Yaşam

Egzoz kokusuna karşı parfüm kokusu; işte Süslü Kadınlar Bisiklet Turu’nun hikâyesi

"Bisiklete yeni başlamıştım, çok acemiydim ve bir anda kendimi bir bisiklet hareketinin lideri olarak bulmuştum!"

13 Kasım 2024 23:30

T24 Yaşam

Sema Gür, İzmir’de yaşayan bir tarih öğretmeni. Hayatı boyunca bisiklete hiç ilgi duymadı. Hatta öğretmen arkadaşlarının ısrarıyla katıldığı bisiklet turlarına dahi arabasıyla gitti. Bu turların ardından içten içe bisiklet kullanmak istemeye başlasa da, öğrenmeye cesaret edemedi. Babası yaz tatilinde “Hiçbir şey için geç değil, istersen ben sana bisiklete binmeyi öğretirim” dediğinde Gür, 38 yaşındaydı.

Sema Gür bisiklete binmeyi 38 yaşında öğrendi | Fotoğraf: Bülent Tavlı

Artık bisiklet turlarına arabasıyla değil, bisikletiyle katılıyor ve şöyle diyor:

“Çok keyif alarak gitsem de çok erkek egemen turlardı bunlar. Turları genelde erkekler düzenliyor, programlar kadınlar düşünülmeden yapılıyordu. Biz de aramızda ‘Kadınlar niye tur düzenlemiyor? Niye şehirde süslü süslü bisiklet sürmüyoruz?’ diye konuşuyorduk.”

Gür sosyal medya üzerinden kadınları tura davet etti | Fotoğraf: Can Yücel

Sonunda kadın bisikletçiler, hep o konuştukları kadın turunu Otomobilsiz Kentler Günü’ne denk gelen 23 Eylül 2013 tarihinde yapmaya karar verdi ve Gür, sosyal medyadan bir çağrıyla başka kadınları da bu sürüşe davet etti.

“Ben bu çağrıyı, sosyal medyada bisikletli fotoğraflarımı paylaştıkça beğenen ve bisiklete binmek istediğini söyleyen kadınlardan etkilenerek yaptım. ‘Beş kişi ya gelir ya gelmez’, dedik. İşte Süslü Kadınlar Bisiklet Turu (SKBT) bu cümleyle başladı. Bir gittik ki bisikletleriyle yaklaşık 250 kadın var! Ben şoke oldum. Hiç beklemediğimiz bir kalabalıktı!”

AB tarafından desteklendi 

bu kalabalık 10 yıl boyunca giderek arttı ve 30 ülkenin 200’den fazla şehrine yayıldı. SKBT sadece bir bisiklet etkinliğinden fazlası haline geldi; kadınların kamusal alandaki varlığının, güçlenmesinin, dayanışmasının ve kararlılıklarının bir göstergesine dönüştü.

Sloganı “Egzoz kokusuna karşı parfüm kokusu” olan bu farkındalık etkinliği, AB Ulaşım Komisyonu tarafından uluslararası bir kadın hareketi olarak tanındı ve AB tarafından desteklendi. 2022’de Birleşmiş Milletler’in Dünya Bisiklet Günü Özel Ödülü’ne layık görüldü.

Turun yapıldığı şehirler

Mahalleden dünyaya...

Turun bu denli dünyaya yayılmasının arkasındaki itici güç bisiklet aktivisti Pınar Pinzuti. Gür ile Pinzuti’nin yolları mahallede kesişiyor.

“Pınar ile komşu olmamız ve onun bisiklet aktivisti olması benim için bir mucizeydi! Bisiklete yeni başlamıştım, çok acemiydim ve bir anda kendimi bir bisiklet hareketinin lideri olarak bulmuştum! Pınar her şeyi derleyip toparladı ve iklimi değil pedalı çevir diyerek birlikte devam ettik” diye anlatıyor Gür. 

Süslü Kadınlar Bisiklet Turu koordinatörlerinden Pınar Pinzuti | Fotoğraf: Can Yücel

Pinzuti de şöyle konuşuyor:

“Sema'ya web sitesi, içerik oluşturma ve sosyal medya konularında destek olmaya başladım. Tur büyüdükçe de organizasyonu birlikte yaptık. Benim Milano'ya taşınmamla beraber etkinlik İtalya, Almanya ve İsviçre başta olmak üzere yıllar içinde pek çok ülkeye ve şehre yayıldı. Şehirlerde kadın bisiklet turlarının yapılmasına öncülük ettiğimiz çok gururluyuz.”

Dönüşüm vakti!

10 yıllık bir maceranın ardından Gür ve Pinzuti artık dönüşüm vaktinin geldiğini duyurdu. Bu yüzden bu yıl merkezi bir SKBT yapılmadı.

Süslü Kadınlar Bisiklet Turu’nun koordinatörleri Sema Gür ve Pınar Pinzuti | Fotoğraf: Güneş Ali

“Bu başarıların hiçbiri, perde arkasında yorulmadan çalışan sayısız kadın gönüllünün özverisi ve kararlılığı olmadan mümkün olamazdı. SKBT misyonunu tamamdı ve bağımsız yerel eylemler için alan tanıdı. Ancak ruhu her birimizin içinde yaşamaya devam edecek” ifadelerini kullanıyor Pinzuti.

"Değişimin mümkün olduğunu gösterdi."

AB Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Thomas Ossowski de “Sadece bisiklet kullanımını ve sürdürülebilir ulaşımı teşvik etmekle kalmayıp aynı zamanda kadınları güçlendiren bu olağanüstü girişimi desteklemiş olmaktan gurur duyuyoruz. Bu hareket, ortak bir amaç için bir araya geldiğimizde değişimin mümkün olduğunu gösterdi” diye konuşuyor.

AB Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Thomas Ossowski

Kadınların hayatını değiştirdi

 SKBT pek çok kadının hayatını değiştirdi. Onlardan biri de 55 yaşında bisiklete binmeyi öğrenen ev hanımı Nevin Altınsoy.

“Bisiklete binmeyi bilmememe rağmen 2017’de tura yürüyerek katıldım. Ama orada kendime bisikleti öğrenme sözü verdim ve sözümü tuttum. Bisiklet beni özgürleştirdi” diye konuşuyor Altınsoy. 

SKBT pek çok kadının hayatını değiştirdi | Fotoğraf: Nurten Erdal

SKBT Torbalı Koordinatörü İlknur Tunger de şöyle konuşuyor:

“Saat Kulesi’nde süslü süslü kadınlar toplanmışlar. Yanlarına gittim, keşke ben de bisiklete binmesini bilseydim, dedim. Sema Hanım da 'Seneye kadar öğren, gel' dedi. Ben de aynen öyle yaptım, dahası Torbalı’da SKBT’yi düzenledim. Torbalı'daki kadınlarla Keyifli Pedal grubunu kurduk. Şimdi uluslararası sürüşlere katılıyorum.”