Türkiye’de ilk kez Cumhurbaşkanı halk tarafından seçildi. İlk turda oyların yarısından fazlasını alan Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanı olurken, AKP ve 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün geleceğine dair sorular hala yanıtını bulamadı.
Ömer Bulut seçimlerin ardından izlenecek yol haritasına ilişkin soruları Al Jazeera Türk için derledi.
Erdoğan ne zamana kadar Başbakan?
Anayasa’nın 101. Maddesi ‘Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer’ diyor. Bu madde uyarınca bazı hukukçular seçilmiş Cumhurbaşkanı’nın, YSK’nın kesin sonuçları bildirip, adaya mazbatasını vermesinin ardından parti ve hükümet görevlerinin düştüğünü savunuyor. Erdoğan seçim öncesi katıldığı bir televizyon programında, anayasa hukukçularının yorumlarına göre, görevi devralacağı 28 Ağustos’a kadar AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan olarak devam edeceğini açıklamıştı. Erdoğan 8 Ağustos’ta A Haber-ATV ortak yayınında "Bunun uygulamaları, her şeyi ortada. Bizim 28 Ağustos'ta burada mazbata alınır. Mazbatadan sonra yemin, yeminle beraber iş biter. Orada milletvekilliği de düşer, genel başkanlığı da düşer" ifadesini kullandı. AK Parti Sözcüsü Hüseyin Çelik ise 'Başbakanlığı 28 Ağustos’ta sona erecektir. Göreve başlama esastır. Önümüzdeki süreçte AK Parti genel başkanı olacağı kongreye, başbakanımızın genel başkanlığında gireceğiz.' diyerek Erdoğan'ın görevde kalacağını söyledi.
Başbakan kim olacak?
Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı adayı olmasından beri AK Parti kulislerin yanıtını aranan en hararetli sorusunu erteledi. ‘Zamanı değil’ diye ertelenen bu soru şimdi artık masada. Başbakan Erdoğan daha önce yaptığı açıklamalarda AK Parti’nin Genel Başkanının ve Başbakan aynı kişi olacağını söylemişti. AK Parti MKYK kararıyla 27 Ağustos’ta Olağanüstü Kongresi'ni toplayıp, Erdoğan Köşk’e çıkmadan genel başkanını seçme kararı aldı.
Bu durumda Abdullah Gül denklem dışı kalmış olurken, partinin başına kimin geleceği henüz netlik kazanmadı. Öne çıkan isimlerden biri eski Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım. Binali yıldırım seçilirse 3 dönem kuralı gereği ancak 2015’teki genel seçimlere kadar partinin ve hükümetin başında kalabiliyor. Bir başka isim, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu. Parti tabanında Davutoğlu’nun Erdoğan ile yol arkadaşlığı samimi bulunuyor ve 2015’te parti oyunu düşürmeyecek isim olarak görülüyor.
Kulislerde konuşulan bir başka isim Numan Kurtulmuş. Ancak Kurtulmuş milletvekili değil. Erdoğan daha önce partisinin MKYK toplantısında genel başkan ve başbakanın aynı isim olacağını karara bağlamıştı. Kurtulmuş dışarıdan bakan olsa da milletvekili olmadığı için başbakan olamıyor. AK Parti Sözcüsü Hüseyin Çelik 10 Ağustos akşamı gazetecilere ‘MYK, MKYK ve istişare toplantılarından sonra başbakanımızı belirleyeceğiz’ diyerek çok kısa sürede sonucun açıklanacağı işaretini vermişti.
Gül ne yapacak?
11.Cumhurbaşkanı’nın görev süresinin dolmasının ardından, hazırlıkların tamamlandığı İstanbul Anadolu Yakası’ndaki evine geçmesi bekleniyor. Nisan ayında ‘Bu şartlar altında siyaset planım yok’ diyen Gül’ün partiye dönmesi için çağrılar devam ediyor. Nitekim AK Parti’nin en yüksek karar organı, Gül’ün görev süresi dolmadan olağanüstü kongre kararı alırken Abdullah Gül de veda resepsiyonunda gazetecilere açıklama yaptı. ‘Kurucusu olduğum partiye dönmem doğaldır’ diyerek Çankaya’dan AK Parti Genel Merkezi’ne işaret fişeği attı.
Ekonomi yönetimi değişecek mi?
Son dönemde özellikle Merkez Bankası ve Bank Asya tartışmaları ile gündeme gelen ekonomi yönetiminin dümeninde oturan Ali Babacan ve Mehmet Şimşek'in akıbeti merak edilen bir başka konu. Yeni Başbakan’ın kuracağı kabinede adı önce başbakanlık için de geçen ancak milletvekili olmadığı için ancak bakan olabilen Numan Kurtulmuş’un ekonomi koordinasyonunu sağlayan Başbakan Yardımcılığı görevine getirileceği konuşuluyor.
Kabinenin önemli bakanlarından Ali Babacan, Mehmet Şimşek’le beraber Erdoğan’ın faiz konusundaki ısrarlı Merkez Bankası eleştirilerine karşı çıkmış, ardından 6 Ağustos’ta Bank Asya konusunda Ziraat Bankası’nın bir katılım bankası sahibi olmak için Bank Asya ile görüştüğünü açıklamıştı. Başbakan’ın ekonomi başdanışmanı Yiğit Bulut ise aynı akşam katıldığı televizyon programında, 'Başbakan’ın bilgisi dahilinde böyle bir olay yok' diyerek Babacan’ı yalanlamıştı. Merkez Bankası faiz kararı tartışmalarında Babacan ve Şimşek Merkez Bankası’na destek verirken Numan Kurtulmuş ve Nihat Zeybekçi Başbakan Erdoğan ile birlikte banka kararlarını eleştirmişti.
Kıdemliler ne yapacak?
AKP’de 3 dönem kuralı nedeniyle 2015’te milletvekili adayı olamayacak olan, aralarında Cemil Çiçek, Beşir Atalay, Bülent Arınç, Binali Yıldırım, Ali Babacan, Bekir Bozdağ, Faruk Çelik, Mehdi Eker, Hayati Yazıcı, Taner Yıldız, Sadullah Ergin gibi isimlerin bulunduğu 68 kişinin yeni dönemde parti ve hükümet kanadında hangi görevde olacakları merak konusu. 2015 Haziran seçimlerinde Meclis çatısı altında olmayacak bu isimlerden bazılarının partide genel başkan yardımcılığı, bazılarının ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın danışmanı olarak Köşk’te görev alması bekleniyor.
Başbakanlık ekibi Köşk’e taşınır mı?
Erdoğan’ın Başbakanlık’taki çalışma arkadaşlarından büyük kısmını Köşk’e taşıması bekleniyor. 12. Cumhurbaşkanı’nın özellikle akademisyen Ertan Aydın, Özel Kalem Müdürü Hasan Doğan, Ortadoğu Danışmanı Sefer Turan, Basın Danışmanı Lütfullah Göktaş, konuşma metinlerinin mimarı Aydın Ünal, danışmanlar Mustafa Varank, Şenol Kazancı ve Mücahit Arslan ile Çankaya’da da devam etmesi bekleniyor.
Yeni AKP nasıl olacak?
Olağanüstü kongrenin ardından AK Parti il ve ilçe teşkilatlarında kongre süreci başlayacak. ‘Yeni Türkiye’ mottosuyla çıkılan yolda AK Parti kadroları yenilenecek. 30 Mart Yerel seçimlerinden sonra yapılan 30’a yakın il ve 500’den fazla ilçenin ardından değişim kongre süreciyle devam edecek.
