Çeviri: Varsan Çekiç
İtalyan akademisyen Guisseppe Plazzi, dünya edebiyatının başyapıtlarından biri sayılan ve modern İtalyancaya şeklini veren "İlahi Komedya"nın yazarı şair Dante Alighieri'nin, uyku hastalığından (narkolepsi) muzdarip olmuş olabileceğini ileri sürdü.
14. yüzyılda yazdığı başyapıtına uyku dolu ve yorgun bir vücudu betimleyerek başlayan Dante Alighieri, İlahi Komedya boyunca gördüğü kuvvetli rüyalarını ve kısa uykularını anlatır. Kitabın bir bölümünde Dante, dinlenmiş gözlerle uyandığını anlatırken, bir diğer bölümde ise duygularına yenilerek, yere ölü bir vücut gibi düştüğünü betimler.
The Guardian'ın haberine göre, Bologna Üniversitesi Biomedikal ve Nöromotor Bilimleri Bölümü'nden Guiseppe Plazzi, betimlemelerine bakıldığında Floransalı şairin uyku hastalığından muzdarip olmuş olabileceğini ileri sürerek, "Altı yüzyıl önce yazılan ilk bilimsel rapor olduğunu iddia ettiğim, otobiyografi özelliği taşıyan yazınsal çalışmasında Dante, narkolepsi ve katapleksiyi tarif etmiştir" diye açıkladı.
"Her ne kadar kitabın bazı hatları edebi gözükse de, betimlemelerin doğruluğunun rastlantısal olduğunu söylemek çok zor" diyen Plazzi, "Dante'nin uykularının, rüyalarının, halüsilasyonlarının ve düşüşlerinin hepsine bakıldığında, hayat boyu süren patolojik bir özelliğe ipucu verdiğini ve Dante'nin az rastlanan merkezi sinir sistemi rahatsızlığı hipersomniye sahip olduğu, mantıklı bir hipotez olarak gözüküyor" dedi.
Makalesinde Plazzi, İlahi Komedya'da (Divina Commedia) Dante'nin narkolepsi ve katapleksi'yi (kas gevşekliği) betimlediği pekçok noktaya işaret ediyor.
Fransız biliminsanı Jean Baptiste Gélineau tarafından 1880 yılında ilk kez adlandırılan narkolepsi, beynin uyku yapısını idare edememesinden kaynaklanan sinirsel bir rahatsızlık. Narkolepsi insanlarda dengesiz gece uykularına, gün boyunca uykulu hissetmelerine ve bazen aniden düşmelerine neden olabiliyor. Narkolepsiye bazı durumlarda da, genellikle duyguların sebebiyet verdiği ve geçici kas gevşekliğine neden olan katapleksi eşlik edebiliyor.
Plazzi'ye göre, Dante'nin cehennem, araf ve cennete yaptığı yolculuğunu anlattığı destansı şiirinde, bu iki rahatsızlığa dair semptomlar görülebiliyor. Plazzi, Dante'nin "ani rüya-uyanma geçişleri, kısa ve yenileyici kestirmeler, görü ve halüsilasyonlar, bilinçsiz davranışlar, kas güçsüzlüğü nöbetleri ve güçlü duygular yüzünden tetiklenen düşüşler" yaşadığını belirtti.
"Neredeyse yedi yüzyıldır süren araştırmalara rağmen, doğrudan kaynağın ve kendi eli ile yazılmış materyalin azlığı yüzünden, Dante'nin hayatı ve kişisel özellikleri hakkında çok az şey biliniyor" diye yazan Plazzi, "Ancak Dante'nin kendisinin ana karakter olduğu yazınsal çalışması, şairin hayatı hakkında ana bir biyografik kaynak oluyor" dedi.
