T24 Haber Merkezi
Damla Uğantaş
Doğu ve Güneydoğu’da bulunan 94 belediye, 31 Mart yerel seçimlerine kayyım yönetimi altında giriyor.
Seçilmiş belediye başkanlarının görevden alınarak yerlerine kayyım atanması, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından hayata geçirilen kritik uygulamalardan biri olma özelliği taşıyor. Belediyelere kayyım atanması ilk olarak, darbe girişiminin gerçekleştiği 2016 yılının ağustos ayında TBMM’ye sunulan torba kanun teklifi ile gündeme geldi. 19 Ağustos 2016’da TBMM Genel Kurulu’nda görüşülen torba kanun teklifinde yer alan “Terör’ suçu nedeniyle görevden uzaklaştırılan belediye başkanı, başkanvekili ve meclis üyelerinin yerine İçişleri Bakanı ve vali tarafından görevlendirme yapılmasına ilişkin düzenleme” muhalefet partilerinin tepkisi sonucu geri çekildi. Ancak sadece 12 gün sonra, 1 Eylül 2016’da OHAL kapsamında yayımlanan 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile İçişleri Bakanlığı’nın belediyelere kayyım atayabilmesinin önü açıldı.
İçişleri Bakanlığı, ilk kayyım atamalarını 11 Eylül 2016’da gerçekleştirdi. Bakanlık, 2'si il 24'ü ilçe 2'si ise belde belediyesi olmak üzere 28 belediye başkanını görevden alarak yerlerine kayyım atadı. HDP tarafından hazırlanan ‘Kayyım Raporu’na göre, aradan geçen iki buçuk yılda 3’ü büyükşehir olmak üzere 10 il, 74 ilçe ve 10 beldeye kayyım ataması gerçekleştirildi.
Seçilmiş 38 belediye eş başkanı tutuklandı.
Kayyım atanan belediyeler
Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı’nın (SETA) 2018’de yayımladığı rapora göre, kayyım atanan belediyelerin listesi şöyle:
HDP'li adaylar seçilirse yeniden kayyım mı atanacak?
31 Mart seçim sürecinde hem AKP’nin hem de HDP’nin ısrarla üzerinde durduğu konuların başında gelen kayyımlar belediye başkan adaylıklarının belirlenmesi sürecinde de kritik bir önem teşkil etti.
HDP seçim hedefini, batıda Cumhur İttifakı’nı geriletirken, doğuda kayyım atanan belediyeleri geri almak ve bu bölgedeki oy oranını yükseltmek olarak belirledi. Kayyım konusunda iktidarın ilk çıkışı ise aday belirleme çalışmalarının sürdüğü Ekim 2018’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan geldi. Ankara’daki bir açılış töreninde konuşan Erdoğan “Bu seçimlerde de teröre bulaşmış olanlar, sandıktan çıkacak olurlarsa, öyle bekleyelim şu olsun bu olsun yok. Anında gereğini yapıp kayyım tayinleriyle yolumuza devam edeceğiz” dedi.
Belediye başkanlığına aday gösterilen kayyımlar
AKP, Diyarbakır'da kayyım olarak görev yapan Cumali Atilla'yı ve Hakkari'de Vali Yardımcısı’yken kayyım olarak atanan Cüneyt Epcim'i belediye başkanlığına aday gösterdi. HDP’nin Diyarbakır adayı Diyarbakır Milletvekili Doktor Selçuk Mızraklı, Hakkari adayı ise KHK ile ihraç edilen Seher Kadiroğlu Ataş oldu.
HDP, üç ilde görevden alınan belediye başkanlarını yeniden aday gösterdi
HDP ise, görevden alınan Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk, Batman Belediye Başkanı Sabri Özdemir, Siirt'in Gökçebağ Belde Belediye Başkanı Serhat Çiçek’i, yeniden aday gösterdi.
