Kültür-Sanat

Kafka'nın yayıncısını "yazar tıkanıklığı" yaşadığına ikna etmeye çalıştığı mektup müzayedeye çıkacak

Kafka, Albert Ehrenstein'a "Endişeler varoluşun belirli bir katmanına nüfuz ettiğinde, yazmak ve şikayet etmek açıkça durur. Benim direncim de o kadar güçlü değildi" diye yazdı

03 Haziran 2024 08:49

T24 Dış Haberler

Franz Kafka'nın yayıncısına yazdığı mektup, Bohemyalı yazarın özellikle sağlığı kötüleştikçe kalemini kağıda dökmenin ne kadar acı verici bir mücadele haline geldiğini ortaya koydu. 

Yakında müzayedeye çıkacak olan mektup, Kafka'ya tüberküloz teşhisi konulduğu döneme denk geliyor. Bu hastalık onu öldürecek ve akademisyenlere göre büyük ihtimalle zihinsel felç ve çaresizlik hissini daha da arttıracaktı.

Mektupta, arkadaşı ve yayıncısı Avusturyalı şair Albert Ehrenstein'a "Endişeler varoluşun belirli bir katmanına nüfuz ettiğinde, yazmak ve şikayet etmek açıkça durur. Benim direncim de o kadar güçlü değildi" diye yazdı.

Tarihsiz olan mektubun, araştırmacılar tarafından Kafka'nın Kuzey İtalya'nın Merano kentindeki bir klinikte hastalığı nedeniyle tedavi gördüğü 1920 yılının Nisan ve Haziran ayları arasında yazıldığına inanılıyor. Kafka'nın hayatı boyunca yakasını bırakmayan yazar tıkanıklığı, fiziksel durumunun kötüleşmesiyle daha da kötüleşmişti.

Kibar ve okunaklı bir Almanca ile düzgün bir şekilde el yazısıyla yazılmış olan mektubun, Ehrenstein'ın o sırada editörlüğünü yaptığı dışavurumcu edebiyat dergisi Die Gefährten'e (Dostlar) katkıda bulunması için tanınmış yazara yaptığı ricaya Kafka'nın verdiği yanıt olduğu düşünülüyor.

Ehrenstein, yakın zamanda Kafka'nın yeni bir eserinin basıldığını görmüştü. Bu eser, muhtemelen 1917'de yazdığı ve iki yıl sonra yayımlanan Ein Landarzt (Bir Taşra Doktoru) adlı kısa öykü derlemesiydi. Ancak Kafka, yayıncısını aktif olarak yazmakta olduğu fikrinden çabucak uzaklaştırdı.

Kafka'nın mektubu

"Üç yıldır hiçbir şey yazmadım, şu anda yayınlananlar eski şeyler, başka bir çalışmam yok, başladığım bir şey bile yok" diye yazdı.

Mektubu, yazarın ölümünden 100 yıl sonra, 26 Haziran'da internet üzerinden açık artırmaya çıkaracak olan Londra'daki Sotheby's'in kitap ve el yazmaları uzmanı Gabriel Heaton, Kafka'nın yazdıklarına gönderme yapan mektuplarının nadir olduğunu söyledi.

"Bu oldukça nadir bulunan bir şey, aynı zamanda sizi bir kişi olarak ona doğru çektiğini hissettiren ve size bir birey hissi veren önemli içeriğe sahip bir mektup" dedi.

Sadece "Kafka" olarak imzalanan mektubun tonunun bir yazarın ve arkadaşıyla konuşan birinin tonu olduğunu, ancak bunun "bilinçli bir edebi" mektup olmadığını söyleyen Heaton, "Tüm yazarlar arasında Kafka'nın bizimle yazar tıkanıklığı hakkında konuşması özellikle dokunaklı ve anlamlı. Günlüklerinden de gördüğümüz gibi, Kafka neredeyse yazar tıkanıklığı konusunda bir ödül sahibidir" dedi. 

Koleksiyoncular arasında genel olarak el yazması mektuplara ve özellikle Kafka mektuplarına yönelik artan talebe dayanarak, mektubun 70 bin ila 90 bin sterlin arasında bir fiyata ulaşacağı tahmin ediliyor.

Mektup en son yaklaşık 11 yıl önce satışa çıkmıştı.

Sotheby's, daha fazla bilgi vermeden, şu anki sahibinin önemli bir Avrupalı özel koleksiyoncu olduğunu söyledi.

Kafka, 1924 yılında 40 yaşında öldü. Ehrenstein mektubu 1948 yılına kadar sakladı ve yaşlılığında, 1938 yılında Nazi işgali altındaki Çekoslovakya'dan kaçarak Massachusetts'e yerleşen Çek doğumlu sanatçı Dolly Perutz'a gönderdi. Mektup hala kendisine ulaştığı hava postası zarfının içinde duruyor.