İstanbul’da rezerv alanı ilanının önünü açan yasa değişikliği öncesinde çoğunluğu Kanal İstanbul etrafında yoğunlaşan 21 adet Esenler büyüklüğünde 157 rezerv alan ilanı yapıldığı ortaya çıktı.
Duvar'dan Osman Çaklı'nın haberine göre, kamuoyunda mülkiyet tartışmalarına neden olan değişiklikle ilgili İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) hazırladığı raporda İstanbul’daki rezerv alanların yerleri tespit edildi. Rapora göre 6306 sayılı yasa değişmeden önce 22 bin hektarı Kanal İstanbul projesi çeperinde olan toplamda 38 bin 830 hektar büyüklüğündeki bölge rezerv alan ilan edildi. İlan edilmiş rezerv alanlara toplamda 2 milyon 850 bin nüfusun taşınması öngörülürken, İBB tarafından imar planlarına dair açılmış 47 ayrı dava bulunuyor.
Cumhur İttifakı'nın İBB adayı Murat Kurum, geçtiğimiz günlerde İstanbul’a dair projelerini anlattığı bir toplantı gerçekleştirdi. Kurum’un kampanyasında ulaşım ve çevre gibi başlıkların yanı sıra kentsel dönüşüm vaatleri öne çıktı. Kurum, 5 yıl boyunca toplam 100 bin konutu dönüştüreceklerini yılda ise 20 bin konutun dönüşümünü gerçekleştireceklerini açıkladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise 23 Aralık’ta ‘Yüzyılın Dönüşümü İstanbul’ projesiyle İstanbul’da 600 bini acil olmak üzere toplam bir buçuk milyon bağımsız birimi değiştirmeyi hedeflediklerini açıkladı. Kentsel dönüşümün hızlandırılması için 9 Kasım’da da Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi (6306) hakkındaki kanunda bir dizi değişiklik yapılmıştı. Yasanın içeriğinde en dikkat çeken ve tartışma yaratan başlık rezerv alan tanımıyla ilgili oldu. Yeniden düzenlenen yasaya göre artık yerleşim yerleri de rezerv alan ilan edilebiliyor. Ancak yasanın değiştiği tarihten önce rezerv alan ilanlarının yapıldığı ortaya çıktı. İstanbul’da ilan edilen rezerv alanların 22 bin hektarı Arnavutköy’ü kapsıyor. İstanbul genelinde ilan edilen rezerv alanlarda hali hazırda 417 bin nüfus barınıyor. Kent genelinde toplam 157 farklı rezerv alan ilanı mevcut.
"Rezerv alanlarda kentsel dönüşüm yapılmıyor"
Rezerv alanın kullanım amacı dışına çıkarılması nedeniyle, İBB’nin açtığı 47 ayrı dava bulunuyor. Bu davalara ilişkin ise sosyal medyada İBB’nin kentsel dönüşüme karşı çıktığı iddiaları öne sürülüyor. Ancak İBB’nin CHP’li Meclis üyesi Ülkü Sakalar’a göre bu alanlarda kentsel dönüşüm uygulanmıyor. Aksine Kanal İstanbul çevresinde İstanbul’a ek yaklaşık 3 milyon nüfusun taşınması planlanıyor. İstanbul İdare Mahkemeleri’nde açılmış davalar da bu planların iptaline ilişkin.
"İmar olmadığı için..."
Tamer, “Arnavutköy civarında ilan edilen rezerv alanların büyük çoğunluğu Kanal İstanbul projesiyle ilişkili. Ruhsatsız ve iskansız çok fazla yer var, yani imarı olmayan yerler, yerleşim yeri olarak görünmüyor. Fiilen 88 bin nüfus mevcut ancak kağıt üzerinde yerleşim yok. Fikirtepe’de de bir takım alanlar rezerv alan ilan edildi. Çünkü iskan yoktu” dedi.
"Kentsel dönüşümün adı rant"
38 bin hektar rezerv alanın içinde yalnızca 3 bin 300 hektarın uygulama imar planı mevcut ve sadece Arnavutköy’de 88 bin nüfus bulunuyor. Ülkü Sakalar, açılan davaların planlar lehine gelişmesi durumunda bölgeye 2 milyon 850 bin nüfusun taşınmasını öngördüklerini belirtiyor. Tamer, Esenler ve Tuzla gibi ilçelerde de benzer durumdan söz ederek şöyle devam etti:
“Esenler’de, Tuzla’da 9 Kasım’dan önce rezerv alan ilanı yapıldı. Askeri alanlarda lüks konutlar ürettiler. Tuzla’da riskli alanlarda yıkılan evlerdeki nüfusu bu rezerv alana taşıyacaklardı ancak petrol ofisinden alışveriş merkezine kadar pek çok şey yaptılar. Buraları yerleşime açtılar ve ekstra nüfus taşıdılar. Rezerv alanı ilanıyla ticareti artırdılar. İmar planlarıyla kat sayılarını yükselttiler, donatı alanları bırakmadılar. Ana ölçekli planlara aykırı durum söz konusu. Amaç aslında kentsel dönüşüm değil. Amaçları bu olsaydı mevcut rezerv alan ilanlarıyla buna hizmet edebilirler. Bakanlığa çok büyük yetkiler tanındı. Kadıköy, Beşiktaş gibi yerlerin arazileri çok değerli ve kalkıp buralarda binalar eski diye rezerv alan ilanı yapabilirler. Eviniz riskli olmasa bile mülklere çok kolay el koyabilirler. Aslında yapılmak istenen kentsel dönüşüm adı altında ranttır. İBB olarak 71 rezerv alana itiraz ettik, 47 tanesine dava açtık. İstanbul’da 38 bin hektar alan rezerv alan ilan edildi. Üzerlerinde evler dahi olsa boş yerlermiş gibi gösterildi. Ayrıca bakanlığın imar planlarıyla ilgili 130 ayrı dava bulunuyor.”
