Muzaffer Gençdoğan/ANKARA
TBMM Adalet Komisyonu, Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısını, alt komisyona gönderdi.
Danıştay Kanununda değişiklik öngören Tasarı’nın görüşüldüğü Adalet Komisyonu toplantısına, belediye başkan adayı olduğu Hatay’a gittiği bildirilen Adalet Bakanı Sadullah Ergin'in yerine hükümet adına Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ katıldı. Bu değişiklik “Önümüzdeki günlerde yapılması beklenen olası kabine revizyonunda Bekir Bozdağ Adalet Bakanlığına kaydırılacak” algısı yarattı.
Komisyon Başkanı Ahmet İyimaya’nın, toplantının başında görüntü alan basın mensuplarını salondan çıkmaları için birkaç kez uyarması üzerine AKP Nevşehir Milletvekili Murat Göktürk'ün, “Toplantıya başka bakan geldiği için basın anlam çıkarmaya çalışıyor” sözleri bakan değişikliği algısına destek oldu.
Bozdağ, değişikliğe neden ihtiyaç duyulduğunu anlattı
Tasarıyla ilgili Komisyona sunum yapan Başbakan Yardımcısı Bozdağ, davaların en az giderle ve süratle sonuçlandırılmasının Anayasa uyarınca yargının görevlerinden biri olduğunu söyledi. İdari yargının iş yükünün aşırı derecede artması nedeniyle yargılama sürecinin yavaş işlediğini anlatan Bekir Bozdağ, “Bu durum Anayasa’nın ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin makul sürede yargılanma kriterine engel oluşturuyor” dedi. Danıştay’ın idari davaların son inceleme yeri olduğunu hatırlatan Bozdağ, davaların çoğunun temyiz için Danıştay’a geldiğini, bu nedenle yeni üyelere ihtiyaç olduğunu belirtti. Bozdağ, bazı davaların temyiz incelemesinin bölge idare mahkemelerine bırakılmasının düşünüldüğünü kaydetti.
Danıştay’a sadece 2012’de yaklaşık 248 bin temyiz dosyası geldiğini ifade eden Bozdağ, Mahkemenin yıllık iş yükünün karara bağlanan dosya sayısının iki katı olduğunu söyledi. Bozdağ, Danıştay’daki dosya sayısının yıllar içinde giderek arttığına ve dosyaların karara bağlanma süresinin giderek uzadığına işaret ederek, Anayasa Mahkemesi’nin 2002’de idari yargıda açılan bir davanın halen karara bağlanamaması nedeniyle “makul olmayan gecikme” yönünde karar verdiğini hatırlattı.
Bozdağ, Danıştay’ın üye sayısının artırılacağını ve yeni bir daire kurulacağını, İdari Dava Daireleri Kurulu ile Vergi Dava Daireleri Kurulu’nun sürekli hale getirildiğini, konusu aynı olan dava konuları için “grup davası” ile “ivedi yargılama usulü” adı altında yeni usuller oluşturulacağını ifade etti. Hukuki ve maddi sebebi aynı olan davalar için pilot bir davanın ele alınacağını ve bu karara göre diğer davalarda karar verileceğini belirten Bozdağ, böylece yargı yükünün azalacağını, acele kamulaştırma, Özelleştirme Yüksek Kurulu kararları, turizm teşvikiyle ilgili satışlar, kamu ihalelerinden yasaklama, afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi için alınan bakanlar kurulu kararları için ivedi yargılama usulünün uygulanacağını ifade etti. Bozdağ, ivedi yargılama usulüyle bazı davaların süratle karara bağlanmasının ve hem yatırımların hızlanmasının hem davacıların hakkının sürüncemede kalmamasının hedeflendiğini söyledi.
Muhalefetin itirazları
CHP Kırklareli Milletvekili Turgut Dibek, Danıştay’a yönelik daha önce de bazı yasal düzenlemeler yapıldığını ancak bu değişikliklerin sorunları gidermediğini söyledi ve “İş yükü böyle çözülmez” dedi. CHP Zonguldak Milletvekili Ali İhsan Köktürk ve MHP İstanbul Milletvekili Murat Başesgioğlu da, bütçe görüşmeleri sürerken Komisyonun toplanmasının yanlış olduğunu savundular.
MHP’li Başesgioğlu, Tasarının bütçe görüşmeleri sürerken aceleyle ele alınmasının nedenini anlayamadığını ifade ederek, “Zaten bu İdari Dava Daireleri Kurulu’nda ne var bilmiyorum. Daha önce de getirilen yasalarla sürekli oldu, seyyar oldu, üye sayısı değişti. Bu kadar öngörüsüzlük olmaz” diye konuştu.
CHP Mersin Milletvekili İsa Gök de, Tasarıdaki düzenlemelerin temel nitelik değişiklikleri olduğunu dile getirerek, alt komisyonda enine boyuna tartışılması gerektiğini söyledi. Gök, “Danıştay Başkanı, ‘Hükümetin elini bağlamak görevimiz değil’ diyor. Tamam ama yürütmenin durdurulması kararı verilmesinin tamamen kaldırılması da değil” dedi.
CHP Muğla Milletvekili Ömer Süha Aldan, idari yargıya başvurma hakkının 60 günden 30 güne düşürülmesinin, vergi davalarında sürenin 15 güne indirilmesinin yargı hızının artırılmasına katkı sağlamayacağını ve hak aramak isteyenleri mağdur edeceğini savundu. Aldan, “İş yüküne daire kurarak çözüm bulamazsınız. Dosya sayısının düşmesi lazım. Demek ki idare, hukuka uygun işlem yapmıyor” eleştirisini dile getirdi.
Komisyonun CHP’li diğer üyeleri de tasarının alt komisyonda detaylı bir şekilde görüşülmesini talep etti.
'Amacımız bir yerden mal kaçırmak değil'
İtirazlara yanıt veren Komisyon Başkanı Ahmet İyimaya, daha önce de bir bütçe görüşmesi sırasında komisyonun toplandığını ve Borçlar Kanunu’nu görüştüğünü anlatarak, “Üyelerimiz, bütçe görüşmelerinde konuşmayacaksa komisyonda yasama görevini yerine getirebilirler” dedi.
Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ da, Tasarıyla en doğruyu ve faydalı olanı yapmayı amaçladıklarını vurgulayarak, “Amacımız bir yerden mal kaçırmak, gizlemek, örtmek değildir. Tasarı açık. Bunun altında, üstünde ne olup olmayacağının bilindiğini düşünüyorum” şeklinde konuştu. Vatandaşların, idarenin işlemlerine karşı yargıda hakkını aramasının en doğal hak olduğunu söyleyen Bozdağ, ivedi yargılama usulünün, devletin yatırımlarının, dava açılması halinde aylarca sürüncemede kalmasından ve vatandaşın da süratle hakkına kavuşması ihtiyacından kaynaklandığını ifade etti. Bozdağ, tasarının alt komisyonda görüşülebileceğini ifade etti.
Daha sonra yapılan oylamada, Tasarının alt komisyona gönderilmesi kabul edildi.
