Ülkemizde harcanan toplam enerjinin yaklaşık yüzde 40’ının konutlarda, konutlarda tüketilen enerjinin ise yaklaşık yüzde 70’i kış aylarında ısıtma ve yaz aylarında serinleme amaçlı klima ve elektrik kullanımı ile gerçekleşiyor. Konutlarda ısı ve enerji tasarrufu sağlamak, bu nedenle büyük önem taşıyor. Daha tasarruflu olabilmek için toplumda enerji tasarrufu bilincinin arttırılması şart, ayrıca tasarruf konusunda doğru bilinen yanlışlara da dikkat etmek gerekiyor.
Hürriyet’te yer alan habere göre, özellikle kış aylarında kabaran doğalgaz ve elektrik faturaları, tüketicilerin en önemli şikâyetlerinden biri. Oysa ihtiyaç duyulan enerji ile ihtiyaç dışı tüketim arasındaki fark, yani enerji israfı konusunda bilinçlenerek ve bu bilinçle adımlar atarak tasarruf yapmak mümkün. Çözüm, çoğu zaman uygun maliyetlerle kolayca tatbik edilebilen uygulamalardan ve kimi alışkanlıkları gözden geçirip değiştirmekten geçiyor. Avrupa ülkelerine göre, kişi başına tükettiğimiz enerji miktarı üçte bir daha az olmasına rağmen, ülkemizde ısıtmak için harcanan enerji örneğin Fransa’dan yaklaşık yüzde 50, İsveç’ten ise yüzde 23 daha fazla. Enerji ve Isı Tasarrufu Derneği (ETADER), enerji tasarrufunda doğru bilinen yanlışları şöyle sıralıyor:
Yanlış 1: Sıcak bölgelerde ısı yalıtımı yapılmasına gerek yoktur.
Doğru: Isı yalıtımı kışın ısınmak, yazın serinlemek için harcanan enerji ve yakıttan tasarruf sağlar. Bir binanın soğutulması için harcanan enerji, ısıtılması için harcanan enerjiden daha fazladır. Bu yüzden sıcak iklim bölgelerinde, soğuk iklim bölgelerine kıyasla ısı yalıtım ihtiyacı daha fazladır.
Yanlış 2: Mantolama ile ısı yalıtımı, enerji tasarrufu yapmak için yeterlidir.
Doğru: Binalarda insanların yaşam kalitesi ve konforundan ödün vermeden, enerji tasarrufu sağlamak için alınabilecek üç önlem vardır. Bunlar, ısı yalıtımı yapmak, otomasyon sistemleri kullanmak ve yüksek verimli cihazların kullanılmasıdır. Merkezi olarak ısıtılan binalarda, tüketim ısı pay ölçer cihazlarıyla ölçülmez ve termostatik vanalar ile fazla ısı kontrol edilmezse tasarruf etmek mümkün olmaz. Ayrıca tamamlayıcı unsur olarak kazan ve pompa sistemlerinin yüksek verimli olmasında yarar vardır.
Yanlış 3: Isı Pay Ölçer sistemi tasarruf yapmaz.
Doğru: Tüketimin ölçülmesinin kullanıcılarda tasarruf etme refleksini harekete geçirdiği kanıtlanmıştır. Daha önce Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Ankara, İstanbul, Bursa, Eskişehir ve Kocaeli’nde 361 binada bulunan toplam 11 bin konutta yaptığı araştırmaya göre, ısı pay ölçüm sistemine geçilen binalarda ortalama yüzde 27.5 enerji tasarrufu sağlanabiliyor.
Yanlış 4: Oda termostatını yükselttiğinizde eviniz daha hızlı ısınır.
Yanlış 5: Televizyonlar, dizüstü bilgisayarları, telefon şarj aletleri gibi elektrikli aletler fişe takılı olmalarına rağmen kullanılmıyorlarsa elektrik tüketmez.
Doğru: Bazı elektrikli aletler ve telefon şarjları, cihazlar kullanım dışıyken bile elektrik tüketir. Bu “vampir güç” enerji israfına neden olur. İdeal olan hepsini fişten çıkarmayı unutmamaktır. Bekleme (stand-by) konumundan kaçınmak yılda ortalama 180 lira ila 280 lira tasarruf etmenizi sağlar.
Yanlış 6: Geleneksel ampul teçhizatlarına doğrudan enerji tasarruflu ampul ve LED aydınlatmalı ampul takamazsınız.
Doğru: Enerji tasarruflu ya da LED ampullerin her şekli ve boyutu üretiliyor. Dolayısıyla avizelerden ayaklı lambalara kadar her türlü aydınlatma teçhizatına uygun olanları var.
Doğru: Oda termostatı, ayarlanan ısıya göre ısıtma sistemini devreye sokar ya da kapatır. Merkezi sistemle ısıtılan binalarda ısıyı ne kadar yükselttiğinize bağlı kalmaksızın sistemin dağıttığı ısı sabittir. Evinizi daha hızlı ısıtmak için duvar, pencere ve zemin izolasyonunun daha iyi yapılması gerekir.
Yanlış 7: Pencerelerdeki boşlukları izole bant ve streç film ile kapatmak izolasyon çıtaları ya da çift cama göre daha fazla ısının içeride kalmasını sağlar.
Doğru: Pencerelerinizin etrafındaki boşlukları streç film ya da izole bant ile kapatmak cereyanı durdurup ısı kaybını azaltmasına karşın izolasyon çıtaları ya da çift cam kadar etkili bir yöntem değildir. İzolasyon çıtaları ya da çift cam sayesinde daha fazla tasarruf edersiniz.
Yanlış 8: Evin duvarlarını ve çatıyı koyu renge boyamak enerji tasarrufu yapmanıza yardımcı olur.
Doğru: Tam tersine evin iç ve dış duvarları ile düz çatılarda ısı iletkenliği düşük olan yalıtımlı açık renk boyaları tercih etmelisiniz. Böylece yüzde 25’e kadar ısı yalıtımı sağlayabilirsiniz. Ayrıca bu tür boyaların yüksek yansıtma özelliği sayesinde iç mekânlardaki aydınlatma donanımını daha az kullanarak tasarruf yapmış olursunuz.
Yanlış 9: Güneş panelleri bulutlu günlerde elektrik üretmez.
Doğru 9: Güneş panelleri parlak güneş ışığında daha randımanlı çalışmasına karşın bulutlu günlerde dahi dağılan ışıktan enerji biriktirmeye devam eder. Ancak elbette kış aylarına oranla aydınlık saatlerin daha uzun olduğu yaz aylarında verimlilikleri artar.
Yanlış 10: Masa üstü bilgisayarı kullanırken ekran koruyucuyu tercih edersiniz enerji tasarrufu yaparsınız.
Doğru 10: Ekran koruyucular da tıpkı diğerleri gibi enerji tüketen bir programdır ve ekran koruyucu devreye girdiğinde ekranınız açık kalmaya devam eder. Bilgisayarınız uyku modundayken nispeten az enerji tüketmesine karşın mola verdiğinizde ekranınızı kapatmak, hatta bilgisayarınızı tamamen kapatmak enerji israfını önlemenin en etkili yoludur.
