Hülya Karabağlı / ANKARA
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu yarın yapacağı toplantıda, 14 ay sonra hazırlanan Hozat Alt Komisyonun taslak raporunu görüşecek. AKP’li Mehmet Metiner’in başkanlığını yaptığı Komisyon raporunda, fişlemelerden ‘paralel devlet’ sorumlu tutuluyor. 1980’den itibaren bölgede yaşan yurttaşların ‘derin devlet kolluk’ güçleri tarafından biyografik fişlerinin tutulduğuna dikkat çekilen raporda, “Bu bilgilerin daha sonraki tarihlerde bugün adına paralel devlet dediğiniz yapıya mensup göreliler tarafından amacı dışında kullanılmış olma ihtimalinin yüksek olduğu ve toplanan bu bilgilerin amacı dışında kullanılmasının ötesinde yasal olmayan bir şekilde muhafaza ve kayıt altında tutulduğu düşünülmektedir” dendi.
Raporda, fişleri tutan ‘paralel devlet’ yapısındaki isimler yer almıyor.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu 5 Aralık 2012 tarihli toplantısında, Tunceli İli Hozat İlçesindeki Fişleme İddialarını Araştırmak ve incelemek üzere bir Alt Komisyon kurdu. Alt Komisyon, Adıyaman Milletvekili Mehmet Metiner’in başkanlığında İzmir Milletvekili Hamza Dağ, Kilis Milletvekili Ahmet Salih Dal, Konya Milletvekili Kerim Özkul, Tunceli Milletvekili Hüseyin Aygün, Tokat Milletvekili Reşat Doğru, Adana Milletvekili Murat Bozlak bulunuyor.
Komisyonun, 14 ay sonra hazırladığı taslak rapor, CHP, MHP ve BDP’li üyelerin görüşlerine sunuldu. Taslak raporun “Değerlendirme ve Sonuç” Bölümü şöyle:
Fişlemeyi gazeteci ortaya çıkardı
Doğan Haber Ajansı muhabiri Ferit Demir’in 15.11.2012 günü İl Emniyet Müdürü ile yaptığı görüşme sonucunda Hozat İlçesinde Kaymakamın talimatıyla fişleme yapıldığını öğrendiği, Kaymakamın masasındaki bilgisayarda bu bilgi fişlerinden 300-350 adet kadar olduğunu söylediği ve başlığında “biyografik bilgi fişi” yazan 7 adet evrakı Emniyet Müdürüne verdiği, 16.11.2012 günü ise konunun yazılı ve görsel medyada “Hozat’ta Fişleme Skandalı” gibi başlıklarla yer aldığı,
Aynı gün Valilikçe, İşişleri Bakanlığı’ndan konunun soruşturulması ve araştırılması amacıyla müfettiş talep edildiği, Hozat Cumhuriyet Bassavcılığı’nca da İlçe Jandarma Komutanlığı ve Emniyet Amirliği’ndeki kayıtların tetkiki ile dijital ve yazınsal ortamda “biyografik bilgi fişi” başlıklı evrak olup olmadığının tespiti amacıyla 17.11.2012 tarihinde hazırlık soruşturması başlatıldığı,
Fişleme dosyasının ismi ‘Müteferrik’
Hozat Sulh Ceza Mahkemesi kararı uyarınca Kaymakamlık, Jandarma ve Emniyet Amirliği’nde fiziki aramalar ve bilgisayarlarda incelemeler yapıldığı, fiziki aramalarda suça ilişkin evrak bulunmadığı, Amirlikte kullanılan bilgisayarın incelemesi sırasında Terörle Mücadele, Güvenlik ve Genel Bilgi Toplama Bürolarının ortak kullandığı odadaki bir bilgisayara bağlı bulunan 1 (bir) terebayt kapasiteli harici bellek içerisinde, varlığı daha önceden bilinmeyip, yapılan bu detaylı incelemede görüldüğü belirtilen, “bilgisayar – TEM – Güven (F) – TEM Büro – Müteferrik” klasör içerisinde “Biyografi Fişi 2” başlıklı, 24.12.2008 oluşturma tarihli ve “bilgisayar – TEM – Güven (F) – TEM Büro – Müteferrik klasör içerisinde “Biyografi Fişi” başlıklı 15.09.2007 oluşturma tarihli belgelerin olduğunun tespit edildiği, söz konusu üç Kurumda kullanılan bilgisayarların kopyalarının (imajlarının) alındığı,
“Biyografik bilgi fişi” başlıklı evrakların belirli bir şablon şeklinde hazırlanmış, sol üst bölümde fotoğraf, altında TC kimlik numarası bulunan, bunların yanındaki sağ bölümde kişisel bilgiler ve fiziksel özellikler yer alan, alt bölümde ise arşiv kayıtları ve istihbari bilgiler başlığıyla, vatandaşlar hakkında değişik bilgiler içeren bölümlerin yer aldığı A4 ebadında formlar olduğu, evrakların üzerinde ise kimin talebiyle hazırlandığı, nerede, kimin ve ne zaman düzenlendiğini belirten bir veri bulunmadığı anlaşılmıştır.
