T24 Kültür Sanat
Türkiye'nin önde gelen karikatür sanatçısı ve T24 çizeri Tan Oral'ın eserlerinden oluşan ‘Gazete’ isimli sergi yarın (13 Ocak Perşembe) Karaköy Bankalar Caddesi Felek Sokak No: 1 adresindeki Schneidertempel Sanat Merkezi'nde açılıyor. Covid-19 salgını nedeniyle açılış kokteyli düzenlenmeyecek sergi için Tan Oral 11.00-18.00 saatleri arasında sergi mekânında konukları karşılayacak.
Türkiye’nin dünyada da tanınan sanatçılarından Tan Oral’ın çizgisi son olarak, 11 Haziran 2021 tarihinde Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin düzenlediği Türkiye Gazetecilik Başarı ödüllerinde, 2 Kasım 2020'de yayımlanan "Betonlaşmadan Yakınmak" karikatürüyle ödüle değer bulundu.
Betonlaşmadan Yakınmak
50 yıldır çizen Oral’ın, 6 Şubat’a kadar 11.00/18.00 saatleri arasında görülebilecek sergisine ilişkin hazırlanan tanıtım bülteni şöyle:
Çizerliğin keyifli ve zorlu günlerini yaşayan, bunları çizen ve günü gününe çalıştığı gazetelerde yayınlayan Tan Oral, bu sergide “gazete kâğıdını” selâmlıyor.
Sosyal medyanın yaygınlaşması, akıllı telefonlarla anlık haber alma olanağı, dijital haber kaynaklarının çoğalması ile basılı gazete bitiyor mu tartışmaları sürerken, bir yandan da gazeteye dokunmayı seven, sayfaları çevirmekten keyif alanlar, devam ediyor.
Üstündeki haber ve makaleler kadar kendisinin maddesi de, iddiası ve yarattığı etkisi de dünyadaki önemini henüz koruyor.
Sergide yer alan çizimler, bu konuların yıllar içinde bıraktığı izleri sürüyor.
Tan Oral’ın rahmetli annesinin önerisi: “Dağ başında, tek başına bile olsan, yemek yerken sofra kur ve altına bir gazete ser.”
Tan Oral'ın çizdiği 'gazete' de sergide yer alıyor
Kokteyl yapılmayacak, sanatçı konukları karşılayacak
Schneidertempel Sanat Merkezi ve Tan Oral tarafından yapılan açıklamada, Covid-19 pandemisi nedeniyle açılış kokteyli iptal edildiği belirtilerek şu duyuru yapıldı:
"Önemli ve zorunlu açıklama:
13 Ocak Perşembe günü açılışını yapacağımızı duyurduğumuz Tan Oral’ın 'Gazete' sergisinin kokteyli iptal edilmişitir. Sergi, planlandığı gibi 13 Ocak - 6 Şubat tarihleri arasında ziyarete açık olacaktır. Tan Oral’ın konuyla ilgili mesajı şöyledir:
Pandemi'de günlük vak'a sayısı, kolay bulaşan yeni varyantlarla hızla artıyor. Bu nedenle Schneidertempel Sanat Merkezi’ndeki 'GAZETE' adlı karikatür sergisi açılış kokteylini iptal etmek zorunlu oldu.
Ancak, 13 Ocak Perşembe açılış günü sabah 11.00’den akşam 18.00’e kadar sergi gezilebilir, çizer ve galeri sorumluları da orada olacaklar.
Bu değişiklik için özür dileriz.
Hepinizi sırayla bekliyoruz.
Schneidertempel Sanat Merkezi & Tan Oral
Saygılarımızla."
Tan Oral kimdir?
1937’de Amasya Merzifon’da doğan, 1963'te Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık bölümünden mezun olan Tan Oral, Türkiye’de mimarlık eğitimi ve uygulamalarının büyük hocalarından Sedat Hakkı Eldem’in asistanlığını yaptı. Çizgisinin özgünlüğü, bu dönemdeki mimari birikiminden de beslendi.
Oral, üç yıl mesleğini icra ettikten sonra karikatür, film ve çizgi film konularıyla ilgilenmeye başladı. 1969 yılında Sanatçılar Birliği’ne üye olan Oral, 1971'de bu oluşumun başkanlığını yaptı. Bu süreçte Ant, Yeni Gün, Yansıma, Özgür İnsan gibi dergi, gazete, sendika yayın organlarında karikatürleri yayımlandı. Dostlar Tiyatrosu için filmler hazırladı.
