Bilim / Teknoloji

Karbon ayak izi nedir?

Karbon ayak izi, petrol, doğalgaz, kömür gibi fosil yakıtların yakılması sonucunda karbon salınımı gerçekleşiyor. Karbon ayak izi, vatandaşların gündeminde yer alıyor. Vatandaşlar, karbon ayak izi ile ilgili detayları merak ediyor. Peki, karbon ayak izi nedir?

30 Eylül 2022 09:46

Karbon ayak izi ile ilgili detaylar, kamuoyu tarafından merak ediliyor. Vatandaşlar, ''karbon ayak izi nedir, nasıl ölçülür? Karbon ayak izi etkileri neler?'', nasıl azaltılır gibi soruları sorguluyor. Karbon ayak izi, insanların ulaşım, ısınma yada enerji tüketimi nedeniyle atmosfere yayılmasına aracığı olduğu karbon miktarını temsil ediyor. Karbon ayak izi CO2 emisyonu veya CO2 yayılımı olarak da adlandırılıyor. Karbon ayak izi genellikle yıl bazında ve ton birimiyle ifade ediliyor. Peki, karbon ayak izi nedir? İşte, karbon ayak izi ile ilgili bilgiler:

Karbon ayak izi, belirli bir zaman içerisinde insan faaliyetleri sonucu oluşan, dolaylı ya da doğrudan atmosfere yayılan sera gazlarının karbondioksit eşdeğeri ile hesaplanıyor.

Karbon ayak izi nedir?

İnsanlar, her gün yaptığı faaliyetler ile bu sera gazlarının salınımına neden oluyor. Bu etkinin de insanların karbon ayak izi olduğu biliniyor.

Açıklamalara göre karbon ayak izi, birim karbondioksit cinsinden ölçülen, üretilen sera gazı miktarı açısından insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararın ölçüsüdür. Karbon ayak izi; doğrudan (birincil) ayak izi ve dolaylı (ikincil) ayak izi olarak iki ana parçadan oluşur.

Petrol, doğalgaz, kömür gibi fosil yakıtlar

Birincil ayak izi, evsel enerji tüketimi ve ulaşım (söz gelimi araba ve uçak) dahil olmak üzere fosil yakıtlarının yanmasından ortaya çıkan doğrudan CO2 emisyonlarının, ikincil ayak izi ise kullanılan ürünlerin tüm yaşamın döngüsünden bu ürünlerin imalatı ve en sonunda bozulmalarıyla ilgili olan dolaylı CO2 emisyonlarının ölçüsüdür.

Geçen dönemlerde yapılan araştırmaya göre bir kişinin karbon ayak izini oluşturan etmenler şu oranlarda dağıtıldı:

''%15  Doğalgaz, Petro, kömür ve diğer yakıtlar
%14  Eğlence, gezme, tatil
%12  Elektrik tüketimi
%12 Kamusal alandaki faaliyetler
%10 Bireysel araç kullanımı
%9 Temel ev eşyaları
%7 Araç imalatındaki pay
%6 tatil ulaşımı
%5 Yiyecek ve içecek tüketimi
%4 Giyecek tüketimi
%3 Toplu taşıma kullanımı
%3 Finansal hareketler''

Karbon ayak izi nasıl azaltılır?

Yapılan açıklamalara göre:

''1. İmkân varsa rüzgar veya güneş gibi yenilenebilir enerjileri tercih etmek gerekiyor. güneş enerjisi kullanarak doğalgaz kullanımını azaltabiliriz. Böylece en önemli emisyon kaynaklarından biri olan enerji tüketimini azaltabiliriz.

2. Ağaçlandırma çalışmalarına destek vermek.

3. Çöpleri geri dönüşüm kutularına atmak.

4. Elektronik ürünlerde A sınıfı enerji tüketimi sağlayan ürünleri tercih etmek.

5. Toplu taşıma yerine yürümeyi veya bisiklete binmeyi tercih etmek.

6. Uçak seyahatlerinde direkt uçuşları tercih etmek.

7. Fosil yakıt yerine elektrikli ya da hibrid araçlar tercih etmek.''