CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını sürecinde 'mücbir sebep' gerekçesiyle kira, vergi, sigorta primi ve kredi ödemelerinde ertelemelerin yapıldığını, kamu özel işbirliği projeleri olarak adlandırılan köprü ve otoyollarda geçişlerde yaşanan azalma nedeniyle kamunun yükünün arttığına işaret ederek, "Devlet salgının ekonomiye ve kamu gelirlerine olan olumsuz etkisini mücbir sebep göstererek şirketlere yaptığı kamu özel işbirliği projeleri kapsamındaki garanti ödemelerini ertelemelidir" önerisinde bulundu.
CHP’li Özel, yaptığı yazılı açıklamada, "Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 'Vatandaşın cebinden kuruş çıkmadan yapılıyor' dediği Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri kapsamında, "Bütçeden yapılan ödemeler, 2017-2019 döneminde 16 milyar TL’ye ulaşmıştır. 2020 yılı için ayrılan ödenekler de dikkate alındığında sadece 4 yılda vatandaşın cebinden çıkan para 35 milyar TL’yi aşacaktır.
Koronavirüs salgını ile mücadele kapsamında uygulanan sokağa çıkma ve seyahat yasakları ve sosyal yaşamın kısıtlanması nedeniyle, zaten yıllardır garanti edilenin çok altında araç geçişi olan köprü ve otoyolların kullanımında ciddi bir düşüş yaşanmakta, bu da kamunun garantiler kapsamında yapacağı ödemelerin miktarını arttırmaktadır. Sonuçta fatura yine millete çıkmaktadır” dedi.
Özel, şunları kaydetti: "Koronavirüs salgını sürecinde mücbir sebep gerekçesiyle kira, vergi, sigorta primi ve kredi ödemelerinde ertelemeler gündeme gelirken ve KÖİ projelerini yürüten firmalar bu olanaklardan yararlandırılırken, KÖİ projeleri için garantiler kapsamında milletin cebinden yapılan ödemelerin hiç aksatılmadan yapıldığı görülmektedir.
Devlet, salgından olumsuz etkilenen halka yardım yapmak için kaynak bulamamaktadır. Koronavirüs salgını nedeniyle halka yardım yapmak için kaynak bulmanın neredeyse olanaksız hale geldiği bu dönemde, Devlet salgının ekonomiye ve kamu gelirlerine olan olumsuz etkisini mücbir sebep göstererek şirketlere yaptığı kamu özel işbirliği projeleri kapsamındaki garanti ödemelerini ertelemelidir.
Geçiş garantisi verdiğini yolların, yolcu garantisi verdiğiniz havalimanlarının, devlet garantileriyle semirttiğiniz çetelerin alacaklarını erteleyin. Havaalanlarını yaptırdığınız, otoyolları verdiğiniz müteahhitlere ‘dur bakalım’ derseniz 83 milyonun yüzü güler."
Soru önergesi
Konuyu TBMM gündemine de taşıyan Özel, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a yönelttiği önergesinde, KÖİ projeleri için 2017-2020 döneminde, yapılan ödemelerin projelere göre tutarlarını, koronavirüs salgını ile mücadele kapsamında alınan önlemler nedeniyle havaalanı, otoyol ve köprülerin kullanım sayılarında yaşanan düşüşün miktarını, bu süreçte yapılan garanti ödemelerin tutarını ve kamu-özel işbirliği projeleri için yapılan borç üstlenim anlaşmaları kapsamında Hazine’nin üstlendiği yükümlülük tutarını sordu.
Mücbir sebep nedir?
Mücbir sebep, hukukta görevin, taahhüdün ve sorumluluğun yerine getirilmesine engel teşkil edebilecek nitelikte bulunan ölüm, iflas, hastalık, tutukluluk ve buna benzer hallerdir.
'Mücbir sebep' kavramı hukukun temel kavramlarından birisidir ve hukukun hemen hemen bütün dallarında uygulaması görülmektedir.
