Mart ayında Kıbrıs çözümü çerçevesinde yapılması planlanan garantörler zirvesinin ikinci turu öncesinde KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, değerlendirmelerde bulundu. Akıncı, Türkiye’deki anayasa referandum süreci ile çözüm süreci arasında bağlantı kurulmadığını söyledi.
Hürriyet'ten Murat Yetkin ve Barçın Yinanç'ın haberine göre, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı adadaki çözüm süreciyle ilgili ivmenin yüksek tutulması gerektiğini söylerken, Türkiye’deki referandum süreci ile çözüm süreci arasında bağlantı kurulmadığını söyledi. Akıncı, "Türkiye ‘Bizim referandumla Kıbrıs sorunu arasında bir bağ kurmayın’ diyor. Biz de Rumlara “Bizim aradığımız eşitliğimiz, özgürlüğümüz ve güvenliğimizin teminat altına alınmasıdır. Dolayısıyla referandum sonrası bizim ya da Türkiye’nin tavrının bu temel unsurlarda değişeceğini beklemeyin" diyoruz” diye konuştu.
Rum yönetiminin Türkiye’deki referandum süreci nedeniyle Türk tarafının adım atamayacağı, referandum sonrasında ise taviz vermeye meyilli olacağı izlenimini yaydığını belirten Akıncı, kendilerinin ise görüşme ivmesini canlı tutmak istediklerini söyledi. Akıncı mart ve nisan aylarında yapılması planlanan toplantıların ardından üç ay içinde "işin renginin" belli olacağını belirtti. "Yarım yüzyıldır konuşuyoruz, 50 yıllık tarihçemizde ilk kez garantörler biraraya geldi. Toprak, güvenlik ve garanti meselelerinde hiç bu kadar derinliğe inilmedi. Artık bu iş bir yere bağlanacak mı, bağlanmayacak mı, belli olacak bir noktaya geldik" dedi.
Kıbrıslı gençler çözüm için ne diyor?
Enerji, elektrik ve suda işbirliği fırsatı
Akıncı’ya göre geçmişte Türkiye ve KKTC için motivasyon kaynağı olan Avrupa Birliği hedefi zayıflasa da onun yerini enerji işbirliği alabilir. Kıbrıs’ın doğalgaz potansiyelinin başlangıçta İsrail’e oranla daha düşük göründüğünü belirten Akıncı bununla birlikte Mısır’da bulunan Zor doğalgaz yatağının Kıbrıs’taki yataklara sadece 6 km ötede olduğuna dikkat çekerek, Kıbrıs’taki potansiyelin sanıldığından daha çok olabileceğini vurguladı. Bu durumda Kıbrıs doğal gazının İsrail’le birleşip Türkiye üzerinden Avrupa’ya gitmesinin en akılcı yol olacağını söyleyen Akıncı, benzer işbirliği potansiyelinin elektrik ve su için de geçerli olduğunu belirtti.
"İsrail’den elektrik kablosunun, Kıbrıs’tan Girit’e oradan Yunanistan’dan Avrupa’ya bağlanması için çalışılıyor. Ama bu çok masraflı. Türkiye zaten Avrupa’ya bağlı; Kıbrıs’ta çözüm bunu da kolaylaştırır. Üçüncüsü Türkiye’den buraya gelen su. Suyun buraya getirilebilirliği kanıtlandı. Bu potansiyel arttırılıp su tüm adaya verilebilir. Doğalgaz, su ve elektrikte gerginlik yerine Doğu Akdeniz’de yeni bir işbirliği kültürü gelişebilir. "Türkiye güneyinden geçen bu enerji koridoru fırsatını kaçırmamalı ve bu enerji denkleminin dışında kalmamalı" dedi.
İş dünyası da çözümü konuşuyor
Akıncı’ya göre Rumlar da Türk hava sahası ve limanlarını kullanamadıkları için büyük kayıp içinde. Akıncı şöyle konuştu:
"Geçmişte çözüm deyince emekçi örgütler biraraya gelip ses verirdi. Şimdi iş insanları, Kıbrıslı Türk, Rum, Türkiye’de TOBB ve Yunanlı muadili dörtlü Lefkoşa forumu kurdular ve çözümün getirileriyle ilgili olarak zaman zaman biraraya geliyorlar. Bu yeni bir gelişme."
Mekik diplomasisi zamanı
KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı garantiler konusunda da şu mesajları verdi:
“Güvenlik olgusu bir taraf için sağlanırken diğer taraf için tehdit algısı oluşturmamalıdır. Bunun yolunu araştırıyoruz. Burada BM’ye önemli görev düştüğü ve artık mekik diplomasisinin zamanının geldiği kanaatindeyim.”
Çözüm sonrası KKTC vatandaşları: Akıncı, Annan planında Türkiye’den gelip KKTC vatandaşı olanlardan birleşik Kıbrıs vatandaşlığına geçeceklerin sayısının 40 bin ile sınırlı tutulduğunu, mevcut görüşmelerde ise adada KKTC kimliği taşıyan herkesin etnik köken fark etmeksizin birleşik Kıbrıs vatandaşı olacağını kabul ettirdiklerini belirtti. Akıncı Rumlara iletilen KKTC vatandaşı sayısını 220 bin olarak açıkladı.
Türkiye vatandaşları: Akıncı KKTC vatandaşı olmayan Türk vatandaşlarının haklarıyla ilgili de şöyle konuştu: "Türkiye’den gelip burada çalışan insanlar çalışmaya devam edecek. Ekonominin göstereceği ihtiyaç doğrultusunda iş izinleriyle gelmeye devam edilecek. O zaman bir fark olacak; bu izinleri bizim de içinde olduğumuz komiteler aracılığıyla federal hükümet verecek."
Yunanlarla eşit hak talebi: "Çok güncel olan dört özgürlük konusu, mal, hizmet, insan ve sermayenin serbest dolaşımına gelince; Türkiye yurttaşlarının Yunanlılarla eşdeğer haklara sahip olmasını biz de Türkiye de önemsiyoruz. Zaten 80 milyonluk Türkiye’nin serbest dolaşımından bahsetmiyoruz. İkamet etmek için gelenler bağlamında Yunanistan’la Türkiye’yi eşitleyecek formül arıyoruz. Ankara bizim yaptığımız tüm temaslardan anında haberdar ediliyor ve biz çok yakın çalışıyoruz.”