2015 TÜYAP Kitap Fuarı Onur Çizeri ilan edilen Oral, bu bağlamda pek çok röportaj, panel ve söyleşiye katıldı, sergilerin yanı sıra TÜYAP iki tane kitap da hazırladı; bunlardan bir tanesi Faruk Şüyun’un onunla yaptığı söyleşilerden oluşan “Kafa Kâğıdı”, diğeri de yaklaşık 300 karikatürün yer aldığı “Aydın Okumaları” kitabı. Yapı Endüstri Merkezi de şehircilik, mimarlık, kentsel dönüşüm gibi konularda Tan Oral’ın çizdiklerinden bir seçkiyi “Başımı Sokacak Bir Yerim Olsun Yeter” adıyla yayımladı.
“Sansür” adlı kitabı ile çocuklar için hazırladığı “Bu Kitabın Kuyruğu Var” Evrensel basın yayın’dan çıktı. Aydın Engin tarafından hazırlanan “Tan Oral Kitabı - Kitabın Adı Budur” isimli biyografik söyleşi kitabı, 2006 yılında İş Bankası Kültür Yayınları’nın “Nehir Söyleşiler” dizisi kapsamında yayımlandı. Son kitaplarından “01 Adana: 80’li Yıllarda Adana” 2018 yılında yayımlandı.
“Sus ve Dinle: Müzikal Karikatürler”; “Yaza Çize, Çocuk Şarkıları”; “Babam Resim Yaptı”; “Yüzyüze”; “Pencereler” gibi kitapları, çeşitli dergilerde çizgileri yayımlanan Tan Oral, günlük olarak Cumhuriyet ve Taraf gazetelerinde çizdi. Temmuz 2014’ten itibaren bağımsız internet gazetesi T24’te çizen ve yazan Oral, “Uluslararası Aydın Doğan Karikatür Yarışması”nda seçici kurul üyeliği de üstlendi.
|
Cemal Süreya’nın kaleminden Tan Oral
Türkiye’de şiire damga vuran ve İkinci Yeni akımında sembol isimlerden olan Cemal Süreya’nın en bilinen düz yazıları olan “portreler” serisinde Tan Oral da yer almıştı.
Süreya’nın, 1988 yılında 2000’e Doğru dergisinde yazdığı, daha sonra “99 Yüz” kitabında toplanan portrelerinde, Tan Oral ve çizgisi için kullandığı bazı ifadeler şöyle:
“Tan Oral ın çizgisinin altında çok derin bir araştırma çalışması var. Öbür sanatlarla, düşünce yapıtlarıyla, dille iyi beslenmiştir. Bu da o çizgiye usta işi olmanın ötesinde bir kıvam kazandırmıştır.
Yumuşak çizgi. Sanki Tan Oral çıkıyor, minareden aşağı bir çamaşır ipi bırakıyor. Yerçekimi de azalmış sanki. O ip nasıl oynar havada, işte öyle bir çizgi. Yumuşak, ama hiçbir zaman gevşek değil. Gereğinde aynı çamaşır ipi kendini aşağıya bırakanın eline hızla dönecektir. Hem de, sözgelimi, kement kıvamına girmiş olarak. Tan Oral da nesneler ve kişiler benzer yanlarıyla baş döndürücü biçimde yan yana gelir.
Modern hayat gereçleri, entelektüel nesneler sürekli çoğalıp durur. Turhan Selçuk’ta üçgen, Ferruh Doğan’da dörtgen, Semih Balcıoğlu’nda daire önemli. Tan Oral ın çizgisi bir çokgenin aile üyesidir. Belirsiz bir çokgen. Çeşitli geometrik biçimlere dönüşebilir.
Tan Oral birkaç çeşit karikatürü birden yürütmekte. Zaman zaman gençlik yapıtlarını yayımladığına da tanık oluruz. Hepsinde damgası vardır. Yine de formülü çıkarılamaz. Bu yüzden taklidi de çok zor. Formülü çıkarılamayan bir sanatçı da Ali Ulvi. Onun en belirgin özelliği de desen gücü ve titizliği. Çamaşır ipinin cinsini de araştırır.”
|
TIKLAYIN: Tan Oral çizgileri
TIKLAYIN: Hakaretten uzak, nezakete bir o kadar yakın Tan Oral
