında karşılık olarak büyükelçi ataması gerçekleştirmişti. O tarihten bu yana Sisi'nin Türkiye'yi ziyaret edebileceğine dair haberler basına yansısa da bu gerçekleşmedi.
Türkiye-Mısır ilişkileri
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 11 yıl sonra ilk kez geçen 14 Şubat'ta Mısır'ın başkenti Kahire'ye gitmiş ve Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ile görüşmüştü. 2013'de Sisi liderliğinde yapılan darbeden sonra Türkiye-Mısır ilişkilerinde gerilim çok yükselmiş hatta Mısır ile gerginlik AKP'nin siyasi söylemine de etki etmişti. Sisi'ye sık sık "katil" diyen Erdoğan'ın ikonikleşen "Rabia" sembolü de Mısır'da darbeye karşı direnişin sembolü olduğu için kullanılmaya başlanmıştı.
Hatta Erdoğan bir adım daha ileri giderek 31 Mart 2019 yerel seçimlerine giden süreçte CHP'nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Ekrem İmamoğlu'nu Mısır Cumhurbaşkanı Sisi'ye benzetmiş ve “Sisi mi diyeceğiz, Binali Yıldırım mı?" ifadelerini kullanmıştı.
Aynı süreçte Erdoğan, Sisi ile kendisini barıştırmak isteyenler olduğunu iddia ederek "Asla kabul etmiyorum, etmem de. Halkın yüzde 52 oyunu almış olan Mursi'yi ve arkadaşlarını mahkum eden bir kişiyle karşı karşıya gelmem" demişti.
İki ülke arasında ilişkileri yeniden geliştirilmesi çabaları, Türkiye'nin dış politikada gündemine normalleşme süreçlerini aldığı 2021 yılında başladı. Türkiye aynı dönemde Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve İsrail ile de normalleşme süreçlerini başlattı.
2021 yılının mayıs ve eylül aylarında iki ülke arasında ilk kez anlaşmazlıkları çözmek için keşif amaçlı görüşmeler gerçekleştirildi. 2022'nin Nisan ayında Müslüman Kardeşler’in yayın organı Mekameleen TV, "mevcut koşullar nedeniyle" Türkiye'deki yayınlarını sonlandırdığını duyurdu.
Haziran 2022'de ilişkilerin bozulmasından sonra ilk kez bir bakan Türkiye'den Kahire'ye gitti; dönemin Hazine ve Maliye Başkanı Nureddin Nebati, İslam Kalkınma Bankası'nın yıllık toplantısına katıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve sık sık "katil", "zalim" dediği Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, iki ülke arasındaki normalleşme sürecinin en net sinyali olarak Kasım 2022'de Katar'da düzenlenen FIFA Dünya Kupası'nın açılışında bir araya geldi; ikili 2012'den beri ilk fotoğrafını verdi.
Daha sonra normalleşme sürecinin ilk büyük resmî adımını Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın geçen şubat ayında gerçekleştirdiği Kahire ziyareti oluşturdu. İlk ziyareti Erdoğan gerçekleştirdi ve görüşme tarihinin 14 Şubat olarak seçilmesinin bile sembolik bir anlamı olduğu iddia edildi.
|
