İstanbul'un en önemli tarihi kalelerinden biri olan Malkoçoğlu ve Battal Gazi gibi filmlerin çekildiği Aydos Kalesi’nin restorasyonu tamamlandı. İstanbul Valiliği ve Sultanbeyli Belediyesi'nin ortak olarak aslına uygun restore ettiği kale 10 milyon liraya mal oldu.
Hürriyet'ten Ömer Erbil'in haberine göre, İsmini Aetos (Kartal) kelimesinden alan Aydos Kalesi, Osmanlı kaynaklarında belirtildiği üzere Bizans devletinin son dönemlerinde özellikle Anadolu ile Konstantinopolis arasında yer alan önemli bir savunma kalesi konumundaydı.
Kale uzun yıllar harabe şekilde ilgisizlikten orman örtüsü altında kaybolmuştu. Yaklaşık 330 metre yüksekliğinde bir tepe üzerinde 20 bin metrekarelik bir alanı kaplıyor. Ovalimsi bir formda olan kale iç ve dış savunma duvarları ve her iki sura bitişik 12 burçtan oluşuyor.
Sultanbeyli Belediyesi ve İstanbul Valiliği’nin ortaklaşa projesi ile tarihi kale 2009 yılında restore edilmeye başlandı. Toplam 10 milyon lira harcanan restorasyon ile dış ve iç surlar ile 12 burç aslına uygun şekilde onarıldı. İstanbul Arkeoloji Müzeleri tarafından 2016 senesinde başlatılan arkeolojik kazılarda da çok önemli mimari yapılar ortaya çıkarıldı. Kilise, şapel, 2 adet sarnıç, künklerden oluşan su yolları, depo amaçlı kullanılan yapılar ve diğer yaşam alanları ile erken tunç çağına kadar uzanan buluntular ele geçirildi.
Bizans buluntularının dışında 2 adet taş balta ucu, çok sayıda çakmaktaşı yonga bulundu. Bu bulgular Aydos Kalesi’nin bulunduğu alanın çok daha eski dönemlerden itibaren kullanıldığını gösterdi.
Kalenin fethine ilişkin Osmanlı tarihçisi Aşık Paşazade’nin aktardığı aşk hikâyesi oldukça ilgi çekici.
Malkoçoğlu, Battal Gazi gibi Yeşilçam’ın unutulmaz filmlerine ilham kaynağı olduğu düşünülen hikâye şöyle:
Kale tekfurunun adı verilmeyen kızı bir çukura düşmüşken kendisini kurtaran bir genci rüyasında görür. Yerleşimi kuşatan Osmanlı askerlerinin başında Abdurrahman Gazi’nin yüzünü görünce rüyasındaki kahraman olduğunu hatırlar ve kaleyi onlara teslim edeceğini bildiren bir not gönderir. Kaleyi kuşatan askerlerin başında olan Abdurrahman Gazi’ye sahte bir geri çekilme yapmalarını, sonra gece bir baskın ile geri gelmelerini, kendisinin onları içeri alacağını söyler.
Bunun üzerine Osmanlı ordusu geri çekiliyormuş izlenimi oluşturarak uzaklaşır. Kaledekiler de askerlerin kaçtığını düşünür. Gece tekrar dönen Osmanlı ordusu komutanı Abdurrahman Gazi, tekfurun kızı tarafından içeri alınır, sonra kapılar açılır ve Osmanlı askerleri kaleyi ele geçirir.
"İstanbul’un fethi Aydos’tan başlar"
İstanbul İl Kültür Turizm Müdürü Coşkun Yılmaz: Rahmetli Halil İnalcık hocamızın söylediği gibi İstanbul’un fethi Aydos’tan başlar. Burası yeni bir turizm destinasyonu olacak. Varlığını tarih kitaplarından bildiğimiz kale hakikatinden haberdar olmadığımız bir mücevher sandığıdır.
Sultanbeyli Belediye Başkanı Hüseyin Keskin: 2 burcu dışında tamamen bitki örtüsü ile kaplıydı. Derdimiz dünya kültür mirasına burayı kazandırmak. Toplam 10 milyon liraya yakın bütçe harcandı. Hem kaybolmuş bir tarihi gün yüzüne çıkarmak, hem de Sultanbeyli’yi tanıtmak istiyoruz.
