Kültür-Sanat

Louvre Müzesi, büyük kaynak araştırma projesinde Nazi ganimetleri için koleksiyonunu inceliyor

26 Mart 2021 15:19

Fransa'nın başkenti Paris'te yer alan ve dünyanın en büyük sanat müzesi kabul edilen Louvre, daha önce 30 bin esere erişim sağlarken neredeyse tüm koleksiyonlarının bir kataloğunu çevrimiçi olarak yayınladı ve düzinelerce dahili veritabanından alınan yaklaşık 485 bin eser kaydını bir araya getirdi. Öte yandan Louvre müzesi eserleri arasında Nazi ve sömürge ganimetleri bulunduğu tartışılırken bu eserlerin hak sahiplerine ulaşılmadığı iddia ediliyor.

The Art Newspaper'ın aktardığına göre,  Almanya'da İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra kurtarılmış ancak hiçbir zaman hak sahiplerinin torunlarına iade edilmemiş bin 700'den fazla eser Ulusal Müze Kurtarma (MNR) kategorisinde listelendi. Fransız devletine ait olmayan fakat güvenlik için Fransız ulusal müzelerine emanet edilen eserler, Louvre tarafından yönetiliyor.

2017'nin sonlarında müze, mirasçıları öne çıkmaya teşvik etmek için MNR resimlerinden oluşan iki galeri açmıştı. Yeni koleksiyon web sitesinde  Louvre'un "hak sahiplerini bulmak için araştırma yapmaya kararlı olduğu" ifadeleri yer aldı. 

Bu ayın başlarında yapılan araştırmanın ön değerlendirmesi sırasında müze yöneticisi Jean-Luc Martinez, Louvre'un şu ana kadar 1933 ile 1945 yılları arasında elde ettiği 13 bin 943 eserin üçte ikisini sorunlu kaynak için kontrol ettiğini söyledi. Müzenin bu girişimden elde edilen bulguları yeni dijital koleksiyon kataloğuna ileriki bir tarihte ekleyeceğini tahmin ettiğini ekledi. The Art Newspaper'a verdiği demeçte, web sitesi için "gelişiyor ve internete koymak sadece ilk adım" dedi.

Aktarılana göre Fransa, Nazi döneminden kalma yağmalanmış sanat eserlerinin zararının karşılanması konusunda ''üzerine düşeni yakmamakla'' sık sık suçlanıyor. Mart 2020'de Martinez, bir Fransız müzesi için bir ilk olan Louvre'un menşe araştırmasına liderlik etmesi adına akademisyen Emmanuelle Polack'i atadı. Polack, müze küratörlerine, Paris'teki ana sanat galerileri de dahil olmak üzere Yahudilerin sahip olduğu veya yönettiği herhangi bir şirketin “aryanizasyonunu”, yani "Yahudilerden arındırmayı emreden 22 Temmuz 1941 Fransız yasasının" nüshalarını vererek işe başladı.

10 Mart'ta yapılan bir toplantıda, tüm Louvre bölüm başkanları, potansiyel olarak yağmalanmış sanat eserlerinin çok azının gerçekten bulunduğunu söylediler. Bazı personel üyeleri, o sırada Fransız pazarında bulunan eserlerin zulüm gören Yahudi ailelerden gelmiş olabileceğini kabul etmekte ''isteksiz görünüyordu''. Bazıları, 1939'da Londra'daki Sotheby's'de Pringsheim koleksiyonunun Naziler tarafından zorla satılması ve çok sayıda müzenin önemli sayıda kalay ile renklendirilmiş seramik elde etmesi gibi davalarda, özellikle British Museum ile uluslararası işbirliği çağrısında bulundu.

Martinez, küratörlerden eski kolonilerin çalışmaları için aynı araştırmayı yapmalarını istedi. Yurt dışı gezileri sırasında kendisinin, Louvre'un yağmalanmış koleksiyonlara dayanması ile suçlandığını söyledi ve bunun "sadece çok az doğru" olduğunu belirtti.

Martinez, “Koleksiyonlarımız çoğunlukla arkeolojik ve menşe ülkelerle paylaşılan kazılardan geliyor. Açıkçası Louvre gibi müzeler, imparatorluk emellerine hizmet etti, bu tarihle ve Osmanlı imparatorluğuyla yüzleşmemizle başa çıkmak zorundayız. Ancak ikili anlaşmalar kapsamındaki bu satın almalar yasaldı. Bunu daha geniş bir kitleye açıklamalıyız .'' sözlerini kullandı.

Fransa'nın Asya koleksiyonları 1945'te Musée Guimet'e transfer edilmişti. Afrika veya Okyanusya'dan olanlar Musée du Quai Branly'de tutulmuştu, bu nedenle Louvre'un kolonyal kaynak araştırması çoğunlukla Cezayir, Tunus, Suriye ve Lübnan'dan Roma heykelleri ve objelerine odaklanıyor. Aktarılanlara göre Louvre, bu eski kolonilerden sağlanan kaynaklar yardımıyla arkeolojik buluntular üzerine sergiler planlıyor.