Erdoğan: Kayyım atayabiliriz, bunu yasalar söylüyor
31 Mart seçimlerine yaklaştıkça iktidar kanadının ‘terörle bağlantılı kişilerin’ seçilmesi durumunda yerlerine kayyım atanacağı konusundaki açıklamaları sertlik kazandı. 23 Şubat’ta A Haber canlı yayınına katılan Erdoğan, “Kayyım atamaları devam edecek mi?” sorusuna
“Terörle ilişkisi olmayan seçim kazanmışsa, o insanlara adımımız olmaz. Ama terörle ilişkisi seçim öncesi tespit edilememişse, daha sonra tespit edilirse onu orada tutmayız. Bunu ben değil yasalar söylüyor. Devletten aldığı parayı Kandil'e boca ediyorlar. Biz bu milletin parasını yatırım yapsınlar diye ödüyoruz. Tabi ki kayyımlar atanabilir. Bu kanunun, hukukun verdiği bir haktır. Biz halkımızı zulme teslim edemeyiz” diye yanıt verdi.
İçişleri Bakanı: Bunların bu görevleri yapma hakkı yok
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise, “PKK ile irtibatlı’ 325 kişinin muhalefet partilerinden belediye meclis üyeliğine aday yapıldığı iddiasını gündeme getirdi. Soylu, “Net söyleyim 325 kişi de olsa, iltisakını, irtibatını tespit ettiğimiz anda bu adamların hiçbirisi Allah muhafaza belediye meclis üyesi seçilse biz bunlara belediye meclis üyeliği yaptırmayız. Çünkü bu olayları yapmış insanların bu görevlere aday olma hakkı olabilir ama bunların bu görevleri yapma hakkı yok" diye konuştu.
Erdoğan: Açık söylüyorum terörle ilgisi bulunanlar görevden alınır
Seçim kampanyası boyunca sıklıkla HDP’yi eleştiren ve belediyeleri PKK’ya yardım yapakla suçlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, kayyım konusundaki son açıklamasını 27 Mart’ta yine A Haber canlı yayınında yaptı. Belediye başkan adaylarının GBT kayıtlarını ellerinde bulundurduklarını ifade eden Erdoğan, “Yasa teröre yardım ve yataklık yapmak suçtur. Teröre destek vermek suçtur. Terörün propogandısını yapmak suçtur. Finanse etmek de suçtur. Milletiyle omuz omuza olması gereken belediye başkanları terör örgütleriyle omuz omuza oluyorsa bunun elbet bir karşılığı vardır, bir bedeli olacaktır. Millet kendisine hizmet eden belediyecilik istiyor. Gerçekçi olalım. Eğer burada, zaten birçoğunun künyesinde, GBT'sinde neler var neler yok bunları söyledim. YSK bu GBT olaylarını tam manasıyla çıkartmıyor. Bunların aday olamaması lazım. Herhalde sayı çok fazla olduğu için bunlarla baş edemiyor. Açık söylüyorum terörle ilgisi bulunanlar görevden alınır” dedi.
Avukat Turgut Kazan: Seçilenler görevden alınamaz, GBT kayıtları tartışması kimseyi korkutmasın
Erdoğan’ın GBT konusundaki açıklaması ‘fişleme’ iddiaları nedeniyle tartışma yarattı. Tartışmaya katılan isimlerden biri olan eski İstanbul Baro Başkanı Turgut Kazan “Seçilenler görevden alınamaz. GBT kayıtları tartışması kimseyi korkutmasn" paylaşımında bulundu. Kazan, "Cumhurbaşkanı danışmanları ve İçişleri Bakanı, 27.02.2019 günlü AYM kararını okurlarsa bu gerçeği anlarlar" ifadelerini kullandı.
31 Mart seçimlerine günler kala yayınlanan son anketlerin HDP’nin kayyım atanan belediyelerde büyük ölçüde kazanacağı iddiasını içermesi kayyım tartışmasının uzun bir süre daha devam edeceğini gösteriyor.
