Gerçek dahiler sadece erkek olabilirler değil mi?
En azından Amerika Birleşik Devletleri’ndeki 6 yaşındaki kız çocukları böyle düşünüyor. ABD’li psikologların 26 Ocak 2017’de Science dergisinde yayınladıkları bir rapora göre bu, toplumu ve küçük yaştaki çocukları derinden etkileyen basmakalıp bir düşünce şekli.
Illinois Üniversitesi Urbana-Champaign'den Lin Bian ve grubu yaşları 4 ile 7 arasında değişen 200’den fazla çocuğa cinsiyetine ilişkin herhangi bir ipucu vermedikleri „oldukça zeki“ bir insanın hikayesini anlattılar.
Hikaye bittikten sonra çocuklara hikayenin kahramanının kadın mı yoksa erkek mi olduğu sorulduğunda 5 yaşındaki çocukların belirli bir tercihi yoktu.
Fakat 6 yaşın üzerindeki kız çocukları soruyu „oldukça zeki" olan insanlar sadece erkek olabilir diyerek cevapladı.
Lin Bian DW'ye yapmış olduğu açıklamada „Kız çocukların zekayı kadınlardan çok erkeklerle bağdaştıran bu basma kalıp düşünceyi çok küçük yaşta öğrenmiş olması gerçekten içler acısı bir durum,” dedi ve bunun en azından Amerikan toplumu içerisinde oldukça yaygın bir basma kalıp düşünce şekli olduğunu söyledi.
Bu oyun için yeterince zeki değilim
İlginç bir şekilde kız çocukları okuldaki yüksek notların zeki olmaktan ziyade çok çalışmakla alakalı olduğunu düşünüyor.
Çocuklara kız mı yoksa erkek çocukların mı okulda daha yüksek not aldığı sorulduğunda 6 yaşındaki çocuklar kızların erkeklerden daha iyi not aldığını söylüyorlar. Ama yine de erkeklerin daha zeki olduğunu düşünüyorlar.
Araştırmanın ikinci kısmında Lin Bian ve grubu çocuklara daha önce oynamamış oldukları iki oyun gösterdi.
Araştırmacılar çocuklara oyunlardan bir tanesinin sadece "oldukça zeki olanlar için” diğerinin ise "oldukça çalışkan olanlar için” olduğunu söyledi.
6 ve 7 yaşındaki kız çocukları zeki olanlar için olan oyundan çok çalışkanlar için olan oyunu tercih ettiler. Aynı yaş grubundan erkek çocuklar ise zeki çocuklar için olan oyunu tercih ettiler.
Araştırma grubu, kız çocuklarının kendi yeteneklerine ilişkin olarak duymuş oldukları güvensizliğin seçtikleri oyunları etkilediği, dolayısıyla bu durumun kız çocuklarının gelecekteki mesleki tercihlerini de etkileyebileceği sonucuna vardı.
Mesleki tercihleri etkilemek
Alman Fizik Topluluğu (DPG) fizik alanında öğrenim gören öğrencilerin her beş kişiden birisinin kadın olduğunu tahmin ediyor.
Fizik bölümü öğrencisi kadınların sayısı 2000 ila 2012 seneleri arasında istikrarlı bir şekilde artmasına rağmen, artış yüzde 20 seviyesinde sabitledi ve son beş senedir her hangi bir artış göstermedi.
Alman Fizik Topluluğu'ndan Georg Düchs "daha fazla kadının fizik okuması için ilgilerini çekemiyoruz” dedi.
Birleşik Devletler'de yürütülmüş olan çalışmaya dönecek olursak, Lin Bian ve grubu fizik ve matematik gibi erkeklerle alakalı olduğu düşünülen alanlardaki kadın sayısının azlığının kadınların kendilerine ilişkin duydukları özgüven eksikliği ile açıklanabileceğini savunuyor.
Araştırma grubundan Cimpian, "Zekanın erkeklere özgü olduğu şeklindeki basmakalıp düşünce her ne kadar gerçeği yansıtmıyor olsa da bu durum kız çocuklarının arzuları ve sonuç olarak da kariyer tercihleri üzerinde etkili oluyor” dedi.
Araştırmacılar bu durumun sadece fizik ve matematik gibi alanlarda değil ayrıca filozofi gibi kadın temsilinin düşük olduğu alanlar açısından da geçerliliği olduğunu söylüyor.
Sadece erkeklerin dünyası değil
Önceki araştırmalar gösterdi ki henüz ikinci sınıf öğrencileri matematiğin erkekler için bir alan olduğu görüşünü taşıyor.
Alman Fizik Topluluğu'nun Fırsat Eşitliği Çalışma Grubu'nun yöneticisi Susanne Kränkl aynı durumun fizik alanı için de geçerli olduğunu dile getirdi.
"Çocuklara eğitimlerinin çok erken evrelerinde fiziğin kadınlar için olmadığı söyleniyor.”
Şu anda Stuttgart'ta teorik fizik alanında çalışan Profesör Maria Daghofer DW'yle yapmış olduğu söyleşide çocukken kendisinin de bu düşünce şeklinden etkilenmiş olduğunu söyledi.
"Çok erken yaşlarda fizik okumak istediğimi biliyordum ama onun yerine hukuk okumaya başladım, çünkü fizik alanında çalışabileceğim konusunda kendime güvenmiyordum” diyor Daghofer.
Daghofer bir dönem hukuk okuduktan sonra fizik bölümüne geçiş yapmaya karar vermiş.
"Bu karara birkaç fizik dersine girdikten sonra vardım ve bunu her şekilde başarabileceğim konusunda ikna oldum.”
Basmakalıp düşüncelerin yaratılması
Susanne Kränkl fizik alanına olan ilgisinin mühendis olan babası tarafından ateşlenip, desteklendiğini söyledi.
Kränkl "Kadınlara neden fiziği seçtiklerini soracak olursanız size mutlaka hayatlarında rol model olarak aldıkları ve onları bu konuda ilerlemeleri konusunda destekleyen bir kişi olduğunu söyleyeceklerdir” diyor.
Berlin Teknik Üniversitesi'nin birkaç sene önce yapmış olduğu araştırmanın sonuçlarına göre genç kız çocuklarının kariyer tercihlerinde rol modelleri oldukça önemli bir yere sahip.
Araştırmacılara göre rol modelleri televizyon dizilerindeki hayali karakterler dahi olabilir. Bu sebeple drama, komedi ve çizgi filmlerde sadece hemşire ve kuaför değil ayrıca fizikçi ve mühendis karakterlerinin de kadın olması oldukça önemli.
Psikolog Lin Bian toplumun fizik gibi alanlara bakış açısındaki değişimin, kadınların bu alanlardaki temsil oranını artıracağı görüşünde.
"Kız ve erkek çocukların zekalarına yapılacak vurgudan ziyade sıkı çalışmanın ve çaba göstermenin önemine vurgu yapabiliriz” diyor Bian. Yürütmüş oldukları çalışmanın da gösterdiği gibi kız çocukları uyum ve sıkı çalışma gerektiren oyunlara ilgi duyuyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Brigitte Osterath
