İzmir'de kontrol amacıyla başvurdukları aile hekimleri aracılığıyla sağlık merkezine yönlendirilen 47 yaşındaki Sultan Çelik meme kanseri, 49 yaşındaki Bayse Alkan da rahim ağzı kanseri olduğunu öğrendi. Erken teşhis sayesinde birinci evrede kanserle tanışan iki genç kadın, kemoterapi almadan kanseri yendi.
İzmir'de yaşayan Sultan Çelik ve Bayse Alkan farklı tarihlerde kontrol amacıyla aile hekimine gitti. Aile hekimleri, Çelik ve Alkan'ı Sağlıkta Dönüşüm Programı'nın ilk aşamasında, Aile Hekimliği Türkiye Modeli geliştirilerek 81 ilde uygulanmaya başlanan ve beslenmeden ruh sağlığına, kronik hastalıklardan diş problemlerine pek çok konuda danışmanlık hizmeti veren Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) kapsamında Bornova Sağlıklı Hayat Merkezi'ne yönlendirdi. 2 çocuk annesi tekstil firması çalışanı Çelik'e meme kanseri, temizlik firması çalışanı Alkan'a rahim ağzı kanseri teşhisi konuldu.
"Kontrol amaçlı gitmiştim, hasta değildim"
Kontrol amacıyla gittiğini ve bu sayede mamografi çekildiğini dile getiren Çelik, başına gelen olayı şu sözlerle anlattı:
"12 Mart'ta mamografi çekildi. 13 Mart'ta beni arayıp kötü göründüğünü söylediler. Kontrol amaçlı gitmiştim, hasta değildim. Ultrason çekildi, kanser teşhisi konuldu. İlk evre olduğu için sadece kitle alındı, göğsüm tamamen alınmadı. Şimdi çok iyiyim. İlaç tedavisine başladım. Ancak ikinci, üçüncü evre olsaydı kemoterapi, radyoterapi gerekecekti. Ama şu anda ilk evre olduğu için sadece ilaç kullanıyorum. 6 ayda bir takip edilecek. Kanserden korkmadım. Ameliyat günüm gelene kadar çalışmaya devam ettim. ' Kansermişim' deyip karalar bağlamadım. İşten çıktım, ertesi günü gidip ameliyat oldum.
"Birkaç gün ruhen çöküntü yaşadım ama düşündüm ki başarılamayacak bir şey değil"
Bayse Alkan ise erken teşhisin her şeyden önemli olduğuna dikkati çekerek şunları söyledi:
"Yaklaşık 3 ay önce sağlık ocağına gitmiştim. Benim adıma Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi'nden (KETEM) randevu alındı. Herhangi bir şikayetim yoktu. Smear testinde çıktı. Teşhisi ilk duyduğumda şok oldum. Birkaç gün ruhen çöküntü yaşadım ama düşündüm ki başarılamayacak bir şey değil ve bunun tedavisi var. Kontrollerimi yaptırıyorum. Önerilirse ameliyatımı olacağım. Tüm kadınlar aksatmadan kontrolünü yaptırsın. Erken teşhis her şeyden önemli. Benim başlangıcıymış. Takiplere devam edeceğim. Korkulacak birşey yok. Günlük yaşamımda sıkıntı yok. Çalışmama bir engel yok ama çaresine bakmasaydım sıkıntı yaratırdı."
"Aile hekimleriyle birlikte, dirsek temasıyla çalışıyoruz"
İzmir'deki 9 SHM'den biri olan Bornova Sağlıklı Hayat Merkezi'nin sorumlu hekimi Dr. Nihal Çakır da SHM'lerin 2017 yılında Türkiye'de aktif olarak hayata geçirilen birimler olduğunu söyleyip, birinci basamak sağlık hizmetleri adı altında hizmet verdiklerini kaydetti. Bireyler hastalığa yakalanmadan önce onlara hizmet verdiklerini anlatan Dr. Çakır, "Biz aile hekimliğiyle hastane arasında olan bir birim gibiyiz. Amacımız sağlığa yatırım yapmak. Yani bireylerin hastalığa yakalanmadan önceki dönemlerinde onlara hizmet vermek istiyoruz. Birinci basamak sağlık hizmetleri çok kıymetli. Aile hekimleriyle birlikte kol kola, dirsek temasıyla çalışıyoruz. Burada psikolog, diyetisyen, fizyoterapist, çocuk gelişim uzmanına ulaşmak mümkün" açıklamalarında bulundu.
"Dakikalar bile önemli"
Erkeklerde 50-70 yaş grubunda kolon ve bağırsak kanseri, kadınlarda 50 yaş grubunda kolon kanseri ve 40- 69 yaş grubunda meme kanseri ile Smear testi yöntemiyle rahim ağzı (serviks) kanseri taramaları yaptıklarını anlatan Dr. Çakır, vatandaşların bu konuda biraz daha duyarlı olması gerektiğini vurguladı. Dr. Çakır, şu uyarılarda bulundu:
"Herkesin hizmetlerimizden faydalanmasını istiyoruz. Kompleks çalışmalar yapıyoruz. Diyetisyene gelen danışanımızın fizyoterapist ile de görüşmesini istiyoruz ki sağlıklı duruşu öğrensin. Yeme bozukluğu nedeniyle kilo alıyorsa bir psikolog ile görüşmesini sağlıyoruz. KETEM çalışmalarıyla ilgili her yerde kamu spotları var. Ama vatandaşlar hala duyarsız. Buradaki hizmetlerin hepsi ücretsiz. Niçin yaptırmadıkları ve korktukları soru işareti. Erken evrede yakalanmış bir rahim ağzı kanseri ya da meme kanseri ne kadar sağlıklı görünüyor ama bu hastalar geç dönemde geldiklerinde hayata tutunmaları biraz zor olabiliyor. Erken müdahale ile biz insanımızı hayata katalım istiyoruz. Mamografisi çekilen ve lezyonu olan kişiler de sevk zincirine yönlendiriliyor. Fazla beklemiyorlar. İşlemler hızlı yapılıyor. Aradığımızda gelemeyeceğini söyleyen kişiler oluyor. Oysa ki hasta ve gelmeleri lazım. Günler, saatler hatta dakikalar bile önemli. Tedaviye ivedilikle başlanması lazım." (DHA)
