Çeviri: Varsan Çekiç
Half-Life, Team Fortress, Portal, Dota ve Left 4 Dead oyun serilerini geliştiren oyun şirketi Valve'in internete sızan ve şirketin olağandışı iç işleyişini anlatan el kitabını, şirket çalışanı DJ Powers BBC'ye anlattı.
İç işleyiş hakkında konuşan Powers, "Biz düz bir organizasyonuz. Ben kimseye rapor vermiyorum ve kimse de bana rapor vermiyor. İlginç olduğunu düşündüğümüz projeyi seçip, üzerinde çalışmakta serbestiz. Hepimiz birbirimize ne üzerinde çalıştığını soruyoruz ve çalışma üzerine konuşup, birbirimize katkı sağlamış olmak cevabımız oluyor" dedi.
BBC muhabiri Leo Kelion, diğer şirketlerin iç yerleşimlerinin sabit olarak kurulduğunu belirtirken, Valve şirketinin iş istasyonlarının tekerlekli olduklarını yazdı.
"Çok fazla hareket ediyoruz ve bunun fazla zaman almasını istemiyoruz" diyen Powers, "Bir oyunu yada özelliği bitirmek için takımlar oluşturuyoruz ve bitirdikten sonra başka takımlara katılmak için dağılıyoruz. 20 dakika içinde toparlanıp, başka bir ofiste olabilmek gerçekten çok havalı" diye konuştu.
Valve'ın el kitabı, masaların nasıl hareket ettirilmesi gerektiğini gösteren rehberi de içinde bulunduruyor.
Valve'ın geliştirdiği Half-life, Portal, Dota ve Left 4 Dead serisi gibi oyunlar kaliteleri ve yüksek satış rakamlarıyla ün yapmış durumda. Valve'ın geliştirdiği internet mağazası Steam, Apple'ın geliştirdiği App Store'dan yıllar önce, dijital pazaralanı fikrini popüler hale getirmişti.
BBC, Valve'in yakın zamanda geliştirdiği yeni Steam işletim sisteminin, oyun konsol pazarını karıştırabileceğini de belirtti.
Powers, şirketin ürettiği karmaşık ürünlerin nasıl ortaya çıktığını şöyle anlattı:
"Valve'da işleri halletmenin yollarından biri kritik bir kütle oluşturmak. Neyin üstünde çalışılacağına dair pekçok fikir var. Ancak çalışabileceğiniz ortak fikre sahip insanlar bulamazsanız, işi bitirmek için gereken materyali toplamak için mücadele edersiniz"
"Lidersiz" çalışma modelleri üzerinde çalışan Cass Ticaret Okulu'ndan Prof. Cliff Oswick, Valve'ın iç işleyişi hakkında, "Hiyerarşi'den bilerek kaçma formunda gördüğüm en uç örnek. Bu form hakkında en çok beğendiğim şey, kollektif çalışmaya ve diyalog kurmaya imtiyaz tanıması" dedi.
Oswick ayrıca, modelin bu şekilde işleyebildiğini çünkü Valve'ın "elit" tasarımcıları cezbettiğine inandığını söyledi.
Ancak Powers, Valve şirketinin başarısının başka bir nedeni olduğunu söyledi:
"Model, yüzde birin de yüzde birini işe aldığımız için işlemiyor. Model işliyor çünkü orijinal felsefe buydu. Gabe Newell ve takımı Valve'ı kurduğunda, bu fikir üzerinden insanları işe aldı. Uzun zamandır etkili şekilde çalışan bir şirkete sahibiz çünkü bu model, daha en başlangışta tasarlanmıştı"
BBC, şirketin yığın sıralama sisteminin de başka bir merak konusu olduğunu belirtti.
Aynı proje üstünde çalışan personeller birbirlerini, teknik yetenekler, üretkenlik, takım çalışması kabiliyetleri ve diğer katkılarına göre değerlendiriyor.
Değerlendirmenin ardından kimin, ne kadar para alacağına karar verilmesine yardım eden bir sayı tahtası oluşturuluyor.
Valve'ın kayıtları sistemin işlediğini gösterse de Prof. Oswick, eğer şirket finansal bir aksilikle karşılaşırsa, sistemin yanlış gidebileceğini belirterek, "Akran baskısı, bir iş organize etmek için muhteşem bir yol. Herkes iyi para aldığı sürece kimse ödeme kartilinin dibinde olmayı umursamaz. Ancak kaynaklar azaldığında, rekabet artacaktır ve çatışmalar, tansiyon, hiyerarşi ve pozisyon hakkında endişeler yaratacaktır" dedi.
Bu arada Valve çalışanlarının iple çektiği, bütün giderleri ödenmiş bir haftalık tatilleri var.
Şirket düzenli olarak 300'ü aşan personelini ve ailelerini, Hawaii gibi tropikal bölgelere yolluyor.
Bazıları için boş zamanlarını iş arkadaşlarıyla geçirme fikri kulağa kabus gibi gelebilir ancak Powers, birlikte tatile çıkanın kendisinin ve diğerlerinin iple çektiği bir olay olduğunu söyledi:
"Her yıl bir kere birlikte yolculuğa çıkıyoruz ve bu çok zevkli. Valve gerçekten bir aile atmosferine sahip ve tatil kendi ailelerimizin de birbiriyle tanışması için fırsat sağlıyor."
Ancak Valve modelinin içinde bazı uyarılar bulunuyor. Modelin sunduğu eşitler ülkesinde şirketin kurucusu Gabe Newell, hâlâ en büyük itibara sahip.
Ya da Valve el kitabına göre: "Eğer ne dediğimizi anlıyorsanız, bu şirkette patronun olmayan insanlar arasında Gabe, EN patron olmayan kişi."
Kimin işe alınacağı kararının "nefes almaktan daha önemli" olduğunu söyleyen şirket, pekçok yetenekli bireyin modele uyum sağlayamacağını da kabul ediyor.
Powers durumu, "Buradaki kültür, tepeden tabana gitmeyen, düz bir organizasyon olmak. Bu durum pekçok insan için rahatsız edici" diye açıkladı.
BBC, patronu olmayan bir şirketin personel çıkardığında bu durumun dikkat çektiğini belirterek, Şubat ayında Valve'ın 24 kişiyi işten çıkardığını ve olayın teknoloji basının manşetlerine yansıdığını hatırlattı.
Powers'ın konu hakkında yorum yapmadığını belirten BBC, işten çıkartılan iki çalışanın Verge teknoloji haber sitesi ile yaptığı söyleşide Valve ile aralarının iyi olduğunu ve şirketin çalıştıkları projelere dair fikri mülkiyet haklarını sağladığını açıkladıklarını yazdı.
Valve modelinin var olan çalışma modellerine uyarlanmasının kötü bir fikir olacağını belirten Powers, model hakkında şunları söyledi:
"İnsanlar tarafından yönetilmememiz, insanları yönetmememiz, kendi fikirlerimizi formülleştirmemiz ve her kim bir proje bulursa onunla çalışabilmemiz gerçeğinin, güçlendirici olduğunu düşünüyorum.
Bu bir saygı topluluğu ve Valve'da bir yıldır çalışan birinden ya da kurucu Valve üyesinden, kimden geliyorsa gelsin, en iyi fikir kazanır"
Valve şirketinin el kitabı için tıklayın