Maliyeti 1 milyar TL’yi aşan projelere Hazine’nin garantör olmasına gösterilen tepkiler sürüyor. Yönetmeliğin, ihalesi bitmiş projeleri de kapsaması eleştirilerin dozunu artırdı. Hafta başında CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, konuyu Meclis gündemine taşımış ve dış kredilere garanti verilmesinin yolunun açıldığını ifade etmişti. Dün MHP Genel Başkan Yardımcısı ve İzmir Milletvekili Ahmet Kenan Tanrıkulu, düzenlemenin bazı firmaları kayırmak için çıkarıldığını söyledi.
Tanrıkulu, yeni yönetmeliğin zaten yüksek olan dış borçları daha çok artıracağını belirtti. 19 Nisan 2014 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik, asgari yatırım tutarı 1 milyar liranın üzerinde olan yap-işlet-devret projeleri ile Sağlık ve Millî Eğitim bakanlıklarınca yürütülen 500 milyon doların üzerindeki projelere Hazine garantisi getirmişti.
İlyas Güney’in Zaman gazetesinde yer alan haberine göre, Ahmet Kenan Tanrıkulu, Hazine Müsteşarlığı’nın 19 Nisan 2014 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Hazine Müsteşarlığı Tarafından Gerçekleştirilecek Borç Üstlenimi Hakkında Yönetmelik’in adrese teslim bir düzenleme olduğunu öne sürdü. Tanrıkulu, düzenlemenin ülkemizin zaten yüksek olan dış borçlarını daha da artıracağını ve bazı firmaların kayırılmasına yol açabileceğini ifade etti.
Tanrıkulu yaptığı yazılı açıklamada, yönetmelikle asgari yatırım tutarı 1 milyar liranın üzerinde olan yap-işlet-devret projeleri ile Sağlık ve Millî Eğitim bakanlıklarınca yürütülen 500 milyon doların üzerindeki projelere Hazine garantisi verileceğini kaydetti. Tanrıkulu, “Buna ilave olarak projelerdeki borçlar da Hazine tarafından ödenmesi taahhüt edilmektedir. Yönetmeliğin Aralık 2012’den bu yana ihale edilen projeleri de kapsayacağı anlaşılmaktadır. Buna göre söz konusu garanti bundan sonra yapılacak projeler için yıllık toplam 3 milyar dolar limitli, Aralık 2012’den bu yana gerçekleşen projeler için ise limitsiz olarak geriye dönük uygulanacaktır. Bugüne kadar Hazine garantisi yap-işlet-devret projelerinde ‘satın alma garantisi’ şeklinde uygulanırken, bu yönetmelik ile artık finansman konusuna da garanti verilmiş bulunmaktadır.” dedi. Üçüncü havalimanı, üçüncü köprü gibi dev projelerin dışarıdan kaynak bulmakta halen zorlandığını vurgulayan Tanrıkulu, şöyle devam etti: “Bu büyük projelere daha önce iktidar, Hazine garantisi olarak ‘satın alma garantisi’ ile kimisine yıllık geçiş garantisi, kimisine yıllık yolcu garantisi gibi garantiler vermiştir. Anlaşılan bu garantiler yetmemiş, yönetmelik ile borçları da garanti altına alınmıştır. Bundan sonra 1 milyar TL’nin üzerindeki projeler için gerekli dış finansman sağlanırken uluslararası finans kuruluşları Hazine garantisini sürekli talep edeceklerdir. Bugüne kadar gerçekleştirilen ihalelere göz attığımızda (Üçüncü havalimanı, üçüncü köprü, hızlı tren, Avrasya tüneli vb.); yönetmelik ile Hazine garantisinin ilk etapta yaklaşık 50 milyar dolarlık (yaklaşık 110 milyar TL) devasa bir borcu kapsayacağı görülmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
Öte yandan CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak ise önceki gün ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın cevaplaması istemiyle Hazine Müsteşarlığı’nın gerçekleştireceği borç üstlenimleriyle ilgili yönetmeliği TBMM gündemine taşıdı. Öztrak, önergesinde, şu soruları gündeme getirdi: ‘’Bu uygulama Hazine’nin özel kesimin sağladığı dış finansmana garanti vermesi anlamına gelmektedir. Böyle bir uygulamaya neden ihtiyaç duyulmuştur? Ekonomide güven var ise neden özel kesim Hazine garantisi olmadan dış piyasalardan altyapı projeleri için finansman alamama durumuna düşmüştür?
