İsrail’in Gazze operasyonunun ardından yüzünü Lübnan’a dönmesi ve Hizbullah’a yönelik kapsamlı harekâta girişmesi sonrası gözler Suriye’ye çevrildi. İsrail ordusunun, Suriye’de Hizbullah ve İran hedeflerine saldırılarını arttırması rejimi ürküttü. Hizbullah’ın ülkedeki faaliyetlerini kontrol altına alarak İsrail’e mesaj veren Esad rejimi, bu kapsamda Şam'daki Filistinli grupların faaliyetlerini de kısıtlamaya başladı. Suriye’deki İran milisleri ve Hizbullah güçlerinin geleceğini yeniden değerlendirmek için Şam ve Tahran arasında askeri ve siyasi görüşmeler yoğunlaştı.
Ülkenin kuzeyinde güvenliği sağlama gerekçesi ile Gazze saldırısı sonrası Lübnan’da Hizbullah’a yönelik kapsamlı harekât başlatan İsrail ordusunun operasyonlarını Suriye sınırına kaydırması, Şam dahil ülkenin birçok merkezine yönelik hava saldırılarını arttırması, “Suriye’yi işgâl edecek” iddiasını gündeme getirdi. Suriye’den Lübnan’a yönelik silah, mühimmat ve savaşçı sevkiyatını engellemek amacıyla İran ve Hizbullah milislerinin faaliyet gösterdiği birçok merkezi vuran İsrail’in Esad rejimine verdiği gözdağı, etkisini gösterdi.
Ülkenin doğusunda yer alan Deyrizor bölgesinde Rusya güçlerinin desteğini alarak İran milislerinin faaliyetlerini sınırlamaya çalışan Esad rejim güçleri ile İranlı milisler arasında başlayan gerginlik sürerken rejim, İsrail saldırılarının önüne geçmek için başta Şam olmak üzere ülkenin diğer kesimlerinde de İran ve Filistinli direniş gruplarının faaliyetlerini sınırlamak için operasyonlar başlattı. Bu kapsamda Suriye rejiminin Ulusal Güvenlik Dairesi, Filistinli grupların başkent Şam'daki faaliyetlerini kısıtlayan bir genelge yayınladı. Yerel Sawt Al-Asimah web sitesi, Ulusal Güvenlik Ofisi'nin (Suriye'deki en yüksek güvenlik otoritesi), Filistinli siyasi grupların askeri veya sosyal tüm merkezlerinde, toplanması ve etkinlik yapmalarını yasakladığına dair genelge yayınladığını duyurdu.
Yasağa “koruma” kılıfı
Özel kaynaklardan alıntı yapan web sitesinin haberine yer veren Suriye TV, genelgenin kasım ayının başında Filistinli örgüt yönetimlerine ulaştırıldığı, etkinlik ve faaliyetlerin sayısının müdahaleler nedeniyle sınırlandığını duyurdu. Genelge doğrultusunda, askeri karargahlar ve siyasi bürolar ile kamuya açık ve özel yerlerde toplanma ve bir araya gelme, bireysel olsa bile silah ve mühimmat taşınması yasaklandı. Şam yönetiminin aldığı önlemlerden rahatsız olan Hamas ve Filistinli grupların temsilcileri, Beşar Esad’la bir araya geldi. Görüşmede rejimin yasak kararı ele alınırken bu girişimin İran, Lübnan ve Filistinli grupları korumaya yönelik olduğu ifade edildi.
“İsrail ajanları saldırı yapabilir”
Filistinli grupların kısa süre öncesine kadar yaptıkları İsrail’in Gazze saldırısı protestoları da genelge kapsamında rejimin iznine bağlandı. Filistinli grupların, hatta Suriyeli partilerin, Filistin ve Lübnan'a destek yürüyüşü yapmaları da güvenlik birimlerinin onayından geçmesi gerekiyor. Daha önce serbest olarak yapılan gösterilere ilişkin taleplerin çoğu ya reddediliyor ya da erteleniyor. Yapılan az sayıdaki gösteriler ise belirli yerlerle sınırlı kalıyor. Bu etkinlikler ise kültür merkezlerinde seminerler şeklinde yapılıyor. Etkinliklerin sınırlandırılmasını Suriye makamları, İsrail ajanlarının saldırı yapma ihtimali ile açıklıyor.
Ankara-Şam görüşmelerine vurgu
İsrail’in Suriye’ye yönelik karadan ve havadan saldırılarını arttırması ve olası işgal planını görüşmek üzere Tahran ile Şam rejimi arasında görüşme trafiği arttı.
İran Dışişleri ve Savunma Bakanı’nın Şam’ı ziyaretinin ardından Esad yönetiminin Dışişleri Bakanı Tahran’ı ziyaret etti. Görüşmelerde İran ve Lübnanlı milis güçlerin Suriye’deki pozisyonları, İsrail’in saldırılarını durdurmaya yönelik önlemler ile Şam-Ankara arasında yeniden diyalog kurulmasına yönelik başlıklar ele alındı.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi, ülkesinin Suriye rejimini destekleme konusundaki kararlılığını vurgulayarak, Şam ile Ankara arasındaki görüş ayrılıklarının "barışçıl bir şekilde" çözülmesini istediklerini söyledi.
İran'ın başkenti Tahran'da Suriye rejimi Dışişleri Bakanı Bassam el-Sabbagh ile düzenlediği ortak basın toplantısında konuşan Araqchi, “Çok iyi ve olumlu müzakereler yürüttük, bölgedeki gelişmelere ilişkin görüş alışverişinde bulunuldu. İran ile Suriye rejimi arasındaki stratejik ilişkileri konuştuk ve ilişkilerin genişletilmesi konusunda kesin bir istek var" diye konuştu.
Araqchi, ülkesinin "tehditlere karşı Suriye rejiminin ve direnişin yanında yer aldığını ve hiçbir yardımdan geri adım atmayacağını" kaydetti.
Suriye rejimi ile Türkiye arasındaki ilişkilere de vurgu yapan Araqchi, Tahran’ın “Şam ile Ankara arasındaki müzakerelerin barışçıl bir şekilde gerçekleşmesinden memnuniyet duyacağını, şartlarının, iki tarafın toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi olduğunu" vurguladı.
