Covid-19 hastalarının yaşadıkları deneyimi araştıran Avrupalı bilim insanları, koronavirüsün neden olduğu koku kaybının, soğuk algınlığı ve gripte yaşanandan farklı olduğunu ortaya koydu.
Hollanda merkezli Rhinology dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, Covid-19 hastalarının karşılaştığı koku kaybı daha ani ve şiddetli seyrediyor.
Bununla birlikte, koronavirüse yakalanan hastalar genellikle burun akıntısı ya da tıkanıklık yaşamıyor.
Hastaların deneyimlerindeki bir diğer fark ise tat alma duyusunun yitirilmesi. Koronavirüs hastalarının tat alma duyusundaki kayıp, koku duyusunun devre dışı kalmasından kaynaklanmıyor. Covid-19 hastaları gerçekten de acı ile tatlı arasındaki farkı algılamalarına engel olan şiddette bir tat kaybı yaşıyor.
Bunun nedeni, virüsün koku ve tat duyularında rol oynayan sinir hücrelerini etkilemesi.
Koronavirüsün ana semptomları:
- Yüksek ateş
- Devam eden öksürük
- Koku ve tat kaybı
Bu semptomlara sahip kişilerin kendilerini izole etmesi ve sürüntü testi alması öneriliyor. Bu kişilerin aile üyelerinin de olası bir bulaşma riskine karşı izole olmaları gerekli.
Koku testleri
Araştırmaya liderlik eden East Anglia Üniversitesi'nden Prof. Carl Philpott, koku ve tat testlerini 30 gönüllüye uyguladı. Bunlardan 10'u Covid-19 hastası, 10'u da soğuk algınlığına sahip. Geri kalan 10 kişi ise herhangi bir semptoma sahip olmayan sağlıklı bireyler.
Yapılan testlerde koronavirüs hastalarında koku kaybının çok daha şiddetli olduğu ortaya çıktı. Kokuları tanımlamakta daha fazla güçlük yaşayan hastalar, tatlı ve acı tatları da ayırt edemedi.
Koku ve tat alma bozukluğu yaşayan insanlara yardımcı olan Fifth Sense (Beşinci Duyu) adlı yardım kuruluşuyla çalışan Prof. Philpott, "Bunlar gerçekten de koronavirüsle diğer solunum yolu virüsleri arasındaki ayırt edici farklar. Bu heyecan verici çünkü koku ve tat testleri, Covid-19 hastaları ile grip ve soğuk algınlığı yaşayan insanları ayırt etmek için kullanılabilir."
İnsanların evlerindeki kahve, sarımsak, portakal, limon ya da şeker gibi ürünleri kullanarak kendi koku ve tat testlerini uygulayabileceklerini söyleyen Prof. Philpott, kesin tanı için boğaz ve burundan sürüntü testi yapılmasının yine de gerekli olduğunun altını çizdi.
Koronavirüse yakalanıp iyileşen hastaların büyük çoğunluğunda koku ve tat duyuları birkaç hafta içerisinde geri geliyor.
Bulgular, tedavilere yön verebilir
ABD'deki John Hopkins Üniversitesi'nden burun ve sinüs sorunları uzmanı Prof. Andrew Lane ve ekibi, burnun arka bölümünden doku örneklerini çalışarak koronavirüsün koku kaybına nasıl yol açtığıyla ilgili bulgular elde etti. Çalışma, European Respiratory Journal dergisinde yayınlandı.
Koronavirüsün vücuda girmesi ve enfeksiyona yol açmasında "giriş kapısı" olduğu düşünülen ACE-2 enziminin, burnun koku almakla görevli bölgesinde yüksek miktarda bulunduğu tespit edildi.
Virüsün vücuda bu hücreleri kullanarak girdiğini belirlemek için laboratuvar çalışmalarının devam ettiğini kaydeden Prof. Lane, "Eğer bu doğruysa, enfeksiyonla mücadele için doğrudan burnu hedefleyen antiviral tedavilere başvurabiliriz" diyor.
