Cengiz Holding’in sahibi Mehmet Cengiz'in Sözcü gazetesinin 26 yazar ve muhabiri hakkında suç duyurusunda bulunması üzerine bazı gazetecilerin ifadeye çağrılmasına basın meslek örgütleri, hukukçular ve siyasilerden tepkiler geldi.
TIKLAYIN - İş insanı Mehmet Cengiz, Sözcü gazetesinin 26 yazar ve muhabiri hakkında suç duyurusunda bulundu
Cengiz Holding’in sahibi Mehmet Cengiz, Sözcü gazetesinin 26 yazar ve muhabiri hakkında suç duyurusunda bulundu. Cengiz, kendi ve şirketi kapsamındaki 174 haber nedeniyle şikayetçi oldu ve her bir gazeteci için 17,5 yıla kadar hapis cezası talep etti. Şikâyetler kapsamında bazı gazeteciler ifadeye çağrıldı. Savcılık dava açarsa, gazeteciler 7 ayrı suçlamadan yargılanabilir.
Sözcü'de yer alan habere göre; Mehmet Cengiz’in avukatlarının, Basın Kanunu kapsamında tekzip hakkı kullanılabilecekken doğrudan dava yoluna gitmesi tepkiye neden olurken, basın meslek örgütleri, hukukçular ve siyasiler de konuyla ilgili peş peşe açıklama yaptı.
"İbretle izliyoruz"
Basın Konseyi Başkanı Pınar Türenç, "Mehmet Cengiz’in yıllardır sayısı bile unutulan doğaya karşı yürüttüğü işlemlerini haber yapan gazetecilere açtığı 'toplu şikâyet' ve hapis cezası ile yargılanma talebini ibretle izliyoruz" diyerek, şunları söyledi:
"26 gazeteci için şikâyette bulunan iş insanının bu iddiası aslında halkın haber alma hakkına müdahaledir ve haberin yayılmasını engelleyici niteliktedir. Cevap hakkını kullanmayıp gazetecileri hedef alması, hukuk baskıyla gazeteciliği cezalandırması, gazetecilerin her biri için 17.5 yıla kadar hapis cezası istemesi medyaya baskıdır. Halkın bilgiye ulaşmasının önlenmesidir, nafile çabalardır.”
"Gazetecilik suç değildir"
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nden yapılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Basın özgürlüğüne yönelik sınırlamalar yetmezmiş gibi iktidara yakınlığıyla bilinen ve Türkiye gündeminde herkesçe tanınan Cengiz Holding’in patronu Mehmet Cengiz’in, şirketleri hakkında haber yapan, SÖZCÜ gazetecilerine yönelik suç duyurusu adil bir yargılama düzeninde karşılık bulmaz. Tam tersi bir süreç işlemesi gerekirken gazeteciler ekonomik olarak ve hapis tehditleriyle yıldırılmaya çalışılması karşılık bulmamalıdır. Gazetecilik suç değildir. Demokratik bir ülke olabilmemiz için haberin serbest dolaşımı şarttır. Gazeteciler davalarla, hapis cezalarıyla baskı altına alınmaya çalışılmamalıdır."
"Gazetecilere gözdağı verilmek isteniyor"
Gazeteciler Cemiyeti'nden yapılan açıklama şöyle:
"Cengiz Holding, yargıyı adeta bir tehdit unsuru olarak kullanmak istemektedir. SÖZCÜ Gazetesi’nde yayınlanan çevre ve ihaleler konulu haberlere karşı Cengiz Holding’in gazetede görevli muhabir ve yazara topluca dava açma girişimi, hukuki süreçlerin şirket çıkarları için istismarı ve gazetecilik faaliyetlerinin suç haline getirilmeye çalışılmasıdır. Yargı yoluyla haberin ve yorumun suç haline getirilmesine karşıyız. Gazeteciler Cemiyeti olarak SÖZCÜ’deki meslektaşlarımız ile dayanışma içindeyiz. Cengiz Holding’e de yargı yoluyla gazetecilere gözdağı vermek ve gerçeklerin halk tarafından öğrenilmesini önleme çabasından vazgeçmesi çağrısında bulunuyoruz."
"Yargı eliyle 'Bize dokunan yanar' mesajı vermek istiyor"
Türkiye Gazeteciler Sendikası'ndan yapılan açıklamada, "26 meslektaşımız Cengiz Holding’in hedefinde! Gazeteciler, Cengiz’in ayrıcalıklı ihaleleri ve doğaya verdiği zararları haber yaptı. Şirketler, gerçekleri açığa çıkaran gazetecilere yargı eliyle 'Bize dokunan yanar' mesajı vermek istiyor. Korkmuyoruz, ne haber suçtur ne de gazetecilik!" denildi.
Çağdaş Gazeteciler Derneği başkanı Kıvanç El, konuyla ilgili açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Cengiz’in suç duyuruları çok açıkça bir yıldırma, baskı politikası. Bu süreçte gazeteciler yıpratılmaya çalışılacak. Sanki hiç ihale almamış, sanki hükümetçe ihalelerde kayırılmamış gibi bir de üste çıkmak için yapılan bu suç duyuruları asla kabul edilemez."
RSF’den Erol Önderoğlu, "Cengiz Holding’in 4 ayda çıkmış 174 haber ve yazıyla ilgili Sözcü gazetesi ve bağlı haber sitesinde çalışan 26 yazar ve muhabir için yapmış olduğu suç duyurusu, yargı üzerinden gazetecilik haklarına yönelik tasarlanmış bir çullanmadır. İtibar edilmemesini diliyoruz" dedi.