Soruşturmaya gizlilik kararı
Kolluk güçlerince sivil vatandaşların özel hayatlarının kayıt altına alınarak fişlendiği iddialarına ilişkin Hozat Cumhuriyet Başsavcılığı’nca başlatılan hazırlık soruşturması, örgüt ve örgüt suçları ile ilişkili görülerek Malatya Özel Yetkili Cumhuriyet Başsavcılığı’nca devralınmış ve soruşturma 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında gizlilik içerisinde yürütülmektedir.
Malatya Özel Yetkili Cumhuriyet Başsavcılığı, fişleme ile ilgili örgüt kapsamında devam eden birden fazla soruşturmanın gizliliğinin ihlali sonucu doğuracağı gerekçesi ile bilgisayar imajlarına ilişkin bilirkişi raporunun Komisyonumuza göndermekten imtina etmiştir. Ancak Jandarma Genel Komutanlığı Kriminal Daire Başkanlığı tarafından Hozat Savcılığınca imajı alınan bilgisayarlar üzerinde yapılan ön bilirkişi raporunun incelenmesi ve Komisyonumuzca gerçekleştirilen inceleme faaliyetleri neticesinde, bölgedeki bazı vatandaşlarımız hakkında biyografik bilgi fişlerinde geçen nitelikte bilgi toplandığı ve bunların bilgisayarlarda kayıt altında tutulduğu kanaatine ulaşılmıştır.
'Paralel devlet denilen yapı'
1980 ihtilalinden bu tarafa bölgede yaşayan vatandaşlarımız hakkında derin devletin kolluk güçleri aracılığıyla biyografik bilgi fişlerinde geçen nitelikte bilgi topladığı, kolluk güçlerinin belirli bir amaca yönelik bilgi toplama faaliyeti esnasında o amacın dışında vatandaşların özel hal ve durumlarına ilişkin de bilgi topladığı, bu bilgilerin daha sonraki tarihlerde bugün adına paralel devlet dediğiniz yapıya mensup göreliler tarafından amacı dışında kullanılmış olma ihtimalinin yüksek olduğu ve toplanan bu bilgilerin amacı dışında kullanılmasının ötesinde yasal olmayan bir şekilde muhafaza ve kayıt altında tutulduğu düşünülmektedir.
Biyografik bilgi fişinden mağdurun ve şüphelenin haberi yok
Biyografik bilgi fişi başlığını taşıyan söz konusu şekilde hazırlanan bir evraklardan ne mağdurların ne de şüphelilerin basına yansıyana kadar haberdar olmadığı gibi, Komisyonumuz tarafından da bu evrakların ne zaman, kim tarafından, ne şekilde, ne amaçla hazırlandığını ve nereye, nasıl kaydedildiğine ilişkin bilgi ve belgeye ulaşılamamıştır. Bu konuda detaylı bilgiler ancak imajlar üzerinde yapılacak incelemeler neticesinde anlaşılabilecek olup bu belgelerin bilindiği, kullanıldığı ya da bunlar esas alınmak suretiyle yapılmış bir işlemin varlığı da bir bütün olarak imajların incelemesinde sonra ortaya çıkacaktır.
'Savcılık bulsun'
Savcılık tarafından bilgisayar imajlarının bilirkişilere incelettirilmesi sonucunda daha sağlıklı sonuçlara ulaşılacağı düşünülmekte olup, suçu ve suçluyu bulma görevi adli kolluk ve adli makamlara ait olmakla birlikte; kanunların özel hayat alanına yapılan gizli ve potansiyel olarak tehlikeli müdahaleye, kolluk güçlerinin hangi durumlarda ve ne şartlarda başvurabilme yetkisine sahip olduklarının yeterli derecede belli olmasını sağlayacak şekilde kaleme alınması gerekmektedir.
