Her cinsiyetten insan için İzlanda'da yaşamanın başka faydaları da var: İzlanda dünyanın en mutlu ve en huzurlu ülkelerinden biri olarak gösteriliyor.
Norveç, WEF'in 2023 sıralamasında ikinci sırada yer alıyor ve küresel cinsiyet uçurumunun yüzde 87,9 oranında kapandığı tahmin ediliyor. Ayrıca 2021 Kadın Barış ve Güvenlik Endeksi'nde de birinci sırada yer aldı (Türkiye bu endekste 170 ülke arasında 106. sıradaydı).
Norveçli Thea Ringseth, yüksek performansın şaşırtıcı olmadığını söylüyor. "Norveç'te toplumsal cinsiyet eşitliği oldukça görünür durumda" diyen Ringseth, kadın başbakanın yanı sıra hükümette ve diğer kilit pozisyonlarda çok sayıda kadın lider olduğunu belirtiyor. Norveç'te bakanlık pozisyonlarında temsil edilen kadın sayısı diğer tüm ülkelerden daha fazla.
Siyaset dışında Norveç, kadın okuryazarlığı (1. sırada), kadın profesyonel ve teknik çalışan sayısı (1. sırada) ve gelir eşitliği (6. sırada) açısından da iyi bir performans sergiliyor.
Elbette Norveç yüzde 100 cinsiyet eşitliğine ulaşmış değil ve bu durum toplumsal davranışlarda da kendini gösteriyor. Ringseth, "Örneğin çocuğunuz hasta olduğunda genellikle annenin evde kalması beklenir" diyor. "Ama bence bunlar Norveç'i yansıtmıyor" diye ekliyor.
"Toplumsal olarak, ihtiyaçlarınızı, eğitiminizi, kariyerinizi, sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarınızı [bir kadın olarak] ilerletmek, kariyer odaklı olmak, hırslı olmak sorunlu karşılanmıyor, aksine bu pozitif görülüyor."
Yeni Zelanda
Yeni Zelanda, WEF raporunda dördüncü sırada yer alarak Güney Yarımküre'de en iyi performans gösteren ülke oldu. Parlamento üyelerinin yüzde 50'sinin kadın olduğu Yeni Zelanda, siyasi temsil açısından oldukça iyi bir performans sergilerken, kadınların ilk ve orta öğretimdeki okullaşma oranı da erkeklerle neredeyse eşit.
2016'dan beri Yeni Zelanda'da yaşayan Kanadalı Jessica Redenburg, Auckland Teknoloji Üniversitesi'nde pazarlama profesörü. "Benim deneyimlerime göre, en azından işletme fakültesinde, cinsiyet eşitliği var. Pazarlama departmanında erkeklerden çok kadın ağırlıklı bile olabiliriz. Dekan kadın" diyor. Erkek meslektaşlarından daha az eşit kariyer fırsatları gibi bir sorun olmadığını belirtiyor.
Elbette, Yeni Zelanda da mükemmellikten uzak. Örneğin WEF'in raporuna göre bu ülkede kadınlar yılda ortalama 33 bin 620 dolar kazanırken, erkekler 52 bin 370 dolar kazanıyor ve ücret eşitliği açısından 37. sırada yer alıyor.
Yeni Zelanda, kadınların ortalama yaşam süresi açısından da dünyada 109. sırada. İstatistiklere göre, yerli Maori nüfusu özellikle risk altında ve Maori kadınların yaşam beklentisi diğer kadınlardan yaklaşık 7 yıl daha kısa.
Cinsiyet eşitliği bir yana, bölge sakinleri Yeni Zelanda'da yaşamayı tercih etmek için pek çok neden olduğunu söylüyor. Dağları ve deniziyle eşsiz doğası, küçük ve ulaşımı kolay bir yer olması gibi. Bir de genel havası.
Redenburg bunu şöyle ifade ediyor: "Çok rahat, çok sakin. Spor yapmaktan ve bir araya gelmekten gerçekten keyif alıyorlar. Bu benim çok hoşuma giden bir arkadaş ve aile, barbekü ve toplanma kültürü."
Namibya
8. sırada yer alan Namibya, cinsiyetler arası uçurumun yüzde 80,2 oranında kapandığı ve ilk 10'daki tek Afrika ülkesi. Yani İngiltere (15., yüzde 79,2), İspanya (18., yüzde 79,1), Kanada (30., yüzde 77) ve ABD (43., yüzde 74,8) gibi birçok ülkenin önünde.
Bir bakanlıkta toplumsal cinsiyet duyarlılığı eğitmeni olan Penohole Brock'a göre ülkenin sıralaması anlamlı: "Bakanlarımızın çoğu kadın. Büyükelçilerimizin çoğu kadın. Çalışma arkadaşlarımın da kariyer basamakları söz konusu olduğunda ayrımcılıkla karşılaşmadıklarını söyleyebilirim; bu anlamda çok sağlıklı bir çalışma ortamı var."
Yine de bu alanlarda kadın temsiliyeti, denklemin yalnızca bir parçası. "Cinsiyet eşitliği doğru yönde atılmış büyük bir adım. Şimdi de bu kadın sesleri neyi savunuyor diye bakma ve analiz etme zamanı" diyor Brock.
Cinsiyete dayalı şiddet ve cinsel taciz konusunda ise "daha gidecek çok yolumuz var" diyor. Örneğin 2021 Kadın Barış ve Güvenlik Endeksi'nde Namibya, Mauritius, Ruanda, Güney Afrika ve Gana gibi diğer Afrika ülkelerinin gerisinde 95. sıradaydı.
Ancak hem Güney Afrika'da hem de Paris'te yaşamış olan Brock, başka bir yerde yaşamak istemeyeceğini söylüyor. "İnsanlar, müzik, enerji, burayı seviyorum. Çok çeşitli. Her bölge çok farklı" diyor. "Namibya'da çok fazla potansiyel var. Burası harika bir yer."
Türkiye
Türkiye genel cinsiyet uçurumunu kapatma oranı bakımından yüzde 63,8 ile 129. sırada yer alıyor.
Ekonomik yaşama katılım ve fırsatlar bakımından Türkiye uçurumu yüzde 50 oranında kapatabilmiş ve 146 ülke arasında 133. sırada yer alıyor. Suudi Arabistan 130. sırada.
Raporda Türkiye; Avrasya ve Orta Asya bölgesinde kadınların cinsiyet eşitliği uçurumunu kapatma oranı en düşük ülkeler arasında yer alıyor.
Kadınların ekonomik hayata katılımı bakımından Türkiye bölgede Tacikistan ile en kötü durumda ve bu alanda cinsiyet uçurumunu yüzde 60'tan az kapatmış tek ülke.
Eğitimde başarı bakımından 99, siyasette güç kazanma bakımından 118, sağlıkta 100. sırada.
Türkiye, Hindistan ve Çin'de bakanların sadece yüzde 7'si kadın.