Gazetecilere dava açılmasına hukukçular ve siyasilerden gelen tepkiler şöyle:
"Hak arayışı değil haber için kızgınlık"
Avukat Fikret İlkiz: Basın, kamuoyunun gözü kulağıdır. Gazetecileri isimlerini sıralayarak suçlamak hak arama özgürlüğüne aykırıdır. Ceza maddelerini sayarak sıralamak ve bu maddeler içinden birini seçmeyi ve eğer varsa koşuluyla başka suçları araştırmayı savcılığa bırakmak iyi niyet kuralları ile bağdaşmaz. Hakkın kötüye kullanılmasıdır. Yargıya yapılan şikâyet başvurusu aslında bir hak arayışı veya mağduriyetin ifadesi değildir. Gazetecilere, eleştirilere, haberlerine duyulan kızgınlıktır. Şikâyetin özü aslında gerçekleri öğrenme hakkını sağlayan, olaylar ve kişiler hakkında tartışmalar açan olayları aydınlatan gazetecilere, basına ve ifade özgürlüğüne karşı tahammülsüzlüğün sonucudur.
"Cengiz’in yaptığının literatürde ismi var"
Doç. Dr. R. Murat ÖNOK (Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğr. Üyesi, Basın Konseyi Yüksek Kurulu Üyesi): Bu kadar gazeteciye karşı bu kadar fazla suçlamada bulunulmasını İngilizce literatürde SLAPP kısaltmasıyla bilinen “kamusal katılıma karşı stratejik dava” örneği olarak görmek gerekir. Bu olgu, sırf bezdirmek ve caydırmak amacıyla yasal yolların sistematik olarak kullanılmasıdır. Burada esas amaç davayı kazanmak değil, muhatabın enerji ve vaktini bu şekilde tüketmektir. İşin “adli taciz”e dönüşmesi de mümkündür. SLAPP ve adli taciz uygulamaları ancak demokrasi ve hukukun zayıf olduğu devletlerde görülür ve nihayetinde o devlete ve millete zarar verir. İfade özgürlüğünü ihlal eder.
"Demokraside geri gidişin göstergesi"
Eski İstanbul Barosu Başkanı, Avukat Filiz Saraç: Son aylarda daha da artan şekilde muhalif sesleri sindirmek için yargı sopa olarak kullanılmaya devam etmektedir. Yapılan haberlere suç varmış gibi anlam yüklemek basın özgürlüğünün, ifade özgürlüğünün ve halkın haber alma özgürlüğünün ihlalidir. Bu yapılan suç duyuruları, açılan davalar demokraside geri gidişin göstergesidir.
"Özgür gazetecileri sindirme çabaları"
Eski İstanbul Barosu Genel Sekreteri Burcu Öztoprak: Cengiz Holding almış olduğu ihalelerle kamuoyunda sıkça adından söz ettirmektedir. Faaliyetleri sırasında verilen ÇED raporlarının ve ruhsatların hukukiliğinin kamuoyunda sıkça tartışıldığı bir ortamda hakkında haber yapılmaması düşünülemez. Suç duyurusu basın özgürlüğüne ve gazetecilere yönelik bir baskı ve sindirme çabasından başka bir çaba değildir.
İthamların Anayasa’ya ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde yer alan ifade özgürlüğüne aykırı olması nedeni ile kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar verilmesi gerekmektedir.
"Savcı asıl onu soruştursun"
CHP Genel Başkan Yardımcısı Burhanettin Bulut: Medyaya baskının yeni bir örneğini yaşıyoruz. Doğa tahrip ediliyorsa, adrese teslim ihaleler son sürat devam ediyorsa, özgür medya tabii ki sorgulayacak. Doğa katliamını sorgulamak medyanın görevi. Savcılar asıl Cengiz’e soruşturma açmalı.
"Cengiz dolar yeşilini sever"
CHP Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka: Cengiz için yeşil önemli, yeşili çok seviyor ama dolar yeşilini. Gerçekleri yazan SÖZCÜ’nün gözünü korkutmak istiyor, sırtını iktidara dayadı. SÖZCÜ 18 yıldır özgür basın ve halkın vicdanıdır. Cengiz, halkın vicdanına zincir vuramaz.
"Kamu ihaleleri hep aynı yere"
CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz: Önemli kamu ihalelerinin sürekli aynı adrese teslim edilmesini sorgulamayacak mıyız? Tekel haline getirilen şirketler basını ve yurttaşları susturmaya çalışıyor. SÖZCÜ gerçekleri yazmaya, biz de çocuklarımız için mücadeleye devam edeceğiz.
"Aklı sıra yargıyla korkutacak"
Turhan Çömez (İYİ Parti): Cengiz’e bu iktidar döneminde 240 milyar dolarlık ihale verildi ve 128 kez vergi indirimi yapıldı. SÖZCÜ’nün sesini kısmak için 174 haberi şikayet ediyor. Gücü yetse Meclis’e de dava açar. Gerçeklere verecek cevabı yok, aklı sıra yargıyla korkutacak.
Erdoğan Toprak (CHP-İstanbul): Bizim için en önemli şey ülkenin doğası. Ama birileri için cebini doldurmak daha önemli. Cengiz’in hayali suçlamaları ile SÖZCÜ geri adım atmaz. Cengiz her zaman doğa katliamcısı diye anılacak. Doğayı koruyan olarak da SÖZCÜ anılacak.
"Yaptığı basına sopa göstermek"
Ali Mahir Başarır (CHP Mersin): Basına yargı eliyle sopa göstermekten başka bir şey değil. Eğer bir firma sistematik bir biçimde çevre hakkını ihlal ediyorsa, ihalelerden kazançlı çıkıyorsa bunlara dair haber yapılması olağan. Asıl saldırı, bu şirketlerin yaptığı baskılardır.
