Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) 10 vekil, çalışma hayatında LGBT’lere yönelik ayrımcılığın yasaklanması için kanun teklifinde bulundu. Kanun teklifiyle ayrımcılığa uğrayan işçinin talep edebileceği dört aylık ücret tutarındaki tazminat tutarının on iki aya kadar ücrete yükseltilmesi öneriliyor.
CHP’li 10 vekilin imzasıyla CHP Bursa Milletvekili Aykan Erdemir’in verdiği kanun teklifi ile devletin kamuda ve özel sektörde LGBT’lere (lezbiyen, gey, biseksüel, trans) yönelik ayrımcılığa karşı etkili koruma getirmesi isteniyor.
Kanun teklifinde istihdamda ayrımcılığın yoksullaşma, kamusal hayattan ve sosyal hayattan ötelenme ile sağlık, barınma ve şiddetten korunma haklarının kötüleşmesi gibi sonuçları olduğuna dikkat çekiliyor.
Kanun teklifiyle TCK’dan TSK’ya değişiklikler
İş Kanunu, Ceza Kanunu, Devlet Memurları Kanunu ve Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu’nda değişiklikler getiren kanun teklifini CHP Milletvekilleri Aykan Erdemir, Binnaz Toprak, Sezgin Tanrıkulu, Rıza Türmen, Aytuğ Atıcı, Mahmut Tanal, Sedef Küçük, Musa Çam, Özgür Özel ve Melda Onur imzaladı.
Kanun teklifiyle mevcut kanuna getirilen değişiklikler şöyle:
Türkiye Cumhuriyeti özel ve kamu istihdamı için mesleki eğitim, temin, terfi, işten çıkarma, istihdam ve ücret koşulları da dâhil olmak üzere cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılığı ortada kaldırılması ve yasaklanması,
Polis ve askeri kuvvetlerde hizmet de dâhil kamu işlevlerinde istihdam ve her düzeyde kamu hizmetini içerecek şekilde kamu hizmetinin her alanında eşit istihdam ve terfi koşullarının temin edilmesi.
Türkiye uluslararası standartları yerine getirmiyor
Birlemiş Milletler’in yanı sıra Avrupa Konseyi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa Birliği, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılık yasağı kriterlerini açık ve net bir şekilde belirtiyor.
Türkiye’den Avrupa Birliği’ne uyum sürecinde 2004’e kadar gerçekleştirmesi gereken “siyasî kriterler” başlığı altında tanımlanmış olan ilk ödevde “tüm bireylerin tüm insan hakları ve temel özgürlüklerden tam olarak yararlanabilmesinin güvence altına alınması” isteniyordu.
“İşgücü ve sosyal konular” başlığı altında tanımlanan ikinci maddede ise “cinsel yönelim” temelli ayrımcılığın da yasaklanması bekleniyordu.
Türkiye, çalışma hayatında cinsel yönelim temelli ayrımcılığı yasaklayan bu kriteri uyum sürecinde gündemine almadı. AKP Hükümeti tam tersine 2004 yılında yine Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) AB müktesebatına uygun bir şekilde değiştirilmesi sürecinde “ayrımcılık” ana maddesine “cinsel yönelim” eklenmesinde ortaklaşan Adalet Alt Komisyonunun kararına TBMM öncesi aşamada Cemil Çiçek ile itiraz etti.
Mevcut İş Kanunu’nun eşitliği düzenleyen 5. Maddesinde “cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve cinsiyet ifadesi” ayırım yapılamayacak sebepler arasında yer almıyor.
Ayrımcılık yasağı LGBT’leri de kapsamalı
Kanun teklifinde yer alan madde gerekçeleri ise şöyle:
MADDE 1- Bu maddeyle iş ilişkisinde ayrımcılık yasağı kapsamına cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, cinsiyet ifadesi temelleri dâhil edilmekte ve ayrıca caydırıcılığın artırılması amacıyla aykırı davrananlardan işçinin talep edebileceği dört aya kadar ücret tutarındaki tazminat tutarının on iki aya kadar ücrete yükseltilmesi hususu düzenlenmektedir.
MADDE 2- Bu maddeyle 3’üncü madde ile İş Kanununa eklenen 99/A maddesinde daha ağır bir idari para cezası ile birlikte münhasıran düzenlenmesi nedeniyle genel hükümlere aykırılık kapsamından çıkarılmaktadır.
MADDE 3- Bu maddeyle eşit davranma ilkesini ihlal eden işveren veya işveren vekiline ihlale maruz kalan her işçi için 5000 Türk lirası idari para cezası verilmesi öngörülmektedir.
MADDE 4- Bu maddeyle Türk Ceza Kanununda nefrete yol açan haller arasına cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, cinsiyet ifadesinin de dâhil edilmesi ve ayrıca iş hayatındaki işe alınma ile sınırlı tutulan nefret suçunun; işe alınmanın zorlaştırılmasında, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında, meslek içi eğitim ve terfi olanaklarından yararlanılmasında, iş sözleşmesinin sona ermesinde de oluşabilmesi öngörülmektedir.
MADDE 5- Bu maddeyle silahlı kuvvetlerden ayırma cezasını gerektiren disiplinsizlikler arasından evrensel insan hakları açısından sorunlu görülen haller çıkarılmakta ve kişinin cinsel yöneliminin, cinsiyet kimliğinin veya cinsiyet ifadesinin temel insan hakları kapsamında korunması ve herhangi bir disiplin konusu edilmemesi amaçlanmaktadır.
MADDE 6- Bu maddeyle memurun cinsel yöneliminin, cinsiyet kimliğinin veya cinsiyet ifadesinin temel insan hakları kapsamında korunması ve herhangi bir disiplin konusu edilmemesi öngörülmektedir.
MADDE 7- Bu maddeyle bir kişinin cinsel yönelimi, cinsiyet kimliği veya cinsiyet ifadesi nedeniyle anılan davranışlara maruz bırakılması halinde devlet memuriyetinden çıkarmaya ilişkin hükümler ile Türk Ceza Kanunu’nun nefret suçuna ilişkin hükümlerin uygulanması öngörülmektedir.
MADDE 8- Yürürlük maddesidir.
MADDE 9- Yürütme maddesidir.
